4.2-chizma. Korporativ madaniyat maqsadlariga ta’sir qiluvchi omillarni
tasniflash.
E’lon qilingan qadriyatlarni ular qanday amalga oshirilganligi bilan
taqqoslab, xodimlar ushbu korxonaga xos bo‘lgan haqiqiy qadriyat-
larni yaxshiroq tushunishga kirishadilar. Natijada ular korxonada nima,
Ideal maqsadlar
jamiyatda hukm
surayotgan
g‘oyalar va
qadriyatlar,
taniqli shaxslar va
taqlid qilish
uchun misollar,
ichki standartlar
va qoidalar,
norasmiy aloqa
kanallari (xavf-
xatar,
rag‘batlantirish,
jazo, energiya,
imtiyozlar,
tashabbus va
boshqalar)
omillar
56
qanday amalga oshirilganligi haqida xulosa chiqaradilar. Ushbu bos-
qichda, korxonaga a’zo bo‘lish yoki aksincha, u yerda ishlashning no-
roziligi bilan qoniqish hissi paydo bo‘ladi.
Agar korxonada yuqori texnologiyali ishlab chiqarish qiymati e’lon
qilingan bo‘lsa, unda bu ish o‘rinlarini tegishli asbob-uskunalar bilan
jihozlash birga bo‘lishi kerak, uning samarali va malakali operatsiya
shartlari yaratilishi kerak. Yuqori sifatli mahsulotlarni ishlab chiqarish
haqida gapiriladigan bo‘lsa, sifat nazorati ta’minlanishi kerak. Xodim-
larning professionalligi korxonaning eng muhim qadriyatlaridan biri
bo‘lsa, unda moddiy harakatlar darajasida ularning kasbiy o‘sishi va
ularning kasbiy qobiliyatlarini ro‘yobga chiqarish imkoniyatlari
ta’minlanishi lozim. Xodimlarning tegishli xatti-harakatlari ijobiy
qo‘llab-quvvatlanmasa yoki boshqaruvning xatti-harakati ularni
obro‘sizlantirsa, axloqiy me’yorlar haqida gapirish befoyda.
Aslida, korxona doirasida amalga oshiriladigan har qanday faoliyat
– ham ishlab chiqarish, ham noishlab chiqarish – korxona xodimlariga
nisbatan bu yoki boshqa munosabatni keltirib chiqaradi, shuning uchun
u muhokama mavzusi bo‘lishi mumkin. Buni tushunish korporativ
madaniyatni shakllantirish va rivojlantirish faoliyatining murakkabligi
va ko‘p qirraliligini his qilish imkonini beradi.
Ichki birliklar bilan o‘zaro aloqalar korporativ mafkura asoslarini,
ya’ni korxonaning maqsadi (missiyasi), uning faoliyatining asosiy
maqsadlari va tamoyillarini hujjatlarda tushunish, shakllantirish va
mustahkamlash bo‘yicha bir qator tadbirlar bilan boshlanadi.
Korxonaning maqsadini aniqlash “nima uchun bu korxona
mavjud?” savoliga batafsil javob beradi. Aslida, bu uning faoliyati
qiziqqan shaxslar doirasining ta’rifi. Savolga javob: “korxona qayerda
harakat qilmoqda?” korxona faoliyatining asosiy yo‘nalishlarini o‘z
maqsadlari doirasida belgilaydigan asosiy maqsadlarni shakllantirishga
imkon beradi. Bu aniq natijalar emas, balki faoliyat yo‘nalishlari,
maqsad-qadamlardan farqli o‘laroq, ular qaror qabul qilish o‘rniga
qaror qabul qilish bo‘yicha xodimlarga ishora qiladilar. Ularning aso-
siy vazifasi-erishish emas, balki yo‘naltirish va birlashtirish.
Korxona nima uchun va qaerda harakat qilayotganini aniqlab, u
qanday harakat qilishini aniqlash kerak. Shunday qilib, faoliyatning
asosiy tamoyillari shakllantiriladi. Ushbu tamoyillar korxonaning bel-
gilangan maqsadlarga erishish, shuningdek, manfaatdor guruhlar
57
(aksiyadorlar, xodimlar, iste’molchilar, jamiyat) bilan o‘zaro munosa-
batlarda uning javobgarlik zonasini belgilab beruvchi faoliyatning
ustuvor xususiyatlarini (biznesni yuritishning tabiati) tavsiflaydi.
Aslida, bu tizim muayyan yo‘nalishlar doirasida faoliyatni cheklaydi,
xodimlarni tanlangan yo‘nalishdagi harakat yo‘nalishlarini belgilaydi.
Dostları ilə paylaş: |