31
M
T
P
T
P
K2
P
x
R
x2
R
x
P
x
P
z
P
z
P
u
R
u
R
z
R
z
r
a
b
24-rasm.
Yo‘lning g‘ildirakka ta’sir etuvchi reaksiyalari:
a
– yetakchi g‘ildirak;
b
– yetaklanuvchi g‘ildirak; M
T
– buruvchi moment; P
T
– tortish kuchi;
r – g‘ildirak radiusi; Rx, Ry, Rz – yo‘l reaksiyasining urinma, ko‘ndalang va normal tashkil
etuvchilari; Px, Py, Pz – g‘ildirakka ta’sir etuvchi hamma kuchlarning tashkil etuvchilari;
P
k2
– yetakchi g‘ildirakning g‘ildirashiga qarshilik kuchi.
Yo‘l tomonidan g‘ildirakka ta’sir etayotgan hamma kuchlarning
teng ta’sir etuvchisi yo‘l reaksiyasi deyiladi. Uni 3 ta tashkil
etuvchiga bo‘lish mumkin:
R
z
– yo‘lga perpendikulyar bo‘lgan
normal reaksiya;
R
x
– yo‘lning va g‘ildirakning tekisliklariga ta’sir
etuvchi urinma reaksiya;
R
y
– yo‘lning tekisligida yotuvchi va
g‘ildirakka perpendikulyar bo‘lgan reaksiya.
R
x
va
R
y
reaksiyalar
R
z
ta’sir etgandagina paydo bo‘ladi (24-rasm,
b
).
Avtomobilga ta’sir etuvchi hamma kuchlarni ikki guruhga bo‘-
lish mumkin: 1) avtomobilni harakatlantiruvchi kuchlar; 2) uning
harakatiga qarshilik ko‘rsatuvchi kuchlar. Bunga asosan, g‘ildirashga
qarshilik kuchining asosiy tashkil etuvchisi
R
x2
ni shartli ravishda
tortish kuchi
P
T
va yetakchi g‘ildirakning g‘ildirashga qarshilik
kuchi
P
k2
larning ayirmasi ko‘rinishida tasavvur qilish mumkin:
R
x2
= P
T
– P
k2
Dostları ilə paylaş: