Urganch davlat universiteti I. S. Abdullayev

Birinchidan, 
iste’molchilar o‘zgarib bormoqda. 
Ushbu axborot asrida iste’molchilar yanada k o ‘proq axborotlarga ega. 
Reklama agentliklari tomonidan taqdim etilgan m a’lumotlarga tayanish- 
dan k o‘ra ular o ‘zlari mahsulot haqida m a’lumot olish uchun internet, 
ijtimoiy media va boshqa texnologiyalardan foydalanishlari mumkin. 
Ular boshqa iste’molchilar bilan brend haqida m a’lumot almashish, 
hatto o ‘z brendlarini yaratish uchun osongina m a’lumot almashishi 
mumkin. 
Ikkinchidan, 
marketing strategiyasi o ‘zgarib bormoqda. 
Bugungi kunda bozomi segmentlashdan foydalanish orqali tor doiradagi 
bozor uchun mahsulot yaratish birinchi o ‘ringa k o ‘tarildi, shu sababli 
strategiyalarda ham o ‘zgarishlar kuzatilmoqda. Nihoyat, raqamli 
texnologiyaning takomillashishi kompaniyalar va mijozlaming bir-biri 
bilan muloqot qilish jarayonida ulkan hajmdagi o ‘zgarishlar bo‘lishiga 
olib keldi. Axborot asrida sun’iy yo‘ldosh va kabel, yangi axborot va 
kommunikatsiya vositalari yaratildi.
Raqamli texnologiyaning rivojlanishi natijasida kommunikatsiya 
siyosatida reklamalami joylashtirishda gazeta, jum al va televideniyadan 
foydalanish darajasi pasayib bormoqda. Buning natijasida esa kom pa­
niya tomonidan xaridorlar bilan mahsulot haqida o ‘zaro muloqot o ‘ma- 
tish ulam ing fikrini aniqlash va ulami jalb qilish kabi jarayonlar internet 
orqali amalga oshirilmoqda.
Reklama
bi dividual
sotish
Izchil aoiq va
Sotishiii 
shaffofkompaaya
ragTjatbutirish 
та tovar labartari
To'g'ridan to'g'ri v i
raqamli marketing!
12.1.1-chizma. Integratsion marketing kommunikatsiyalari
254

---

K o ‘plab aloqa vositalarining rivojlanishi k o ‘plab imkoniyatlar bilan 
birga bir qancha muammoli vaziyatlami ham keltirib chiqardi. M arke­
tologlar uchun xaridorlar bilan muloqot o ‘m atish uchun k o ‘plab tar­
m oqlar yaratildi tarmoqlar orqali muloqot tizimini samarali tashkil etish 
muammosi mavjud. Ushbu muammoni hal qilish uchun integratsion 
marketing kommunikatsiyalaridan foydalanilmoqda (12.1.1-chizma) 
Integratsiyalangan marketing kommunikatsiyalari maqsadli mijoz- 
lami aniqlash va mijozlar uchun yaxshi muvofiqlashtirilgan rag‘batlan- 
tiruvchi dasturini shakllantirishni o ‘z ichiga oladi. Kommunikatsiyada, 
eng avvalo, mahsulotni tanlangan auditoriyaga targ‘ib qilish uchun 
muqobil variantlami tanlab olish kerak. Masalan, simsiz telefon ishlab 
chiqaruvchi korxona o ‘z mahsulotini reklama qilish uchun turli web- 
saytlami gazeta jum al va televideniyani o ‘rganib chiqadi va o ‘z rekla- 
masi uchun mosini tanlaydi (12.1.2-chizma).