Produtsent – anorganik moddalardan organik
birikmalarni sintezlovchi organizmlar.
Prokariot – hujayrasida membrana bilan che
-
garalangan yadrosi boʻlmagan yoki to‘liq
shakllanmagan organizm (bakteriyalar).
Protonefridiy – yassi chuvalchanglarning ayi-
rish sistemasi, parenximada joylashgan, uchi
berk bir qavatli epiteliy to‘qimalardan iborat
tarmoqlangan naychalar.
Quymich bezi – suv qushlarining dumi asosida
joylashgan, yog‘simon modda ishlab chiqa
-
ruvchi bez.
Redutsentlar – hayot faoliyati davomida organik
qoldiqlarni anorganik moddalarga parcha
-
laydigan organizmlar (masalan, chirituvchi
bakteriyalar, zamburug‘lar).
Reproduksiya (lotincha
re – “qayta”, “takror”,
produksiya – “yarataman”)
– organizmlarning
o‘ziga o‘xshaganlarni yaratishi, ya’ni
ko‘payishi.
Rizoid –
ko‘p hujayrali suvo‘tlar va sporali
o‘simliklar gametofitini tuproqqa birlashtirib
turuvchi qism.
Saprofit – geterotrof oziqlanishning bir tipi.
Bir necha bosqichdan iborat: hazm ferment
-
larining tashqi muhitga ajralishi, oziqning
ferment ta’sirida parchalanishi, parchalanish
mahsulotlarining organizm tomonidan qabul
qilinishi. Bu oziqlanish ayrim bakteriyalar va
zamburug‘lar uchun xos.
Sistema – bir-biri bilan o‘zaro munosabat va
uzviy bog‘liqlikda bo‘lgan, yaxlitlikni tashkil
etuvchi tarkibiy qismlar yig‘indisi.
Sklerenxima – o‘lik, qalin qobiqli hujayralardan
iborat mexanik to‘qima, ikki turga bo‘linadi:
uzun va ingichka tolalar – lub va yog‘ochlik
tolalari; yumaloq sklereid hujayralar.
Sporangiy – sporali o‘simliklarning sporalari
yetiladigan organi.
Taksis – erkin harakatlana oladigan, masalan,
bakteriyalar, bir hujayrali sodda organizmlar,
hatto o‘simliklarning jinsiy hujayralari ham
tashqi omillar (yorug‘lik, kimyoviy moddalar,
kislorod) ta’sirida harakatlanishi.
