Bozor iqtisodiyoti bo‘lg‘usi iqtisodchilardan iqtisodiy voqeliklarni, iqtisodiy

3.
 
Bozor iqtisodiyotining asosiy muammosi, afzalliklari va ziddiyatlari 
Bozor iqtisodiyotida beshta asosiy muammosi mavjud bo‘lib, ular o‘z 
echimiga ham ega. 
Bular quyidagilar: 
1.
Nima ishlab chiqarish zarur? Foyda keltiradigan tovarlar ishlab chiqariladi, 
zarar keltiradiganlari ishlab chiqarilmaydi. 
2.
Qanday ishlab chiqarish zarur? Yangi texnika va texnologiyaga asoslangan 
korxonalarda ishlab chiqarish zarur.
3.
Qancha ishlab chiqarish zarur? Iqtisodiy resurslar va ehtiyojlar taqozo 
qiladigan miqdorda ishlab chiqariladi. 
4.
Kim uchun ishlab chiqarish zarur? Aholining alohida tabaqalari (yuqori, 
o‘rta va kam ta‘minlanganlar) talabini hisobga olib ishlab chiqarish tashkil 
qilinadi. 
5.
Iqtisodiy tizim ro‘y beradigan o‘zgarishlarga moslasha oladimi? Bunda 
mavjud iqtisodiy tizim bozor iqtisodiyoti muhitiga moslasha olishlik darajasi 
hisobga olinadi. 
Bozor iqtisodiyotining afzalliklaridan uchtasi e‘tiborga loyiqdir. Bular: 
1.
 
Resurslarni taqsimlashning samaradorligi. Bozor tizimi resurslarni samarali 
taqsimlash imkonini beradi. Uning mazmuni shundan iboratki, raqobatli bozor 
tizimi resurslarni jamiyatga eng zarur bo‘lgan tovarlar va xizmatlar ishlab 
chiqarishga yo‘naltiradi. Umuman, bozor tizimi shaxsiy manfaatni shunday 
tartibda boshqaradiki, u jamiyat uchun mavjud resurslardan zarur tovarlarni talab 
darajasiga mos miqdorda ishlab chiqarishni ta‘minlaydi.
2.
 
Erkinlik. Bozor iqtisodiy tizimining muhim afzalliklaridan biri, u shaxsiy 
erkinlik roliga ustuvorlik beradi. Faqat bozor tizimi iqtisodiy faoliyatni erkinlik 
qoidalari asosida uyg‘unlashtirishga layoqatlidir. Bozor iqtisodiyoti tadbirkorlik va 
tanlash erkinligini namoyish qiladi, xususan shu asosda u muvaffaqiyatga erishadi. 

---

88