A. A. Ibragimov, V. U. Xo’jayev, O. M. Nazarov bioorganik kimyo

 
Pelargonidin 3-ramnoglikozid 
Sianidin 5- glyukozido-3-ramnoglikozid
 
Peonidin 5- glyukozido-3-ramnoglikozid
 
Petunidin 5- glyukozido-3-ramnoglikozid
 
Malvinidin 5- glyukozido-3-ramnoglikozid
 
Yuqorida sanab o’tilgan monomer fenol birikmalardan tashqari 
o’simliklarda polimer fenol birikmalari uchraydi: oshlovchi moddalar, 
lignin, 
melaninlar. 
Oshlovchi 
moddalar 
kondensirlangan 
va 
gidrolizlanuvchilarga 
bo’linadilar. 
Gidrolizlanuvchi 
oshlovchi 
moddalar suyultirilgan kislota eritmalar ta’sirida soddaroq tuzilishga 
ega fenol va nofenol tabiatli birikmalarga parchalanadi. Asosan gall 
va ellaga kislotlari hosil bo’ladi. 
Kondensirlangan oshlovchi moddalar suyultirilgan kislota 
eritmalar ta’sirida qizdirilganda yanada zichlashadilar.Ular katexin 
yoki leykoantotsianlarni polimeri hisoblanadilar. Ularni tuzilishini 
quyidagicha tasvirlash mumkin: 
 

---

174 
OH
HO
CH
2
CHOH
CH
OH
OH
OH
HO
CH
2
CHOH
CH
OH
OH
n
Nazorat savollari:
1.
Fenol kuchli kislotami? 
2.
Qanday o’rinoluvchilar kislotali kuchni orttiradi?
 
3.
Tarmoqlangan o’rinoluvchi fenolning antiseptik xossasiga 
qanday ta’sir ko’rsatadi?
 
4.
Tabiiy fenollar qanday asosiy guruhlarga sinflanadi?
 
5.
Fenollar o’simlik tarkibida qanday shakllarda uchraydi?
 
6.
Qaysi moddalarga kumarin deydilar? 
7.
Qaysi moddalarni antotsian deydilar?
 
8.
Qaysi moddalarni qatexin deydilar? 
9.
Qanday birikmalarga oshlovchi moddalar deydilar? 
10.
Qanday polifenol turlari sizga ma’lum ?