Davolash. Qorin aortasining surunkali okklyuzion zararlanishlari xirurgik
patologiyadir.
Patologik
jarayonning
ishemiyaga
uchragan
zonalarni
kompensatsiya qiladigan kollateral yo’llar o’zilishi bilan avj olishi, tomirlarning
okklyuziyadan distalroq zararlanishi oyoq gangrenasiga o’tadigan og’ir
ishemiyaga sabab bo’ladi.
Proksimal tromb sathining orta borishi qon oqimidan buyrak va vistseral
arteriyalarning uzilib qolish xavfini tug’diradi, bu buyraklar va qorin bo’shlig’i
organlari funktsiyasining buzilishiga olib kelishi mumkin. Normal qon oqimini
tiklashga va shu tariqa xayotiy muhim organlar funktsiyasini saqlab qolishga
faqat xirurgik yo’l bilan erishiladi. Xirurgik operatsiya nechog’lik erta bajarilsa,
natija shunchalik yaxshi bo’ladi.
Operatsiyani xarakteri bo’yicha 3 guruhga bo’lish mumkin:
1. Rekonstruktiv yoki radikal.
2. Bilvosita rekonstruktiv (umrov osti va qo’ltiq-son).
3.
Palliativ
(vaqtincha
engillashtiradigan).
Palliativ
operatsiyalar
rekonstruktiv operatsiya qilish mumkin bo’lmagan hollardagina qo’llanilishi
mumkin. Periarterial simpatektomiya, epinefrektomiya shular qatoriga kiradi.
Bu operatsiyalarni bajarishdan maqsad periferik tomir o’zanini desimpatizatsiya
165
qilish va kollateral qon aylanishini yaxshilashdan iborat. Bemor xayotini
qutqarib qolishga qaratilgan majburiy tadbir bo’lgan oyoqni amputatsiya qilishni
(kesish) ham shartli ravishda shular qatoriga kiritish mumkin (38-rasm).
38-rasm. (a) qorin aortasini rezektsiyasi va ikkitomonlama aorta-son
protezlash va (b) aorta-son shuntlash.
Bilvosita o’tkaziladigan rekonstruktiv operatsiyalar (distantsion o’mrov
osti-son va qo’ltik-son arteriyalarini shuntlash) quyidagi sharoitlarda bajarilishi
kerak:
1. Yurak-tomirlar sistemasi va boshqa xayotiy muxim organlarning og’ir
buzilishi sababli letal natijaga olib borish ehtimoli bo’lgan bemorning og’ir
umumiy holati. Asosiy rekonstruktiv operatsiyadan oldin tez avj olib boradigan
intoksikatsiya hodisalari va gemostazning og’ir buzilishlarini bartaraf etish
uchun dastlabki bosqich sifatida o’tkaziladi.
2. Oyoqning tez avj olib boradigan ishemiyasida va qorin aortasi
okklyuziyalarida radikal operatsiya o’tkazish imkoni bo’lmaganda.
Magistral qon oqimini tiklashning asosiy turi uni rezektsiya qilib
alloprotezlashdir.
Bugo’ngi
kunda
bu
operatsiya
plastik
xirurgiyani
rivojlantirishdagi muhim bosqich hisoblanadi.
166
Rekonstruktiv operatsiyalar bajarishga quyidagilar mutlaqo monelik
qiladigan hollar hisoblanadi:
- tez-tez xurujlar bo’lib turadigan, nafas qisadigan, yaqinda (6 oygacha)
boshdan kechirilgan miokard infarkti bo’lgan toj tomirlar etishmovchiligining
og’ir formalari;
- miya qon aylanishining yangi (6 oygacha) buzilishlari gemiplegiya
xodisalari bilan;
- buyrakning organik zararlanishlari subkompensatsiyalangan buyrak
etishmovchiligi hodisalari bilan.
Operatsiya vaqtidagi asoratlar. Eng jiddiy asoratlardan biri operatsiya
vaqtida qon ketishidir. Qon ketishining sabablari: tomirlarning shikastlanib
qolish, anastomozning etarlicha germetik emasligi, aorta distal bo’limining
bog’lanmaganligi va gipokoagulyatsiyalar. Operatsiya vaqtidagi protez trombozi
ko’p uchraydigan asorat hisoblanadi. Tromboz sabablari: tomirlardagi qonning
distal stazi, tromb uzilishi, arterial bosim tushib ketishi bilan yuz beradigan
gipovolemiya.
Operatsiyadan keyingi davr asoratlari: yurak-tomirlar, nafas va o’tkir
buyrak etishmovchiligi, ichak infarkti, peritonit, oyoq-qo’llar gangrenasi, qon
ketishlar, eventeratsiya, operatsion jaroxatning yiringlab ketishi.
Dostları ilə paylaş: |