Texnologiyalari kafedrasi «hayot faoliyati xavfsizligi»

 Charchashni profilaktikasi.
Har bir faoliyat o‘z qiyinchiliklariga ega. 
Aqliy mehnat vaqtida bosh miya po‘stlog‘idagi nerv xujayralarning faolligi oshadi.
Holdan toyish – bu ish faoliyatini pasayishidir. Charchash kundan kunga 
to‘planadi, so‘ng xolsizlikka olib keladi. O‘ta charchash – bu kasallikka olib 
boradi, asab tolalarini buzilishi, bosh og‘rig‘i, xotira susayishi, uyqusizlik, ishtaha 
buzilishiga olib keladi. Holdan toyish profilaktikasida asosiy chora bu ish tartibini, 
dam olishni to‘g‘ri tashkillashtirish bunda faoliyatni ketma-ketligi va uni orasida 
tanaffuslar qilish eng asosiy narsa bu dam olishda faollik, bunda qisqa tanaffus 
paytida o‘tkaziladigan jismoniy mashqlar. Asabni tinchlantirish maqsadida musiqa 
hamda psixologik xonasi tashkillanadi. Ratsional mehnat qilish va dam olish 
elementlariga gimnastika mashqlari, psixofiziologik tinim berish, funksional 
musiqalar eshitish kiradi.
Ishlab chiqarishdagi gimnastika mashqlarini bajarish ish qobiliyatini tezroq 
tiklaydi. Issiq kunlarda yoki og‘ir mehnat qilganda yaxshi shamollatilgan 
xonalarda passiv dam olish maqsadga muvofiq. Musiqa ta’sirida ijobiy kayfiyat 
paydo bo‘ladi. Musiqa toliqishni pasaytiradi kayfiyatni va sog‘liqni yaxshilaydi, 
ish qobiliyatni oshiradi.
Ish qobiliyatni tiklashda, charchashni yozishda, asab-ruhiy taranglikni 
yo‘qotishda relaksatsiya xonalarini tashkil etish kerak.
3. Ish faoliyatidagi zararli va xavfli omillar. 
Ular fizikaviy, kimyoviy, 
biologik va psixofiziologik turlarga bo‘linadi.
Fizikaviy zararli va xavfli omillar:
-
Ish zonasidagi havoning changligi;
-
Vibratsiya: umumiy va lokal;
-
Akustik to‘lqinlanishlar: infratovush,shovqin, ultratovush;
-
Statik elektr;
-
Elektromagnit to‘lqinlar va nurlanishlar;

---

24 
-
Infraqizil radiatsiya; lazer nurlari;
-
Ultrabinafsha radiatsiyasi;
-
Ionlashtiruvchi nurlanish;
-
Elektr toki;
-
Mashina va mexanizmlar;
-
Balandlik, tepadan narsalarning tushishi;
-
Uchi o‘tkir narsalar;
-
Ish joyidagi material va jihozlarning issiq yoki sovuqligi.