Odam genetikasi

8.2. 
Populyatsiyalarning genetik tuzilishi. 
Populyatsiyalar gene­
tik jihatdan o ‘zaro farqlanadi. Masalan, namoshomgul populyatsiyasi- 
ni olsak, unda gultoji bargi oq, pushti, qizil, sariq ranglilarini k o ‘rish 
mumkin. Yoki g ‘o ‘zaning Gossipium xirzitum turida ko‘sak o g‘irligi 
3,4,5,6,7,8,9,10 grammli individlar uchraydi. Populyatsiyalarning 
genetik tuzilishini o ‘rganganlar orasida seleksionerlar, y a’ni yangi 
o ‘simlik navi, hayvon zotini chiqaruvchilar birinchilardan hisoblana­
di lar. Chunki ular yangi nav yoki zot chiqarish uchun faqat ota-ona 
juftini tanlash bilan cheklanmay, chatishtirishdan hosil b o ig a n du- 
ragaylam ing bir necha avlodini ham o ‘rganadilar. Natijada duragay 
populyatsiya ota-onaga o ‘xshaydim i yoki ular yangi populyatsiyani 
barpo etadilarmi, degan muammoni hal etadilar. Tabiiyki su n’iy 
ra-vishda barpo etilgan populyatsiyalar inson b o ia ja k zot navlarda 
o ‘zi uchun foydali belgi-xossalar, b o iish i uchun sun’iy tanlash olib 
boradi. Tabiatda tabiiy tanlanish individlardagi k o ‘p belgi-xossalar 
b o ‘yicha am alga oshadi. U populyatsiyani yo yaxlit holda saqlab 
qoladi yoki yashash sharoitiga muvofiq ravishda guruhlarga ajratib 
yuboradi.
118

---

Odam populyatsiyasidagi belgilar va xususiyatlar.
Наг qanday 
tirik organizmlarga xos bo‘lgani singari, odamlarda ham umumiy 
b o ig a n belgi va xususiyatlar uchraydi. Bir qancha bunday belgi va 
xususiyatlar 
Homo sapiens
barcha vakillariga xosdir 
(turga xos
bo ‘Igan belgilar
). Masalan, tanani tik tutib ikki oyoqda yurishlik, tana 
yuzasining ko‘p qismi yung bilan qoplanmaganligi, intellektning yuqori 
b o iish lig i va til - so‘z orqali muloqotda b o iish lik shular jum lasiga 
kiradi. Bundan tashqari tur ichiga kiruvchi har bir vakilning shaxsiy 
o ‘ziga xos b o ig a n belgi va xususiyatlari ham uchraydi. Bunday bel- 
gilami 
shaxsiy о ‘ziga xos belgilar
 
deymiz. Shunday qilib, genetikada 
umuman turga xos b o ig a n va turga kirivchi har bir vakilning shaxsiy 
o ‘ziga xos sifatlari -