Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

4.8.10. Soliq tizimi 
Asosiy soliqlar shaxsiy va korporativ daromad solig'i, aksiz solig'i, tijorat 
soliqlar, mol-mulk solig'i, moliyaviy operatsiyalarga soliqlar, ish haqi solig'i va 
boshqa yig‘imlar qo'llashni o'z ichiga oladi. Serbiya soliq nisbati 15 foizni tashkil 
etadi. Serbiya soliq nisbati 2003 yildan 2018 yilgacha 12,27 foizni tashkil etdi va 
2013 yilda 15 foizni tashkil etdi. 2005 yilda esa 10 foizni tashkil etdi. Serbiya 
xususiy daromad solig'i stavkasi 15 foizni tashkil etadi. Serbiyadagi xususiy 
daromad solig'i stavkasi 2006 yildan 2006 yilgacha bo'lgan davrda o'rtacha 14,62 
foizni tashkil etdi, bu esa 2007 yilda 15 foizni va 2006 yilda rekord past darajada 
bo'lgan 10 foizga yetgan. Serbiya tijorat stavkasi 20 foizni tashkil etadi. 2006 yilga 
kelib o'rtacha bu ko‘rsatkich 19,08 foizni tashkil etib, 2012 yilda 20 foizni 2007 
yilda 18 foizni tashkil etdi. 
376
https://tradingeconomics.com/serbia/unemployment -rate 
 

---

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 594 - 
4.8.11. Transport
Serbiya Markaziy Yevropa va O'rta yer dengizi o'rtasidagi Yevropaning 
tarixiy Amber Routes (savdo uchun ishlatilgan) tomonidan kesib o'tilgandan 
chorrahada joylashgan bo'lsada, u transport infratuzilmasini rivojlantirishda 
qit'aning boshqa qismlarini ortda qoldirdi. Bunday tarmoqlarni qurishdagi 
qiyinchilikning bir qismi Serbiya tog'li yerlarida va savdo hamda temir yo'llarda 
investitsiyalarni oqlash uchun zarur bo'lgan cheklangan imkoniyatlardan samarali 
foydalanishga to'g'ri keladi. Ikkinchi jahon urushidan so'ng, Vardar-Morava 
koridorida Avstriya va Vengriyaga aloqada bo'lgan xalqaro yuk tashishlarini 
joylashtirish zaruriyati zamonaviy avtomagistrallarni qurishga sabab bo'ldi. 1960-
yillarda Serbiya avtomobillari soni sezilarli darajada oshgan sayin takomillashtirildi. 
Shunga qaramay, respublika yo'llarining yarmidan ko'pi zamonaviy magistrallarga 
aylantirlgan bo‘lib, ba'zi qishloq joylarda rimliklar qurgan eski yo'llar hali ham 
mavjud. 
Temir yo'llar 19-asrning o'rtalarida Vojvodina vohvida joylashgan bo'lib, 
unda Markaziy Yevropaga ekinlarni ko'chirish maqsadida qurilgan edi. 1874-yilda 
Salonika (Saloniki, Gretsiya)dan Usmoniylar Imperiyasi tomonidan boshqariladigan 
Kosovoga yetib bordi. Serbiya ichkarisida 1884 yilda Belgrad bilan Nisga 
bog'langan. So'ngra Sava daryosidan Belgrad yaqinidagi Zemungacha bo'lgan temir 
yo'l bu yerda vengriyalik temir yo'l tizimi bilan bog'liq edi. 1919-yilga kelib 
mashhur Orient Express, Belgraddan Bolgariyaga, Parij va Konstantinopol 
(Istanbul) o'rtasidagi yo'lning bir qismi sifatida Serbiya liniyasi ishga tushirildi. 
Keyingi bosqichlarda qo‘shimcha ulanish bosqichlari qurildi va Serbiya hozirda 
keng qamrovli temir yo'l tarmog'iga ega. 1999 yilda NATOning bombardimon 
paytida mamlakatda temir yo'l tizimi sezilarli darajada zarar ko'rgan. Mamlakatning 
Morava vodiysi Serbiya strategik transport oqiminii nazorat qiladi. Bu tizim 
Yevropa, Kichik Osiyo va Yaqin Sharqdan o‘rtasidagi eng qulay yo'l sifatida 
foydalaniladi. 
Serbiya yo'l tarmog'i mamlakatda katta yuk hajmni tashiydi. Yo'llarning 
umumiy uzunligi 45419 km ni tashkil qiladi. Ulardan 782 km «sinf-Ia davlat yo'li» 

---