Money and banks

10.2.
 Jahon banki: maqsad va vazifalari 
 
Jahon banklari guruhi xodimlari kengayishi bilan turli vaqtda tashkil etilgan va 
functional, tashkiliy va hududiy zhihatdan birlashgan besh tashkilotni o'z ichiga oladi, 
unda: 
• Xalqaro tiklanish va taraqiyot banki (XTTB); 
• “Xalqaro taraqqiyot assotsiyatsiyasi (XTA); 
• “Xalkaro Molia” korporatsiyasi (XMK); 
• Investments kafolatlash bo’icha ko’p tarmoqli agentlik (IKKA); 
• Investments nizolarni hal qilish xalqaro markazi (INHXM) (Mardonova, 2021, b.186). 
Jahon banklari guruhining asosiy maksadi rivozhlanayotgan va iqtisodiyotga o'tish 
vaqtida bulgan davlatlarga yordam ko'rsatish hiisoblanadi. Ushbu guruh tarkibiga kiruvchi 
har bir institut uz resurslaridan mustakil ravishda va uzlari rejalashtirish sharoitda 
korxonalarning iqtisodiy rivojlanish dasturlarini amalga oshirishga hissa qushadigan 
investisiya loihalarini moliyalashtirish sh buyicha faoliyat olib boradi 
(Абдурахманова, 
2021, bb.327-328).

---

O’zbekiston Respublikasi Bank-moliya academiyasi
O
’zbekiston Respublikasi Oliy kengashining 1992 yil 2 iyuldagi 622-sonli qarori 
asosida 
mamlakatimiz 
ushbu 
tashkilotga 
a‘zo. Jaxon bankini O’zbekiston 
Respublikasidagi faoliyatini batafsil 
https://www.vsemirnyjbank.org/ru/country/uzbekistan
 
saytidan kuzatish mumkin. 
Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki (XTTB)
ustavi rasmiy ravishda 1945 yilda 
kuchga kirgan va 1946 yildan ish boshlagan. Uning asosiy maqsadi a‘zo davlatlar 
iqtisodiyotiga uzok muddatli kreditlar va qarzlar berish, xususiy investisiyalarni 
kafolatlashdan iborat. XVF ga a‘zo bo’lgan mamlakatlargina XTTB ga a‘zo bo’lish 
xuquqiga ega. XTTB BMTning maxsus muassasasi davlatlararo investision instituti 
hisoblanadi.
XTTB tomonidan kreditlar davlat kafolati ostida beriladi. XTTB shuningdek boshqa 
banklarning o
’zoq muddatli kreditlari bo’yicha kafolatlar beradi. 
Bank o
’zining krediti bilan obyektning 30% qiymatini qoplaydi.
XTTBning resurslari ikkita manba:
• birinchisi, akciyadorlarning kapitali (6 foiz atrofida) hisobidan;
• ikkinchisi, xalqaro moliya bozorlarida akciyalarni joylashtirish orqali (95 %ga yaqini) 
shakllantiriladi.