Evroobligatsiyalar va
evronotalar ni o’zaro bir biridan farq qiladi.
Evroobligatsiyalar taqdim etuvchiga ko’rinishida, ya’ni nomi yozilmasdan chiqariladigan
qimmatli qog’oz hisoblanadi va savdo tizimlarining depozitariylarida saqlanadi. Bunday
nomi yozilmagan qimmatli qog’ozlar odatda rivojlanayotgan mamlakatlarga
joylashtiriladi. Evroobligatsiyalarni chiqaradigan emitentlarga qulaylik yaratish
maqsadida ularning ta’minoti uchun zahira shakllantirilmaydi.
Evronotalar nomi yozilgan qimmatli qog’ozlar hisoblanadi va ular bozor
iqtisodiyoti rivojlangan mamlakatlarda emissiya qilinadi. Evroobligatsiyalardan farqli
ravishda evronotalar ta’minoti uchun zaxira shakllantiriladi.
Evropa ittifoqida bosqichma-bosqich yagona
evropa fond bozori shakllangan
bo’lib, bunda Evropa ittifoqida joriy etilgan quyidagi tamoyillar asosiy rol o’ynagan:
–
bank faoliyatini unifikatsiyalashga ruxsat berish;
–
o’zaro axborot almashinishini va tadbirkorlik faoliyatini erkinlashtirish;
–
bozor ishtirokchilarni mamlakatlarga qarashliligi bo’yicha nazorat qilish;
–
birjalararo axborot almashishning yagona tizimini yaratilishi.
Natijada, Evropa ittifoqidagi har qanday korxona ushbu hududda qimmatli
qog’ozlarni erkin sotib olish yoki sotish, brokerlar esa mazkur hududda joylashgan
birjalarda erkin faoliyat yuritish imkoniyatiga ega bo’ldilar. Shuningdek, hududdagi fond
birjalarining kapitallashuv darajasi oshdi va qimmatli qog’ozlar bo’yicha birjadan
tashqari savdolarda raqobat muhiti kuchaydi.
Evropa ittifoqida fond bozorlarini unifikatsiyala shda 1990 yildan hududdagi
birinchi darajali kompaniyalarning Evropa ittifoqi mamlakatlari birjalarida kotirovka
qilingan qimmatli qog’ozlarining baholarini o’zida aks ettiruvchi Evropa kotirovkalari -
“Evrolist”ni joriy etilishi va Evropa ittifoqi birjalari federatsiyasinining tashkil topishi
dastlabki asosiy bosqichlardan hisoblanadi.
