2 Mazkur majmuada “Fan va texnika” faniga doir me’yoriy ta’minot (o‘quv dasturi, ishchi fan dasturi), ta’lim texnologiyalari o‘z aksini topgan. Ushbu o‘quv-uslubiy majmua oliy ta’lim muassasalarining professor- o‘qituvchilari uchun tavsiya

Anaksagor
: U hamma jismlar eng mayda zarralarning tegishli sifatidan, xavo-
eng mayda xavo zarralaridan, go`sht-eng mayda go`shtdan iborat deb hisoblaganlar.
Demokrit
(er.av 370-460 y) butun koinot modda jihatidan bir xil, xajm, shakl 
jihatdan har xil bo`lgan zarra atomdan iborat deb fikr bildirgan.
Arastu
(mil.av. 322-384 y) u materializm bilan idealizmni qo`shib yuborgan. 
Real sur`atdagi olamni tan olgan.
Ma`lumki inson uz qiziqishi va ehtiyojlarini qondirish maqsadida qadim 
zamonlardan boshlab dunyoni bilishga harakat qilgan.
Jamiyat taraqqiyoti yuksalib borishi bilan kishilarning bilim doirasi kengayib, 
tafakkuri rivojlanib borgan. Boshqacha aytganda bilimlar tizimi insoniyat 
taraqqiyotini harakatlantiruvchi mexanizmga aylantirgan.
Qadimgi dunyo tarixidan xabardor bo`lgan kishilar mil.av. II-VIIasrlarda 
YUnoniston va Rimda fan va madaniyat taraqqiy etgan deb hisoblashadi. Barcha 
«fanlar onasi» falsafa ham rivojlangan. Mil.av. VI asrda «Ritorika» (notiqlik) va 
«politika» (siyosat) kabi fanlar falsafadan ajralib chiqdi. Insoniyat fani tarixida 
keyingi bosqichlarda falsafa tarkibidan matematika, fizika ajralish jarayoni boshlandi. 
Qadimgi Rim imperiyasida I qurilish tehnikasidan qo`llanmalar paydo bo`ldi. 
Ulardan birini iyunning zamondoshi 
Vitruviy Pollion
yozgan. Uning «Arxitektura» 
haqida degan traktatuda binokorlik mexanikasiga oid bilimlar sistemasi bayon 

---

13 
qilingan. erammizning I asr oxirilarida boshqa bir muallif Frontin «Osma quvurlar 
to`grisida» deb nomlangan gidrotexnikaga oid qo`llanma zgan.
Tabiat fanlari soxasidagi kashfiyotlar va texnika sohasidagi muvaffaqiyatlar 
bilan birga eramizning II asridayok madaniy taraqqiyot nishonalari hamda paydo 
bo`la boshlagan.
Aleksandriyalik Museyoni imperiyaning astronomiya bilimlariga oid markazi 
bo`lib qolavergan. Eramizning II asrida u yerda geograf