O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TОSHKЕNT AХBОRОT TЕХNОLОGIYALARI UNIVЕRSITЕTI
«Kriptologiya» kafеdrasi
INDIVIDUAL LOYIHA
Mavzu: Gibrid shifrlash algoritmlari asosida bulutda ma’lumotlarni
himoyalash dasturini ishlab chiqish
5330500 – “Axborot xavfsizligi” yo`nalishi
Bajardi:
710-18AXu guruh talabasi Jo’rayev E.N.
Ilmiy rahbar:
Islomov Sh.Z.
Toshkеnt - 2020
2
Mundarija
Kirish
…………………………………………………………………...……… 4
1. Bob
.
Bulutli texnologiyalarga tahdidlar va ularni himoyalash
texnologiyalari
..............................................................................................
00
1.1. Bulutli texnologiyalarning ishlash sxemalari…...…………………..… 00
1.2. Bulutli texnologiyalarda axborotlarga tahditlar..................................... 00
1.3. Axborotlarni himoyalashning texnologiyalari………………………… 00
2. Bob
.
Bulutda ma’lumotlarni himoyalashda Gibrid shifrlash
algoritmlarini qo’llash…………………………………………………….
00
2.1. Bulutda axborotlarni himoyalashda kriptografiyaning o’rni………….. 00
2.2. Bulutli tizimlarni himoyalashda gibrid algoritmlardan foydalanish ….. 00
2.3. Gibrid shifrlash algoritmlari asosida ma’lumotlarni
himoyalash
dasturi……………………………………………………………………….
00
Xulosa
……………………………………………………………………...…... 00
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati
…………………………………...……... 00
Ilova
……………………………………………………………………….…… 00
3
Kirish
Mamlakatda axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini davlat boshqaruvi,
iqtisodiyot tarmoqlari, ijtimoiy soha va kundalik hayotga izchil joriy etish bo‘yicha
keng ko‘lamli ishlar amalga oshirilmoqda. Internet tarmog‘iga
ulanish qamrovini
kengaytirish va tezligini oshirish, dasturiy ta’minot, telekommunikatsiya sohasida
yetakchi xorijiy kompaniyalar bilan aloqa o‘rnatish muhim vazifalardan sanaladi.
2018-yilda
xalqaro
tajribani,
zamonaviy
axborot-kommunikatsiya
texnologiyalarini rivojlanish tendensiyalarini inobatga olgan holda, “2018–2021-
yillarda ‘Elektron hukumat’ tizimini yanada rivojlantirish strategiyasi”ni
ishlab
chiqish, “Mirzo Ulug‘bek innovatsiya markazi” rezidentlari tomonidan
ko‘rsatiladigan ishlar va xizmatlar hajmini kamida 2 barobarga hamda eksport
hajmini 1,8 barobarga oshirish, rezidentlar uchun
chet el kompaniyalari bilan
hamkorlik qilishda va yangi bozorlarga chiqishda ko‘maklashish bo‘yicha
maqsadli ishlar amalga oshirilmoqda.
Shuningdek, O‘zbekiston Prezidenti 7-fevral kungi farmoni bilan 2017—
2021-yillarda O‘zbekistonni rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha
Harakatlar strategiyasini tasdiqladi [1]. Unda har bir yillar kesimida rivojlantirish
rejalari ishlab chiqildi va amalga oshirilmoqda.
2019 yilni “Faol investitsiyalar va ijtimoiy rivojlanish yili” deb nom
berilgani investitsiyalar va tadbirkorlarga e’tiborni qay darajada ekanligini
anglatadi.
Hisobotlarni electron ko’rinishda
almashish, ularni internetda saqlash va
masofaviy ulanishlarni ta’minlash hozirgi asr talabi hisoblanadi. Shuning uchun
axborot kommunikatsiya tizimlari xavfsizligini ta’minlash muhim va dolzarb
masalalardan biri hisoblanadi.
Ishlash va hisoblash imkoniyatlaridan keng foydalanish
natijasida bululi
hisoblash tizimlari yuzaga keldi. Undan foydalanish asosida xavfsiz aloqani
yaratish va xavfsiz saqlash usullarini qo’llash foydalanish imkoniaylarini oshiradi.
Individual loyiha ishining maqsadi: Gibrid shifrlash algoritmlari asosida
bulutda ma’lumotlarni himoyalash dasturini ishlab chiqishdan iborat.
4
Ishni bajarishda quyidagi vazifalarni bajarish lozim:
internet aloqalaridan foydalangan holda bulutli texnologiyalarning ishlash
sxemalari, modellari va xizmatlari tadqiq etish;
keltirilgan tahdidlar va xujumlardan ma’lumotlar xavfsizligini ta’minlash
usullarini tahlillash;
bulutda axborotlarni himoyalashda kriptografiyaning o’rnini belgilash;
bulutli tizimlarda qo’llaniladigan kriptografik algoritmlarni tahlillash;
bulutda gibrid shifrlash algoritmlari asosida ma’lumotlarni himoyalash
dasturini ishlab chiqish.
Individual loyiha ishi kirish, 3 ta qism, xulosa, adabiyot ro’yhati va ilovadan
iborat.
1-qism nazariy qism: axborot kommunikatsiya tizimlarida internet
aloqalaridan foydalangan holda bulutli texnologiyalarning ishlash sxemalari,
modellari va xizmatlari tadqiq etildi va keltirilgan tahdidlar va xujumlardan
ma’lumotlar xavfsizligini ta’minlash usullarini tahlillandi.
2-qism asosiy qism: bulutda axborotlarni himoyalashda
kriptografiyaning
o’rnini aniqlandi va bulutli tizimlarda qo’llaniladigan kriptografik algoritmlarni
tahlillandi. Bulutda gibrid shifrlash algoritmlari asosida ma’lumotlarni himoyalash
dasturi ishlab chiqilgan.
3-qismda hayot faoliyati xavfsizligi va ekologiya muammolari keltirilgan.