Urganch davlat universiteti I. S. Abdullayev

M arketing va sotish o'rtasidagi farq
"Marketing" va "sotish" tushunchalari bir-biri bilan bog‘liq b o isa - 
da, sinonim tushunchalar yoki bir xil m a’noli so ‘zlar emas. A w alroq 
aytib o ‘tganimizdek, "Marketing" mijozlar ehtiyojini qondirish orqali 
daromad olishga intiladi. Marketingda iste’molchining ehtiyojlari va 
ulam ing qoniqishlariga e ’tibor qaratiladi.
1.1.1-jadval
Marketing va sotish o'rtasidagi farqlar
Marketing 
Sotish
M ark etin g turli xil rek lam a tad b irlari, mar- S otish bu is te ’m olchilar firm a tovar- 
keting tadqiqotlari, savdo x izm ati va hoka- lari va x izm atlarin i sotib olishlariga 
z o lar k ab i savdo va b o sh q a faoliyatlarni ishontirish b ilan cheklanadi 
o ‘z ich ig a oladi
M ark etin g
is te ’m o lch ilam in g ehtiyojlari, S otish 
ishlab 
ch iq arish ja ra y o n i 
istak lari, afzalliklari, x o h ish lari va boshqa- tu g allan g ach boshlanadi va x aridor 
lar b o 'y ic h a tad q iq o tlar b ilan boshlanadi to m onidan 
so tu v ch ig a 
p u ln in g
va sav d o d an k ey in ham dav o m etadi 
o 'tish i b ilan y a k u n ig a yetadi
A sosiy m aqsadi iste ’m o lch ilar qoniqishini A sosiy m aq sad i sav d o n i m aksim al- 
m ak sim allash tirish orqali d arom ad olish 
lashtirish orqali daro m ad olish 
X a rid o m in g ehtiyoji b arch a m arketing Q isq a m u d d atli foyda o lish uchun 
fao liy atlari atro fid a ay lan a d ig an m arkaziy frag m en tlarg a ajratilg an y o n d ash u v
n u q tad ir
M ijo zlarn i ja lb qilish, y o ‘qotm aslik kabi B archa fao liy atlar ishlab chiqarilgan 
uzoq m uddatli m aq sad larg a erish ish uchun m ahsulot atro fid a aylanadi 
k o m pleks y o n d ash u v
X arid o rlarn in g eh tiy o jlarig a tayanadi 
S otu v ch in in g eh tiy o jlarig a tayanadi
10

---

Boshqa tomondan, "mahsulot sotish" mahsulot bilan b o g iiq va 
ishlab chiqarilgan mahsulotni sotishga urg‘u beradi. Darhaqiqat, u keng 
miqyosli marketing jarayonining kichik bir qismi bo ‘lib, unda asosiy 
e ’tibor mahsulot va xizmatlami qoilab-quvvatlash va oxir-oqibat savdo 
hajmini oshirishga qaratilgan. Marketing uzoq muddatli istiqbolga ega 
b o iib , maksimal darajada ehtiyojni qondira oladigan mahsulot bilan 
ta ’minlab iste’molchining mahsulotga sodiqligini qozonishdir. Biroq, 
sotish faqatgina sotuv hajmini oshirishning qisqa muddatli istiqboliga 
ega. "Marketing"da iste’molchi ehtiyojlari qoniqtirilishi lozim b o ig a n
“podshoh”dir. "Sotish"da, mahsulot muhimdir va uning asosiy maqsadi 
uning sotilishi. "Marketing" ishlab chiqarishdan oldin boshlanadi va 
tovarlar va xizmatlar almashinuvidan keyin ham davom etadi. Aynan 
shuning uchun sotishdan keyingi xizmat k o ‘rsatishni ta ’minlash marke­
ting jarayonining muhim tarkibiy qismi hisoblanadi. "Sotish" ishlab 
chiqarishdan keyin boshlansa, mahsulot va xizmat almashinuvi sodir 
boigandan so‘ng tugaydi. Marketing va sotish o ‘rtasidagi farqlarni 
yanada, aniqroq tushunish uchun quyidagi (1.1.1-jadval) k o ‘rinishida 
izohlaymiz.