Namangan davlat universiteti b. T. Ataxanov, M. B. Isabayev fuqarolik jamiyati fanidan
Yüklə 2,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
MUVAQQAT HUKUMAT
— siyosiy tizim yoki hokimiyat o‗zgarayotganda, siyosiy tizimni inqilob, to‗ntarish yo‗li bilan ag‗darilganda vaqtinchalik boshqaruvni amalga oshirib turish uchun shakllantirilgan vaqtinchalik boshqaruv davri. M.h.ning boshqaruv davri qisqa muddatga belgilangan bo‗lib, siyosiy tizim Konstitutsiya bilan tartibga solinishi bilan birinchi saylovlardan keyin M.h. o‗z faoliyatini tugatadi. MUXOLIFAT (arab. muxolifat – teskarilashish, kelishmovchilik) — rasmiy hukumat, uning siyosati bilan kelishmay boshqacha siyosiy yo‗l tutib, faoliyat yuritish. M.ning mavjudligi fuqarolik jamiyatining siyosiy madaniyatini belgilab beruvchi muhim xususiyat hisoblanadi. M. bo‗lishning asosiy talablari quyidagilardir: hokimiyatni boshqarish, tashkil etish bo‗yicha o‗z dasturiga, o‗z ―komanda‖siga, o‗z faoliyatining g‗oyaviy, mafkuraviy asosiga ega bo‗lish; amaldagi huquqiy normalar asosida faoliyat olib borish; o‗z dasturini mafkuraviy yo‗llar bilan keng jamoatchilikka yetkazish; o‗z elektorati (saylovchilar) doirasiga ega bo‗lish, ular manfaatini ko‗zlab qonun doirasida kurashish; hal qilinishi kerak bo‗lgan vazifalarni yechish uchun alternativ (muqobil) yo‗llarni taklif etib, uning to‗g‗riligini amalda isbotlashga harakat qilish. Hozirgi davrda M.ning rivojlangan shaklini Buyuk Britaniya va AQSHda ko‗rish mumkin. M. bu mamlakatlarda har tomonlama qo‗llab-quvvatlanadi, uning rahbarlari rasmiy lavozimlarga ham tayinlanadi. MUXTORIYAT (arabcha) — o‗ziga mustaqillik, avtonomiya. Konstitutsiyaviy huquqda biron-bir hududning unga Konstitutsiya yo‗l qo‗ygan chegaralarida davlat hokimiyatini mustaqil amalga oshirish huquqi. M. markazlashgan tizimdan 191 markazlashmagan tizimga o‗tishning muayyan darajasini bildiradi, ammo bu – federativ davlatdagiga nisbatan kamroq darajada bo‗ladi. M. keng ma'noda biron-bir ilmiy muassasa (mas., unversitet), turli tashkilotlarning muayyan masalalarni o‗z holicha, mustaqil hal qilish huquqi ma‘nosida ham ishlatiladi. |