Aralash bilingvizm – смешанный билингвизм – intermingled bilinguistics – nutq analizi va sintezining yagona mexanizmini nazarda tutadi,
birga mavjud bo‘lgan tillar esa faqat ustki struktura darajasida farqlanadi.
B Bilingvizm (ikki tillilik) – билингвизм – bilinguistics – ikki tilda erkin
fikrlasha olish, ikki tilni bir xilda egallash.
D Diaxron sotsiolingvistika –
диахронная сотсиолингвистика – history sotsiolinguistics – til rivojlanishining jamiyat rivojlanishi bilan aloqasini
tavsiflovchi jarayonlarni, ya’ni til tarixini xalq tarixi bilan bog‘lab o‘rganuvchi
sotsiolingvistik tadqiqotlar yo‘nalishi.
Diglossiya – диглоссия – diglossy – bir milliy tilning turli subkodlarida
gapira olish, sharoit va muloqot doirasiga bog‘liq holda, tilning bir subkodidan
ikkinchi bir subkodiga ko‘chish, bir til doirasidagi turli uslublardan foydalana
olish. “Diglossiya”
termini nafaqat bir milliy tilning turli subkodlarida gapirish,
balki turli tillarni bilish va ularni muloqot vaziyatiga ko‘ra galma-gal qo‘llay
olishni ham anglatishi mumkin.
Differensiatsiya prinsipi – Дифференсирующий – Differentiates – Bu
prinsip asosida tuzilgan imlo qoidalariga ko‘ra shakli bir xil bo‘lgan (omonim)
yoki bir-biriga yaqin bo‘lgan (paronim) so‘zlar yozuvda diakritik belgilarni
ishlatish orqali farqlanadi.
Differentsiatsiya – Дифференсиация – Differentiation – (frans.
differentiation, lotincha differentia – har xillik, farq, tafovut) – bu yaxlitni turli
qismlarga, shakllarga va bosqichlarga ajratish, bo‘lish. Pedagogikada Ta’lim
differentsiatsiyasi – bu Ta’lim faoliyatining, o‘quvchilarning moyilliklari,
qiziqishlari va qobiliyatlarini xisobga oluvchi, tashkil etish shaklidir.