Iv asrdan XIII asr boshlarigacha 7-sinf o‘quvchilari uchun darslik
1 6 - 1 7 - m av z u l a r
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mulohaza uchun
|
53
1 6 - 1 7 - m av z u l a r : VI–VII ASRLARDA TURON XALQLARI MADANIY HAYOTI Faollashtiruvchi savol va topshiriqlar Oldingi darslardan olgan bilimlaringiz asosida quyidagi savollarga javob berish ga harakat qi- ling: 1. Karvon yo‘llari orqali Turk xoqonligiga qaysi davlatlarning madaniyatlari kirib kelgan va ularning ta’siri qanday bo‘lgan? 2. Qadimgi tariximizdan so‘zlovchi eng qadim- gi yozma manba haqida ma’lumot bering. Manba qaysi tilda yozilgan? Mazkur manba mamlakatimiz hududida qadimgi xalqlar- ning madaniyati darajasini belgilaydimi? Misollar keltiring. 3. Insoniyatning madaniyatini belgilash uchun qanday omillarga e’tibor qarati- ladi? Madaniyat darajasi nimalar bilan o‘lchanadi? Berilgan rasmlar asosida davr madaniyatiga baho bering. 54 1 2 4 3 5 Mamlakatimiz tarixida ta’lim tizimining rivojlanishi uzoq tarixiy jarayon bo‘lib, yozuvning paydo bo‘lishi bilan bu jarayon yanada jadallashgan. Qadimgi tosh bitiklar, teri, sopol, yog‘och (taxta) va keyinchalik qog‘ozlarga tushirilgan ma’lumotlar ta’lim tarixidan so‘zlovchi manba hisob - lanadi. Arxeologik topilmalar, qo‘lyozmalar, Behustun yozuvlari va boshqa yozuvlarning mavjudligi, savdo aloqalari mazkur hududda ta’limning rivojlanganlik da - rajasini ko‘rsatadi. Tariximizdan darak beruvchi eng qadimgi yozma manba «Avesto»da nafaqat diniy bal - ki, dunyoviy bilimlar, tarixiy voqealar hamda ma’na - viy-ma’rifiy qarashlar haqidagi ma’lumotlar to‘plangan. Xorazmdagi Jonbosqal’a va Tuproqqal’adan topil - gan zardushtiylarning ibodatxonasi diqqatga sazovor inshootlarning o‘rtasida qo‘sh devorlar bilan qurshal - gan va ichkariga aylanma yo‘lagi orqali kiriladigan to‘g‘ri burchakli bino bo‘lgan. Xonalardan teriga va yog‘ochga yozilgan turli mazmundagi hujjatlar hamda katta-kichik haykalchalar topilgan. Bu esa, ibodatxona - ga tutash binolarda ta’lim maskanlari, huquq idoralari, ma’muriy-xo‘jalik ishlari bilan shug‘ullanadigan joylar bo‘lganidan dalolat beradi. Xorazmda o‘g‘il bolalarga o‘qish, yozish, hisob-ki - tob o‘rgatilgan. Shuningdek, ularga geografiya, zoo - logiya, botanika, astronomiya, muhandislik, tibbiyot va me’morchilik kabi turli fanlardan bilimlar berilgan. Mulohaza uchun 1. Biror xorijiy til va yozuvni o‘zlashtirish uchun sizga qanday shаroit va jihozlar kerak? Masalan, darslik, xarita, lingofon... 2. Har bir yirik shahar va viloyatlarda ta’lim tarixidan so‘zlovchi manbalarga e’tibor qaratganda, avvalo qaysi ma’lumotlarga tayanish kerak bo‘ladi? Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|