'Alavaka) rayonunu geri almışdı.
Beləliklə, birləşmiş Roma-Atropatena qüvvələri üsyançıları ram edərək həmin
il (eramızın 2-ci ilində) Ermənistana yiyələndilər. Ariobarzan yenidən Ermənistan çarı
elan olundu. Lakin onun hökmranlığı çox çəkmədi. Dion Kassinin yazdığına görə,
Artakir alındıqdan bir az sonra Ariobarzan vəfat etdi. Tasit təsdiqləyir ki, "o
(Ariobarzan - məsul red.), bədbəxt hadisə nəticəsində öldükdən sonra ermənilər onun
övladlarının hökmranlıq etməsinə dözmək istəmirdilər...". Lakin "İlahi Avqustun
əməlləri"ndən bizə yaxşı məlumdur ki, Ariobarzanın vəfatından sonra Avqust
Ermənistanı "onun oğlu Artabazda" vermişdi [XXVII, 2]. Dion Kassi həmçinin
məlumat verir ki, Artabazdı Ermənistan taxt-tacına Avqust və Roma senatı
qoymuşdu. O, Ermənistanı bir neçə il idarə etmiş və Avqustun vəfatından bir az qabaq
nə vaxtsa öldürülmüşdü. Onun prinsiplə dostluq münasibətini bir üzündə Avqustun
şəkli, o biri üzündə yunanca "böyük çar Artavazd" sözləri həkk olunmuş gümüş sikkə
sübut edir.
Qayın közlənilməz ölümü, Ariobarzanın qəflətən həyatdan getməsi,
Artabazdın öldürülməsi Avqustun və onun atropatenalı müttəfiqlərinin planlarına ağır
zərbə oldu. Atropatilərin Ermənistan taxt-tacında bərqərar olması üçün yaranmış
əlverişli şərait uğursuzluqla nəticələndi.
Ariobarzanın oğlu Ariovast Atropatenanı idarə edən son Atropati oldu.
Eramızın 20-ci ilinə yaxın Atropatenada Atropatilar sülaləsınə son qoyuldu.
Hakimiyyət parfiyalı Arşakilərin kiçik qolunun ixtiyarına keçdi.
Beləliklə, Atropatena tarixində Romaya meyil dövrü başa çatdı, atropatenalılar
yenidən "Parfiyanın ağuşuna" qayıtdılar.
256
Atropatilər ölkəni təqribən üç əsr yarım idarə etdilər. Atropatilər haqqında ən
son məlumatı bizə ikidilli latın-yunan yazısı verir. Bu yazıda Atropatena padşah
sülaləsinin son törəməsinin - Roma tribalarından birində yazılmış Qay Yuli Artabazın
(məşhur Artabazdın nəvə və ya nəticəsinin) adı çəkilir.
257
XIII F Ə S İ L
Dostları ilə paylaş: |