Alisher Navoiy.
Saddi Iskandariy
www.ziyouz.com
kutubxonasi
324
HIKMAT
Iskandarning Arastudin savoli ul bobdakim insonga mayli tabiiy bahor va gullarga bo‘lmog‘i nedin
bo‘la olg‘ay va aning hikmat bahoridin javob nasimi yetgurgoni
Yana so‘rdi doroi gardunmahal:
Ki: «Yey charx ashkoli ollingda hal.
Bukim har qachon yetsa fasli rabe’,
Nekim jinsi inson sharifu vaze’,
Bo‘lurlar bori xurramu shodmon,
Qilurlar havo bir taraf har zamon.
Ko‘ngulniki qish g‘uncha yanglig‘ qilur,
Bahor o‘lsa ul gul kibi ochilur.
Bu fasl elga muncha tarab ne ekin,
Bu yanglig‘ tarabqa sabab ne eking‘»
Dedi barcha ilmu funun ogahi:
Ki: «Yey nutqung anfosi Ruhullahi.
Bu ma’nida el ko‘p
demishlar kalom
Ki, borin bilur shohi oliy maqom.
Tabiatqa gul mayli ermas ajab,
Chaman zavqi ham xeli ermas ajab.
Vale nuktakim, asl erur bu emas,
Deyin, chun erur shahg‘a bilmak havas.
Taboe’ki,
ofoqu anfusda bor,
Borin to‘rt tab’ ettilar e’tibor:
Isiq, sovuq, o‘lu quruq fahm qil,
Ani o‘tu suv, yelu tufroq bil
1
.
Ki, inson bulardin murakkabdurur,
Jame’i milalg‘a bu mazhabdurur.
Birin horri yobis,
dedi borcha xayl,
Birin borid aylab rutubatqa mayl.
Birin horri rutab angla bevahmu bim,
Birin boridi yobis aytur hakim.
Alisher Navoiy. Saddi Iskandariy
www.ziyouz.com
kutubxonasi
325
Qachon zohir o‘ldi sanga bu usul,
Tabiat bu nav’-o‘q topibdur fusul.
Alardin
biri keldi fasli bahor
Ki, bordur tabiat anga ratbu hor.
Chu bu faslg‘a keldi tab’i hayot,
Yana uchga uch tab’ bo‘ldi sifot
Ki, safrou savdou balg‘amdurur,
Vale ruh tab’i munga zamdurur.
Shak ermaski, har kimsakim joni bor,
Hayotin tilar ulcha imkoni bor.
Bu ma’nidin ul fasl erur dilpazir
Ki, yo‘q elga mayl aylamakdin guzir.
Necha sirridin elga yo‘qtur shuur,
Vale yo‘q tabiat ishinda qusur.
Chu andin yetar ruhg‘a parvarish,
Anga yetsa bexost aylar kashish.
Suvkim tahg‘a bo‘ldi
guzori aning,
Chekar tab’u yo‘q ixtiyori aning».
Chu donodin o‘ldi bu yanglig‘ futuh,
Hulul etti shah jismig‘a toza ruh.
LX
Iskandarning ul iki toza vard, yo‘q-yo‘qki, iki bahori nozparvard vaslidin kom topqoni va Noz
Mehrning mehru nozidin betoqat bo‘lub, gul faslida aning gul jamolidin bahra olg‘oni va aning
Ravshanak rashkidinkim, mahbubluq shevasidurur sham’dek sarkashlik qilib, charbzabonliq bila o‘z
shabistonoroylig‘in ravshan etgoni va Iskandarning ul xilvat visolidin chiqib, Chin mulkidin Mag‘rib
diyorig‘a azm etgoni va ul diyor g‘aroyibidin azab qolg‘oni
Bu paykarni ulkim namudor etar,
Guzorish ishin mundoq izhor etar
Ki,
Chin ichra Iskandari Faylaqus,
Chu topti iki o‘yla zebo arus.
Bahoru yigitlik, dog‘i shohlig‘,
Yana hikmatu donishogohlig‘.
Bilibkim, necha bo‘lsa olamg‘a shoh,
Alisher Navoiy. Saddi Iskandariy
Dostları ilə paylaş: