Таълим психологияси

Biografi-ya 
metodi 
Avtobiog- 
rafiya 
xatlar 
estaliklar 
Xarakteris 
tikalar 
So’rov 
Intervyu 
Anketa so‟rovi 
Ochiq anketa 
Yopiq anketa 
Respondentdan 
fikrini erkin 
bayon etishni 
talab etadi 
Mosini tanlaydi 
Savollarga 
javoblar oldindan 
beriladi 
Muhim shaxsiy 
sifat 
Maxsus 
tayyorgarlik 
Roli o‟yinlar 
metodi yordamida 
maxsus 
tayyorgarlik 
Biografik ma‟lumotlarda shaxsning havasi-qiziqishi, qobiliyati, orzu – o`ylari, 
uning shaxs sifatida shakllanishidagi yetakchi faktorlar bayon qilingan bo`ladiki, bular 
uning shaxsiyati va individuallligini bilishga imkon beradi. 
Anketa metodi. Shaxsga xos bo`lgan individual sifatlar-qiziqish, qobiliyat, talant. 
Xarakter kabilar anketa yordamida ham o`rganiladi. Bunda o`rganuvchi o`rganilishi 
lozim bo`lgan individual sifatga oid bir qancha savollar tuzadi. Bu o`rganiluvchiga 
yetkaziladi va uning bu savollarga javob qaytarish muddatini belgilaydi. 
O`rganiluvchining belgilangan muddatda qaytargan javoblarini tahlil qilib, ma‟lum 
xulosalarga keladi. Anketa metodining afzalligi shundaki, u individual va guruhda 
o`tkazilishi mumkin. Anketa odatda uch xil tuziladi. Birinchi xili anglashilgan 
motivlarni aniqlashga mo`ljallangan savollardan tuziladi. Ikkinchi xilida har bir 
savolning bir nechtadan tayyor javoblari beriladi. Uchinchi xili anketada sinaluvchiga 
yozilgan to`g`ri javoblarni ballar bilan baholash tavsiya etiladi.

---

15 
Test. Test-inglizcha so`z bo`lib, sinash, tekshirish demakdir. Shaxsning aqliy 
o`sishini, qobiliyatini, irodaviy sifatlari va boshqa psixik xususiyatlarini tekshirishda 
qo`llanadigan 
qisqa 
standart 
masala-topshiriq, 
misol, 
masala, 
jumboqlar, 
boshqotirmalar ham test deb atalishi mumkin. Test ayniqsa odamning qanday kasbni 
egallashi mumkinligini, kasbga yaroqliligi yoki yaroqsizligini, iste‟dodli yoki 
iste‟dodli emasligini - aqli zaifligini aniqlashda, kishilarni saralashda keng qo`llaniladi.
Hozirgi vaqtda bolalarni maktabga olishda, kasb-hunarga yaroqliligini aniqlashda, 
ishga qabul qilinganda va boshqalarda test sinovlari keng qo`llanilmoqda. 
Hozirgi davrda nodir testlar qatoriga psixologlar Rorshax, Rozensveyg, Kettel. 
Vartegg, Veksler, Meyli, Ayzenk, Agastazi, Raven va boshqalar ijodining 
namunalarini kiritish mumkin.
Eng ko`p tarqalgan testlar qatoriga yutuqqa erishish harakatlari, intellekt testlari, 
shaxs testlari (psixodiagnostika), shaxs «loyihasi» (proyektiv) testlari kiradi.