Таълим психологияси

Jamiyatning o’qituvchi oldiga qo’yadigan asosiy talablari quyidagilardir 
1 
shaxsni ma‟naviy va ma‟rifiy tomondan tarbiyalashning, bolalarni mustaqillik 
g‟oyalariga sodiqlik ruhida tarbiyalashi, o‟z Vatani tabiatiga va oilasiga 
bo‟lgan muhabbatini uyg`otishi 
2 
yosh va pedagogik psixologiya, ijtimoiy psixologiya va pedaggika, yosh 
fiziologiyasi hamda maktab gigenasidan chuqur bilimlarga ega bo‟lish 
3 
O‟zi dars beradigan fan bo‟yicha mustahkam bilimga ega bo‟lib, o‟z kasbi, 
sohasi bo‟yicha jahon fanida erishilgan yangi yutuq va kamchiliklardan 
xabardor bo‟lish 
4 
ta‟lim va tarbiya metodikasini egallashi, o‟z ishiga ijodiy yondashishi 
5 
bolalarni bilishi, ularning ichki dunyosini tushuna olishi 
6 
pedagogik texnika (mantiq, nutq, ta‟limning ifodali vositalari) va pedagogik 
taktga ega bo‟lish 
7 
o‟z bilimi va pedagogik mahoratini doimiy ravishda oshirib borishi 
O`z-o`zini el ishiga bag`ishlagan, inson tarbiyasiga jon tikkan olijanob 
o`qituvchilarni, 
mo``tabar 
muallimlarni 
bundan 
buyon 
boshimizga 
ko`taramiz.
I. Karimov ( Barkamol avlod orzusi. T.:-2000. 140-b.) 
«Galereya mashqi
: O‟quvchilarga mavzu kichik mavzularga bo‟lib beriladi: 
O‟quvchilar kichik mavzular asоsida ijodiy yondashga holda o‟z galereyalarini yaratadilar. 
Qolgan o‟quvchilar sayohatchi bo‟lib, galereyaga keladi. Mas‟ul o‟quvchi o‟z galereyasidagi 
«mahsulot» to‟grisida gapiradi. Keyin boshqa galereyaga o‟tiladi. Shunday qilib katta mavzu 
o‟zlashtiriladi. 

---

75 
Pedagogik nazokat
Emotsional his-tuyg‘ular, 
kechinmalar stress 
va affektiv holatlar xossalari,
chegaralariga batamom rioya qilishda;
Xulq atvor malakalarini amaliyotda
oqilona qo‘llashda;
bachkana qiliqlar, ortiqcha
harakatlar qilishdan o‘zini tiyishda
;
Nutq, madaniytidan tashqari chiqmasliqda, 
shaxsiytiga tegadigan
iboralar ishlatmaslikda, qo‘pol va dag‘al
so‘zlar qo‘llamaslikda;
Hissiy, aqliy bilish jarayonida
muayyn me’yorlarga asoslanishda,
manmanlikni namoyish etmaslikda;
O‘quvchilar va o‘qituvchilar jamoalari bilan
ota-onalar hamda notanish kishilar bilan
munosabatga kirishda rasmiy, 
qat’iy ishbilarmonlik uslublariga
asoslanishda
O‟qituvchi jamiyat tomonidan qo‟yilgan talablar bilan bir qatorda o‟z faoliyatida 
tevarak – atrofidagi kishilar, maktab ma‟muriyati,,, hamkasblari, o‟quvchilar va
ularning ota –onalari undan nimalarni kutishini ham esdan chiqarmasligi lozim. 

---

76 
O‟qituvchining o‟z ishidan nimanidir kutayotganligining o‟ziyoq muhim ahamiyatga 
egadir, mana shu tariqa kutishlar, garchand jamiyat tomonidan o‟qituvchiga 
qo‟yiladigan talablarga kelsada, o‟ziga xos xususiyatlarga ega bo‟ladi. Lekin bu 
talablar hamma vaqt tarbiya ham bir – biriga mos kelmasligi mumkin. Psixologlar 
tomonidan olib borilgan tadqiqotlarning ko‟rsatishicha xalq ta‟limi bo‟limlari va
maktab derktorlari o‟qituvchining ayrim xislatlari naqadar muhimligini har xil 
baholaydilar. Jumladan, xalq ta‟limi bo‟limlarining mudirlari o‟qituvchidan birinchi 
navbatda o‟z fanini yaxshi bilishini va dars berish metodikasini mukammal 
o‟zlashtirishini talab qilsalar, maktab direktorlari o‟qituvchiga qo‟yiladigan bunday 
talablarni uchinchi o‟ringa qo‟yadilar. Shu bilan birga xalq ta‟limi bo‟limlarining 
mudirlari o‟qituvchilarning o‟quvchilar va ota – onalar, maktab jamoasi bilan qanday 
muloqotda bo‟lishini bilishini naqadar ahamiyatga ega bunday xislatlarni o‟qituvchi 
shaxsiga qo‟yiladigan talablar ichida birinchi o‟ringa qo‟yadilar.