O‘zbеkiston rеspublikаsi

Qisqа хulosаlаr 
Neoklassik nazariyasi vakili Robert Solou (1924 yilda tug‘ilgan) o‘z modelida 
jamg‘armalar, mehnat resurslari o‘sishi va ilmiy-texnik taraqqiyotning aholi turmush 
darajasi va uning dinamikasiga ta’sir qilish mexanizmini aniqladi. Ushbu model 
iqtisodiy o‘sishning muvozanatli traektoriyalarini tadqiq qilishga mo‘ljallangan 
bo‘lib, differensial tenglamalar tizimi shaklida namoyon bo‘ladi. Mazkur model 
o‘sayotgan asosiy kapitalning jon boshiga mahsulotlar ishlab chiqarish hajmini 
oshirishga olib kelishi mexanizmini ko‘rsatadi. R. Solouning asosiy xulosasi shuki, 
uzoq muddatda iqtisodiy o‘sish sur’atlari kapital qo‘yilmalar oshishiga emas, balki 
texnologik rivojlanish omiliga bog‘liq bo‘ladi. SHunday ekan, uningcha doimiy 
texnik rivojlanish va resurslardan samarali foydalanish iqtisodiy o‘sishning asosiy 
omillari hisoblanadi. 

---

395 
Dj. Mid modeli ham neoklassik asoslarga ega bo‘lib, iqtisodiy o‘sishni 
marjinalistik yondashuvlar orqali tushuntiradi. O‘z konsepsiyasini Dj. Mid “Iqtisodiy 
o‘sishning neoklassik nazariyasi” (1961 y.) nomli kitobida ifodalagan. 
Dj. Mid modelida davlat faqatgina pul-kredit siyosatidan foydalanilgan holda 
barqarorlashtiradigan vazifani bajaradi. Faqatgina shu resurslarning zarur bandligi va 
barqaror iqtisodiy o‘sishning ta’minlaydigan daromad va jamg‘armalarning qayta 
taqsimlash mexanizmini yaratishga imkon beradi. 
Nazorat va muhokama uchun savollar 
1.
Iqtisodiy o‘sishningneoklassik modellari neokeynscha modellardan qaysi 
jihatlariga ko‘ra farq qiladi? 
2.
R. Solouning iqtisodiy o‘sish modeli qanday nazariy asoslarga ega? 
3.
Barqaror dinamik muvozanat deganda iqtisodiyotning qanday holati 
tushuniladi? 
4.
Soluning iqtisodiy o‘sish modelida jamg‘arish normasining iqtisodiy 
o‘sishga ta’siri qanday izohlangan? 
5.
Kapitalning chiqib ketishini iqtisodiy o‘sishga ta’sirini tushuntirib bering? 
6.
Aholi sonining o‘sishi kapital bilan qurollanganlik darajasiga va ishlab 
chiqarish hajmiga qay yo‘sinda ta’sir ko‘rsatadi? 
7.
.Solou modelidagi texnologik taraqqiyotning mohiyatini izohlang. 
8.
Felpsning “oltin qoidasi” mohiyatinit tushuntirib bering. 
9.
J.Mid o‘z modelida mehnat unumdorligi va kapital jdamg‘arishining 
o‘sishi sur’atlari o‘rtasidagi bog‘liqlik qanday ifodalangan? 
10.
A.Lyuis modeliga ko‘ra iqtisodiy o‘sishni ta’minlash shartlari nimalardan 
iborat? 

---

396