Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti m. M. Tashxodjayev, M. G. Umarxodjayeva

4.1
-
chizma. Korporativ madaniyatni shakllantirishning asosiy belgilari [1] 
Korporativ madaniyatni shakllantirish va rivojlantirish jarayonida 
an’anaviylik doimiy rivojlanish unga eng katta ta’sir ko‘rsatadigan 
omillarni aniqlash va hisobga olish muhim ahamiyatga ega emas. Kor-
porativ madaniyat iqtisodiy madaniyatning quyidagi muhim element-
larida ham ishtirok etadi:
Korxonaning maqsadi (missiya, maqsadlar, vazifalar). Maqsadsiz 
mavjudot halokatli va missiya hayotning asosiy ma’nosini, maqsadini 
va tamoyillarini ifodalaydi. Agar u aniq ifodalangan bo‘lsa (jamoa bi-
lan birgalikda) va uning qoidalari har kuni ta’qib etilsa, bunday korx-
ona mutlaqo innovator hisoblanadi. Ideal holda, korxonaning maqsadi 
yaratilishidan oldin shakllantirilishi kerak. Biroq, missiyani faqat 
klassik boshqaruvda qabul qilinganligi yoki boshqalar bo‘lgani uchun 
ixtiro qilish ham noto‘g‘ri. Boshliq missiyani yaratish uchun ichki 
ehtiyojni 
his 
qilishi 
kerak; 
korxona 
a’zolarining 
faoliyati, 
rag‘batlantirish tizimi, axborot ta’minoti va boshqalarni o‘z ichiga ol-
gan mablag‘lar; maqsadlarga erishish va natijalarni baholash mezon-
lari; korxonaga yangi a’zolarni jalb qilish usullari, hokimiyatni ajratish 
usullari, munosabatlar uslubi, mukofot va jazo tizimi, marosimlar 
(qahramonlarni, ramzlarni, korxona afsonalarini hurmat qilish), 
an’anaviy

---

55 
marosimlar (ramziy tadbirlar, ishchilarga zarur bo‘lgan xatti-harakatlar 
haqida eslatish uchun mo‘ljallangan) va boshqalar.
Korxonada korporativ madaniyatni shakllantirish bo‘yicha ishlar 
ikki asosiy yo‘nalishda amalga oshirilishi va bir-biri bilan cham-
barchas bog‘liq bo‘lishi kerak: 
1-yo‘nalish.
Tashqi muhit bilan o‘zaro aloqalar; 
2-yo‘nalishi.
Ichki birliklar bilan o‘zaro aloqalar.
Ichki birliklar bilan o‘zaro ta’sirning o‘ziga xosligi ikki asosiy 
omilga bog‘liq. (4.2-chizma). Bir tomondan, korxona xodimlari uchun 
uning faoliyati o‘z faoliyatining ajralmas va muhim qismidir va 
shuning uchun ular uchun mazmunli bo‘ladi. Shunday qilib, ular eng 
ko‘p, uning har qanday harakatiga eng sezgir u bilan muloqot qilish 
uchun zaryadlangan. Boshqa tomondan esa, ular aslida tashuvchilardir, 
chunki bu faoliyatning yo‘lboshchilari, boshqa hech kim kabi korxon-
ada e’lon qilingan va aslida amalga oshirilgan narsalar bir-biriga mos 
kelishini ko‘rishlari mumkin.