Sh. R. Xolmoʻminov mehnat bozori iqtisodiyoti

Ishchi kuchini tahlil qilish – ma’lumot toʻplash vositalari 
orasida eng moslashuvchan usuldir
. Ularning natijalariga qarab 
mehnat resurslarining shakllanishini, ish bilan bandlar, ishsizlar, iq-
tisodiy nofaol aholi sonini koʻrsatuvchi ma’lumotlarni olish, zaruratga 
qarab, tushunchalar, ta’riflar va savollarni oʻzgartirish mumkin. Bu esa 
ayrim aholi guruhlari ishchi kuchida ishtirok etishining turli shakllarini 

---

65 
aniqlash imkonini beradi. Bunday moslashuvchanlik ushbu tekshiruv-
larni turli iste’molchilar talablarini qondirish uchun ayniqsa yaroqli 
qiladi, xalqaro qiyoslanadigan natijalarni ta’minlaydi. Ishchi kuchini 
tahlil qilish faqat ishlayotganlarni emas, balki vaqtincha ish bilan band 
boʻlmaganlarni ham qamrab olganligidan, u mehnat resurslari va 
ularning taqsimlanish tuzilmasi haqida toʻla-toʻkis tasavvur hosil 
qilishni ta’minlaydi. Mehnat resurslarining hisobot balansi har yilgi 
yakunlarga qarab, O‘zbekiston Respublikasi boʻyicha, Qoraqalpog‘is-
ton Respublikasi boʻyicha; viloyatlar va Toshkent shahri boʻyicha 
tuziladi, shahar va qishloq aholisiga boʻlinadi. Uni yiriklash-tirgan 
holda quyidagi jadval shaklida koʻrsatish mumkin: 
Koʻrsatkichlar 
Jami 
Shu jumladan 
shahar qishloq 
I.Jami mehnat resurslari 
Shu jumladan: 
Mehnat yoshidagi mehnatga qobiliyatli aholi 
Ishlayotgan oʻsmirlar va pensionerlar 
II. Mehnat resurslarining taqsimlanishi 
II.1. Iqtisodiy faol aholi 
Shu jumladan: 
1.Ish bilan bandlar 
Shulardan 
Rasmiy sektorda 
Norasmiy sektorda 
2.Ish bilan band boʻlmagan, ishga joylshishga 
muhtoj shaxslar 
Shulardan 
Rasman roʻyxatdan oʻtgan ishchilar 
Mehnat organlarida ish izlayotgan sifatida hisobda 
turuvchilar 
Mehnat 
organlarida 
roʻyxatdan 
oʻtmasdan 
mustaqil ravishda ish qidirayotganlar 
II.2. Iqtisodiy nofaol aholi