«properties of integrated field transistors» S. M. Raximova

Oddiy chizgʻich yordamida faqat 
1) Ixtiyoriy toʻg’ri chiziq chizish; 
2) Tayin nuqtadan oʻtuvchi toʻg’ri chiziq chizish; 
3) Ikki nuqtadan oʻtuvchi toʻg’ri chiziqni chizish 
Sirkul yordamida faqat: 
1) Ixtiyoriy aylana chizish; 
2) Markazi berilgan nuqtada boʻlgan ixtiyoriy radiusli aylana chizish; 
3) Tayin radiusli, markazi esa ixtiyoriy nuqtada boʻlgan aylana chizish; 
4) Markazi berilgan nuqtada, radiusi berilgan kesmadan iborat aylana chizish; 

---

829 
5) Berilgan kesmaga teng kesmani, nurga uning boshidan boshlab qoʻyish. 
Boshqa har qanday yasashni mana shu tariqa bajarishga harakat qilinadi. Hatto 
chizg’ichda millimetrli boʻlinmalar boʻlsada, kesmalarning uzunliklarini oʻlchash va 
ma’lum uzunlikdagi kesmani biror toʻg’ri chiziqqa qoʻyishga ruxsat berilmaydi 
(chunki oddiy chizg’ichda boʻlinmalar yoʻq). Shuningdek, chizg’ichning ikki 
qirrasidan foydalanib, parallel toʻg’ri chiziqlar oʻtkazishga ham ruxsat berilmaydi. 
Yasashga doir masalalarda nafaqat biror geometrik shaklni yasash yoʻlini, usulini 
topish talab qilinadi, balki hosil boʻlgan geometrik shakl haqiqatan berilgan shartlarni 
qanoatlantirishini asoslash, ya’ni yasash toʻg’riligi va toʻliq bajarilganini isbotlash ham 
lozim boʻladi.
 
Masala.
 
AB 
va 
CD 
kesmalar va 
OE 
nur berilgan (
2a-rasm
)
. 
Sir kul yordamida 
OE 
nurga 
AB 
+ 
CD 
ga teng kesmani qoʻying. 
Yasash:
 
1-qadam. 
Sirkul yordamida 
AB 
kesmaga teng 
A
1
B
1 kesmani 
OE 
nurga 
Qoʻyamiz (
2b-rasm
)
. 
2-qadam. 
Sirkul yordamida 
CD 
kesmaga teng 
C
1
D
1 kesmani 
B
1
E 
nurga 
qoʻyamiz (
2c-rasm
). 
Hosil boʻlgan 
A
1
D
1
kesma uzunligi 
AB 
+ 
CD 
ga teng boʻlgan kesmadan iborat 
boʻladi.