dilər.
Buna baxmayaraq özünü monqollann banşmaz düşməni kimi göstərən
Cəlaləddin bölgədə olan hərbi - siyasi qüvvələri monqollara qarşı birləşdirmək
əvəzinə, onlan daha da zəiflətdi. Bunun nəticəsində bölgədə monqolların ikinci
yürüşünün qarşısını ala biləcək hər hansı bir güc qalmadı.
Monqollann ikinci yürüsü və Azərbaycanın işğalı,
1231-ci ildə monqol
qoşunlan Çormoğon noyonun başçılığı ilə Azərbaycana soxuldular. Əhalinin
ciddi müqavimətinə baxmayaraq
Marağa
şəhəri ələ keçirildi,
Təbriz
isə
mühasirəyə alındı. Təbrizin əyanları qiymətli hədiyyələr verərək şəhəri talandan
və qırğından xilas etdilər, ancaq bir çox adlı-sanlı sənətkarlar Monqolustanın
paytaxtı Qaraqoruma aparıldı. 1235-ci ildə monqollar
Gən
cədə ciddi
müqavimətlə qarşılaşdılar. Monqollann Gəncə yürüşünü gözləri ilə görmüş
tarixçi Gəncəli Kirakos yazırdı ki, monqollar şəhəri almaq üçün qalaları daş atıb
dağıdan qurğulardan istifadə edirdilər. Nəticədə bütün şəhər divarlan uçuruldu.
Buna baxmayaraq düşmən bir həftə şəhərə girməyə cəsarət etmədi.
Əhalinin
bir hissəsi şəhərin düşmənin əlinə keçdiyini gördükdə, qapılarını bağlayıb
arvadı və uşaqları ilə birlikdə evlərini yandırdılar ki, onlar düşmənin əlinə
keçməsin.
Əhalidən bir kimsə canım qurtara bilmədi. Düşmən qılıncını işə salıb
şəhərdə böyük bir qətliam törətdi. Monqol döyüşçüləri uzun müddət yanıb -
dağılmış evlərin külündə eşələnərək, qızıl - gümüş axtardılar. Sonra cəhənnəm
olub getdilər. Gəncə şəhəri dörd il adamsız və dağılmış vəziyyətdə qaldı. Yalnız
1239-cu ildə şəhərin yenidən qurulması haqqında fərman verildi. Gəncədən
sonra
Şəmkir, Tovuz,
Bakı uğrunda qanlı döyüşlər getdi. Ancaq bu şəhərlər də
düşmənin əlinə keçdi. 1239-cu ildə
Dərbənd
şəhərinin tutulması ilə
Azərbaycanın monqollar tərəfindən işğalı başa çatdı.
1239-cu ildən 1256-cı ilə qədər Azərbaycan Ali Monqol xaqammn
təyin etdiyi canişinlər tərəfindən idarə olunurdu. Monqollar tutduqlan ərazilərdə
yerli dövlətçilik sistemlərini məhv etmişdilər. Monqol basqınlarından ağır
zərbələr alan
Dostları ilə paylaş: 
