Sakkizinchi bosqichda aniq sotsiologik tadqiqotlarning
iqtisodiy asoslangan dasturi tuziladi. Ular prof. V. G. Grechixin
ta’kidlaganidek, ikki qismdan (metodologiya va amaliyot) emas (1,
102-bet.), balki toʻrtta boʻlimdan iborat boʻladi: metodologiya,
metodika, amaliyot va moliya.
Dasturning metodologik boʻlimida aniq sotsiologik tadqiqotlar-
ning maqsadlari, asosiy vazifalari, obyektlari va predmetlari
aniqlanadi.
Tanlangan
obyektlarning
ijtimoiy-iqtisodiy
va
demografik rivojlanishi boʻyicha dastlabki kompleks tahlil
oʻtkaziladi.
Dasturning metodik boʻlimida og‘zaki va yozma soʻrovlar
asosida
aniq
sotsiologik
tadqiqotlar
oʻtkazishning nazariy
yoʻriqnomalari ishlab chiqiladi. Anketalarning matnlari tuziladi va
savollarning javoblari kodlashtiriladi.
Sotsiologik soʻrovni oʻtkazish, ya’ni anketalarni toʻldirish
qoidalari va ishtirokchilarning majburiyatlari dasturning amaliyot
boʻlimida joylashgan boʻladi. Bu boʻlimda dastlabki sotsiologik
axborotlarni toʻplash va kompyuterda qayta ishlash muddatlari
belgilanadi.
Dasturning moliya boʻlimida quyidagi asosiy koʻrsatkichlar
mavjud: ish haqi; moddiy resurslarga xarajatlar; transport xarajatlari;
nashr sarflari; kompyuterda qayta ishlash xarajatlari; boshqa sarflar.
Ularsiz har qanday aniq sotsiologik tadqiqotni oʻtkazish mumkin
emas.
Aniq sotsiologik tadqiqot natijalaridan manfaatdor boʻlgan
mehnat
birjasi
organlari,
yuridik
shaxslar
va
ayrim
ishbilarmonlarning mablag‘lari hisobidan dastur bajarilishini
sarmoyalar bilan ta’minlash maqsadga muvofiq hisoblanadi.
126
Aniq sotsiologik tadqiqotlarning
toʻqqizinchi bosqichida respondentlar soʻrovi uch fazada oʻtkaziladi: moslashish (koʻnikma
hosil qilish); maqsadlarga erishish, bartaraf etish.