“PEDAGOGS” international research journal ISSN: 2181-4027 _SJIF: 4.995 www.pedagoglar.uz
Volume-32, Issue-2, April - 2023 133 3. qat'iy qaror, tadbirkorlik va xushyorlik.
4. Extiyotkorlik.
Amir Temur hukmdor uchun qo'yidagi o'n ikki xislat zarurligini va bu
xislatlarning birortasiga amal qilinmasa saltanat ishlariga putur yetishi mumkinligini
tarixiy misollar bilan isbot qilib bergan edi. A.Temur hukmdor birinchidan o'z so'ziga
ega bo'lishi, ikkinchidan adolatpesha bo'lishi, uchinchidan har ishda faqat o'zi hukm
chiqarishi, to'rtinchidan qarorida qat'iy bo'lishi, beshinchidan hukmi joriy etilishi,
oltinchidan podsholik ishlarini har kimga topshirib qo'ymasligi, yettinchidan
ko'pchilikning fikrini eshitishi, sak qizinchidan shoshmasdan mulohaza bilan ish
yuritishi, to'qqizinchidan sipohu, raiyatni umid va qo'rquv orasida saqlashi, o'ninchidan
barcha ishni o'z erkicha qilishi, o'n birinchidan o'z ishlariga birovni sherik qilmasligi
va o'n ikkinchidan davlat ishlarini maxfiy saqlab, boshqalardan ogoh va hushyor
bo'lishligi lozimligini alohida o'qtirgan edi.
Amir Temur o’zi yashab turgan jamiyatni eng yetuk ijtimoiy tizimga
aylantirish, farovon hayot qurish maqsadagina kurashib qolmay, balki bu
g’oyalarning butun dunyoda tantana qilishiga ham ishongan edi. Faqat shu
maqsaddagina u harbiylik libosini kiygan edi. U anashunday maqsadlarda
jahongirlik qilgan har bir davlat boshlig’I asosan to’rt narsani xotirasinida
saqlash kerakligini uqtiradi: Birinchidan, qaysi mamlakatni zabt etmoqchi bo’lsa,
to’g’ri tadbir va kengash bilam ish tutish : ikkinchidan, xatoga yo’l qo’ymaslik
uchun har bir ishni ko’p o’ylab sergaklik ehtiyotkorlik bilan qilish uchinchidan
o’z atrofida aslzoda er yigitlarni (amirlarni) to’plash va birlashtirish to’rtinchisi
bugungi kunni ishini ertaga qoldirmaslik.
MUHOKAMA Amir Temurning qanday shaxs va davlat arbobi bo’lganligi hamda unung
sifatlari haqida juda ko’p mualliflar o’z fikirlrini aytganlar .Amma aynan uni ko’rib ,
suhbat qilgan kishilar Ibn Xaldun, don Klavixo hamda Temurning maslahatchisi
va , Parij milliy kutubxonasida saqlanayotgan xotiralari, ayniqsa qimmatli
ishonchli dalilidir. ‘’ Amir Temur fors , arab, va turk tillarni biladi. Qur’on ilmi
va islom huquqshunosligi ilmida shu qadar kuchli olimki hech bir musulmon
olimi u bilan munozora qilishga qodir emas, u olim va shoirlarga katta hurmat
ko’rsatadi. Buning sababi shundaki, uning olim va donishmandir.
XULOSA Xulosa o’rnida shuni aytish lozimki, buyuk sarkarda Amir Temurning davlat
boshqaruv sohasida, hamda ichki va tashqi siyosatda amalga oshirilgan islohatlari
o’z davrida uning saltanatini yanada mustahkam bo’lishiga olib kelgan. Hozirgi
kunda kundan – kun gullab – yashnab borayotgan Mustaqil O’zbekiston Respublikasi
amalga oshirilayotgan keng ko’lamli islohatlar ham davlat boshqaruv sohasida