Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 118 - 
Amerika avtomobil sanoati yuragi bo'lgan qo'shni AQSh Michigan shtatiga 
qaraganda ko'proq avtomobil ishlab chiqaradi. Ishlab chiqaruvchilar obe‘ktlarni 
AQShga qaraganda kam ish kuchi ba kam ta'minlangan aholisi uchun aynan 
Kanadaga joylashtirgan.
2.3.1-rasm. Kanada sanoatining yillar bo’yicha o’sish darajasi 
 (2008-2018 yil birinchi choragi)
43
 
Kanadada sanoat ishlab chiqarish 2017 yil dekabr oyida o'tgan yilning ayni 
mavsumiga nisbatan 1,20 foizga oshdi. Kanadada sanoatda ishlab chiqarish 1998 
yildan 2017 yilgacha bo'lgan o'rtacha 43 foizni tashkil etdi. 2000 yil may oyida esa, 
bu ko‘rsatkich 11,37 foizga yuqori bo'lib, 2009 yilning avgust oyiga kelib, 15,24 
foizni tashkil etgan. 
2.3.6. Xizmatlar sohasi 
Kanada xizmat ko'rsatish sektori ko'p qirrali bo'lib, mamlakat aholisining 
to'rtdan uch qismini ish bilan ta'minlab YaIMning 70 foizini tashkil qiladi. Eng yirik 
ish beruvchi - chakana sektor bo'lib, Kanadaliklarning qariyb 12 foizini tashkil 
qiladi. Chakana savdo sanoati asosan xarid qilish markazlarida to'plangan kichik 
zanjir do'konlaridan shakllangan. So'nggi yillarda Wal-Mart (AQSh), Real Canadian 
Superstore va Best Buy (AQSh) kabi katta do'konlarning soni ko'paygan. Xizmat 
ko'rsatish sohasining ikkinchi qismi biznes-xizmat va aholining faqat bir oz 
43
 https://tradingeconomics.com/canada/industrial -production 

---

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 119 - 
kichikroq qismini ijaraga olish demakdir. Bunga moliya xizmatlari, ko'chmas mulk 
va aloqa sohalari kiradi. Iqtisodiyotning ushbu qismi so'nggi yillarda jadal 
sur'atlarda o'sib bormoqda. U katta shahar markazlarida, xususan, Toronto, Monreal 
va Vankuverda joylashgan. Ta'lim va sog'liqni saqlash sohalari Kanadaning eng 
katta xizmatlar sohasidir. Ammo, ikkalasi ham asosan hukumat tasarrufi ostida 
faoliyat yuritadi. Mamlakatda sog'liqni saqlash sohasi jadal o'sib bormoqda va 
Kanadada dunyo bo‘yicha uchinchi o'rinda turadi. 
Kanadada mahalliy va xalqaro iste'mol uchun kontent yaratuvchi muhim 
telekommunikatsiya sanoati va kino, televidenie hamda ko'ngilochar sohalari 
mavjud. Turizm xalqaro miqyosdagi aksariyat mehmonlar Qo'shma Shtatlardan 
kelgani bilan hamisha ko'payib bormoqda. 
Moliya 
Kanada moliyaviy xizmatlari iqtisodiyotning pul munosabatlarini tashkil etish 
va tartibga solishda katta moslashuvchanlikni namoyon etdi. Kanadada ishlash 
uchun tijorat banki federal hukumat tomonidan alohida tartibga solinishi kerak. 
Oddiy markaziy bank funktsiyalarining aksariyatini Bank-moliya siyosatini 
aniqlashda katta avtonomiyaga ega bo'lgan Bank tomonidan bajariladi. Rasmiy 
valyuta - Kanada banki tomonidan ishlab chiqilgan va tarqatilgan Kanada dollari 
hisoblanadi. Milliy bank yuqori darajadagi rivojlangan va moliyaviy tizimning 
markazini tashkil etadigan mamlakatning yirik nizomli (tijorat) banklari bilan 
munosabatlar orqali pul-kredit siyosatini amalga oshiradi. 
Boshqa moliya institutlari, masalan, kredit uyushmalari, viloyat tasarrufidagi 
banklar va ishonchli hamda ipoteka krediti kompaniyalari borgan sari ko'payib 
bormoqda. Shu bilan birga, chet el valyutasini jalb etish bo'yicha faoliyatni 
boshqarish bo'yicha nisbatan erkin bo'lmagan yirik banklar hali ham asosiy 
moliyaviy institutlarning bir qismi bo'lib qolmoqda. Kanadada Monreal, Toronto va 
Vinnipeg fond birjalari mavjud; Alberta va Vankuverdagi birjalar Kanada shirkati 
almashinuvini tashkil etish uchun 1999 yilda birlashtirilgan. Kanadalik va AQSh 
birjalari o'rtasida keng qamrovli interpenetratsiya mavjud. Onligatsiyalar bozorida 
an'anaviy ravishda davlat sektori qarzdorlik roli ustunlik qiladi. Kanada sanoatining 

---