Neriman Qurban indd

töhfələrini” verməliydilər. Yazıçılar İttifaqı üçüncü plenumu-

nu  çağırmışdı,  bu  dəfə  Hüseyn  Cavid,  Yusif  Vəzir,  Əhməd 

Cavad, Mikayıl Müşfiq “məşhər ayağına” çəkilməliydilər.

  İttifaqın  sədri  Seyfulla  Şamilov  “hücum”  siqnalını  verdi, 

“Kommunist”  qəzetinin  12  mart  tarixli  nömrəsində 

“Ədəbiyyatda bolşevizm ideyalılığı uğrunda”adlı məqalə çap 

etdirdi,  qeyd  elədi  ki,  “Musaxanlı  pantürkist  ideolojisini  daha 

konkret bir surətdə ifşa etmək üçün Əhməd Cavad, Yusif Vəzir və 

Sanılı kimi yazıçıların haqqında bir sıra yeni və ciddi məqalələr yaz-

malı idi... Yusif Vəzir sovet ədəbiyyatının ona vermiş olduğu im-

kanları doğrultmaq üçün bugünkü həyatımızdan və yaxud köhnə 

mənhus  müsavat  quruluşunu  ifşa  edəcək  əsərlər  yazmaq  əvəzinə 

keçmiş qədim tarixi dövrlərə əl atır və öz mövzusunu oralardan se-

çir. O, “Qızlar bulağı” və “İki od arasında” kimi bugündən çox-çox 

---

466

uzaq əsərlər yazmışdır. Halbuki, Yusif Vəzir öz iştirak etdiyi Müsa-

vat  hökumətinin  avantürasını,  şovinizmini  və  xalqı  soymasını 

“Qızlar bulağı”ndan daha asan yaza bilərdi. Bəs nə üçün yazmayır? 

Görünür ki, yazmaq istəməyir. Nə üçün o Müsavat hökumətinin 

Azərbaycan  xalqını  çapıb-talamasını  göstərməyir?  Sovet  yazıçısı 

adını daşıyan bir şəxs üçün ölkəmizdəki parlaq qalibiyyətlərmaraqsız 

qala bilərmi?”

 Elə plenumdakı məruzəsində də Böyükağa Talıblını, Əli 

Nazimi, Tağı Şahbazini, Əli Razini, Əli Nəzmini, Əhməd Ca-

vadı,  Əlibəy  Hüseynzadəni,  Almas  İldırımı,  Adil  Nəcdəti, 

Hüseyn  Cavidi,  Hacıkərim  Sanılı,  Mikayıl  Müşfiqi  tənqid 

atəşinə tutdu, sonra sözü Yusif Vəzirin üzərinə gətirdi:

 “Yusif Vəzirin “Studentlər” əsəri qətiyyən tənqid olunma-

mış, halbuki tənqid edilməlidir. Çünki bu əsərdə hər cür kon-

trrevolyusion fikirlər mənfi tip ağzından biabırcasına təşviq 

olunur. Belə bir əsəri sovet nəşriyyatı necə buraxmışdır? Yusif 

Vəzirin özü, onun keçmişi tənqid tələb edir. O bizim qurulu-

şumuzda olan tematikanı çətin alır. O bu günün əsərini hələ 

yarada  bilməmiş...  Qızlar  bulağı”  bu  günün  əsəridirmi? 

Əlbəttə, yoх... Odur ki, tənqidçi yoldaşlar Yusif Vəzirin yara-

dıcılığına nəzər salmalıdır”.

  Sədrdən  işə  alan  “gənc  və  fəal  yazıçılar”  dərhal  hücu ma 

keçdilər.  Çıxışlardan  belə  görünürdü  ki,  onlar  “Azərbaycan 

həyatıyla  daha  az  maraqlanan, Azərbaycan  əməkçilərinin  müba-

rizəsinə yad olan əsərlər yazmaqdan əl çəkməyən” yazıçılardılar, 

“səhvlərini”  başa  düşmürlər,  “yenidənqurulmayla”  məşğul  ol-

murlar”.

 Təşkilata təzəcə üzv olmuş cavanlardan biri üzünü ona 

tutub böyük ruh yüksəkliyilə danışdı: “Yusif Vəzir haqqında 

danışarkən  mən  istəyirəm,  həmişə  onun  əlində  dəstəvuz  olan 

“Studentlər” romanından deyim. O, sovet quruluşuna aid heç bir 

əsər  yazmamışdır  desək,  haqqımız  vardır.  Sovet  quruluşuna  aid 

onun yazdığı yalnız bir hekayədir. Nəhayət, orada komsomol qızı… 

bıçaqla öldürür. Mən təcrübəli yazıçı kimi bir şey demək istəyirəm. 

---

467

Sən Müsavat partiyası övladlarından necə yazırsan? İyirmi beşinci 

ildə böyük məqalə yazıbsan. O müsavata şapalaq vurmaqdır, fəqət,