polifaglar deyiladi. Tabiatda shunday burgalar borki. hatto vaqtincha b o i s a ham ilonda,
b a ’zilari esa hasharotlarning lichinkalarida parazitlik qiladi. M ushuklarda mushuk
burgasi (Ctenocephalides felis), itlarda it burgasi (Ctenoeephalides canis). odam-
larda odam burgasi (Pulex irritans), kalamushlarda kalamush burgasi (Xenopsylla
cheopis) parazitlik qiladi. Lekin, ular odamga ham hujum qiladi. Kalamush v a o d a m
burgalari odamlarga o'lat (chuma) va terlama kasalligining qo'zg'atuvchilarini
yuqtiradi. Bu o g 'ir kasalliklarning mikroblari kasal odamlar, kalamushlar va bur-
galarning axlati orqaii odam terisiga tushib qolsa, uning tirnalgan jovidan qonga
o'tib, ko'p ay a boshlaydi.
Odam burgasi urg'ochisining kattaligi 3—
4 mm atrofida bo'ladi (69-rasm).
Щ Odam burgasi uy hayvonlarining tanasida
ГМ
ham yashashi mumkin. Burgalar issiq qonga
o 'ch bo'lib, o'lgan hayvonning sovub borayot-
i '?• j p tf gan tanasini tashlab, yangi xo'jayin axtaradi.
i f O 'lat kasalligi tabiiy manbali fakultativ trans-
g
missiv kasalliklar guruhiga kiradi. Uning tabiiy
manbai kemiruvchilar, asosan, kalamushlar,
6 9 -r a sm . O d am b u rg a si (P u le x yumronqoziqlar, sug'urlar va qumsichqonlar
ir rita n s): A -im a g o , B -lic h in k a , hisoblanadi. Bu kasallik bilan og'rig an bemor
D -g u m b a k . ^ иП(^а 0 ‘ijshi mumkin.
O 'lat odamga ikki xil yo'l bilan yuqishi mumkin:
1.
Bemor qoni bilan oziqlangan burga qon bilan birga o'lat qo'zg'atuvchilarini
(o'lat tavoqchalarini) ham o 'ziga yuqtiradi. Burganing oshqozon va ichagida o'lat
tayoqchalari shu qadar ko'payib ketadiki. natijada burganing oshqozonini to'ldirib,
hasharoming normal oziqlanishiga to'sqinlik qiladigan o'lat tiqinini hosil qiladi.
Zararlangan burga qon so'rganda ovqat oshqozoniga bora olmasdan qaytib tushadi.
i 80
y a ’ni burga qusadi. Ana shu paytda o ‘lat tayoqchalari ham burga “qusgan” joyga
tushib, odamni zararlaydi. Chaqqan joylarni qashlaganda, tirnalgan teri orqali, y a ’ni
