ADABIYOTLAR 1. Ж ел езн я к ов Г. В., Н еговская Т. А ., Овчаров Е. Г идрологи я, гидром етри я и руги л и рован и е стока. М . « К ол ос», 1984. 2. Гостунский А.А. Г идрология С р едн ей А зии. Т. “0 ‘qitu vch i” , 1969.
3. Akbarov А .А ., S. K arim ov. M u h andislik gid rologiyad an o ‘quv q o ‘lla n m a .T .“ U z g ip r o z e m ” , 1990. 4. R a su lo v A .R ., H ik m a to v F .X . U m u m iy g id r o lo g iy a . T. “ U n iv ersitet” , 1995. 5. H ikm atov F .H . Sirliboyeva Z .S ., A ytboyev D.P. K o'llar va suv om borlari gidrograftyasi, gid rologik xususiyatlari. T. “ U n iv ersitet” , 2000
.
6. Ш улс В. Jl. У казания к производству расчетов речн ого стока в условиях С р едн ей А зи и . Т. “ F an ” , 1975. 7. S h u ls V.L.,
M ash rap ov R.
0 ‘rta O siy o gidrograftyasi. T.
" 0 ‘q itu v ch i” , 1969. 8. Горченко E. Д ., Гушля А. В. Гидрология с осн ов ам и м ел и о рации. J1. Гидрометеоиздат. 1989. 9. Биков В. Д ., Василев А. В. Гидрометриа. J1. Гидрометеоиздат. 1977. 10. Карасев И. Ф ., Василев А. В., С убботин а Е. С. Гидрометриа. JT. Гидрометеоиздат. 1991. 11. Х амадов И. Б., Бутирин М. В. Э ксплуатационная гидром ет рия в ирригации. М. «К олос» 1975. 12. O liv er H .R ., O liv e r S .A . T h e R o le o f W a ter and th e H ydrological C ycle in G lob al change. 1995. 13. H y d r o lo g ist’s safety M anuel C o m p iled by: o.k . F cn w ick . r.nvironm cntal D ata. N a tio n a l Institute o f w ater and A tm ospheric R esearch Ltd. N e w Z ealand. 1993. Q o'sh im ch a adabiyotlar 1. M yagkov S.V. G id rologiyad a inform atsion tizim m uam m olari. Toshkent. O 'O IT G M I, 2002. 2. Subbotina O .I., C hapishsva S .G . Orol denshzi b o ‘ylarida hozirgi davm ing iqlim iy va gidrologik sharoitlari. T oshkent. 0 ‘0 I T G M I , 2001. 3. Ivanov Y u .P ., R ubinova F .E . Orol dengizi havzalaridagi daryolar suvining sifati va uning x o ‘jalik faoliyati ta ’sirida o ‘zgarishi. T oshkent. O 'O IT G M I, 2001. /
M U N D A R I J A
S o ‘z b o s h i ....................................................................................................................................3 1-qism. FAN H A Q 1 D A M A ’L U M O T L A R ................................................................. 5
1.1. G id r o lo g iy a , gidro mctriy a va o q i m hajmini rostlash fa ninin g m avzu si, uning bosh qa fanlar bilan b o g ‘l a n i s h i . f / ; ...................................5 1.2. G id ro lo gi k tadq iqot u s u l l a r i . .......................... .......... ..................................................7 1.3. 0 ‘zb ek ist on da'gidr ologiyanin g rivojlanish t a r i x i . .............................................. 8 1.4. Suv rcsurslaridan samarali foydalan ishd a va ularni m uh of aza
qilishda gidrologiya, gidrometriya va o q i m hajmini rostlashning a h a m i y a t i . ......................................................................................................................... 11 1.5. 0 ‘zbe kist on Respubiikasi Vazirlar Malika masi huzuridagi BosKgidromet ham da Q is hlo q va suv xo'jaligi vazirligida olib
borilayotgan gidrolo gik i s h l a r . ................................................................................ 12 2 - q i s m . U M U M I Y G I D R O L O G I Y A 15 2.1. Tabiatda suvning aylanishi 15 2.2. Yer kurrasining suv resurslari.............................................................................. 17 2.3. Suv balansi ^ 21 2.4. 0 ‘rta Osiyoning gidrologik xususi yatlari .......................................................... 25 2.5. Daryo o q im in in g tabiiy- geografik omillari 28 2.5.1. O q im n in g iqlimiy omillari 28 2.6. D aryo haqida u m u m i y m a ’lumo tia r 38 2.7. Daryolarning t o ‘yinish manbalari va gidrolog ik rejimi 43 2.8. Daryo oq i m i n i n g hosil bo'lishi j f 50 3 - q i s m . G I D R O M E T R I Y A . 57 3.1. Suv sathi , ......................... 57 3.1.1. Gidrolo gik suv o l c h a s h joyi 57 3.1.2. Suv sathlarini k u z a t i s h ......... 61 3.2. Suv o q i m i n i n g chuqurligi 6 3.3. Su vn ing oq ish tezligi ^j67 3.4. Suv sarflari 4 ^ . — Г-1. .." _*4 T7 3.5. Suv sarflari va suv sathlari o'rtasidagi 'bog4anishni' aniqlash va o q im hajmini hisoblash LXr. 105 3.6. Oqiziqlar sarfi va qattiq o q i m hajmini h i s o b l a s h ..................................... 11 1
3.7. G id rom etrik ishlarni olib borishda xavfsizlik texnikasi q o i d a l a r i ................................................................................................. 4 -qism . G I D R O L O G I K H I S O B L A S H L A R 4.1. G id ro lo gik hisob lash lar b o 'y ic h a u m u m i y m a ’lumotlar. 4.1.1. G id rol ogik tavsiflarning t a ’minlanganligi 4 . 1.2. E h t im ollik nin g taq si mla nish egri c h i z i q l a r i ........................... 4. 1.3 . Ta qsi mlan ish va t a ’m inlanganlik egri chiziqlari parametr lari, ularni aniqlash u s u l l a r i .............................................., ......... 4 . 1.4. T a ’minla ngan likning em pirik va nazariy egri chiziqlari 4. 1.5 . T a ’m inla n g a n lik n in g nazariy egri ch izi g 'in i tekshirish. Eh timollik k a t a k c h a s i ....................................................................... 4.1.6. T a ’m in la n ga n lik n in g nazariy egri ch izi g 'i parametrlari- nining xatosini a n i q l a s h ................................................................... 4.1.7. Hisobli gidro lo gi k ta v sif la r .............................................................. 4.1.8. Korrelyatsiya b o g ' l a n is h i . ................................................................. 4.2. Daryolarning yillik o q i m i ................................................................ 4.3. Daryo oq i m i n i n g yil ichida t a q s i m l a n i s h i ................................. 4.4. Daryolarning maksim al o q i m i ...................................................... 5 - qis m . D A R Y O N I N G O Q I M H A J M I N I R O S T L A S H 5.1. O qim hajmini rostlash vazifalari va turlari 5.2 Suv o m b o r l a r i ......................................................................................... 5.3 Suv omborlarini loyqa bosishi 5.4. Suv isroflari 5