Редаксийа щейяти



Yüklə 2,79 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə155/298
tarix02.01.2022
ölçüsü2,79 Mb.
#2277
1   ...   151   152   153   154   155   156   157   158   ...   298
 
 
119 
qavrama qabiliyyətləri  zənginləşdirməlidir. 
Didaktikanın  əsas  priyomu  hesab  edilən  müqayisə  prinsipinə  geniş  yer  verilməlidir. 
Sinif  tələbələri  kollektiv  şəkildə  müqayisə  edilən  məsələlər  arasında  oxşarlığı  və  daha  sonra 
isə fərqləri müəyyən etməlidir. Pedaqoq alim qeyd edir ki, müqayisə hər cür anlamın və hər 
cür  təfəkkürün  əsasıdır.  Dünyada  bütün  baş  verən  hadisələri  biri-birindən  müqayisələr 
vasitəsilə aydınlaşdırılır. 
Tələbələr  mənimsədikləri  biliklərin  möhkəmləndirilməsi  üçün  müxtəlif  üsullardan 
istifadə edirlər. Biliklərin möhkəmləndirilməsi üçün ən geniş yayılan pedaqoji üsul mövzunun 
həyatla  əlaqəsinin  qurulması  və  mövzunun  təkrarlaması  üsuludur.  Bu  üsul  tələbələrin  hər 
hansı  mövzu  haqqında  təsəvvür  yürütmək  və  əlaqəli  izah  etmək  təfəkkürü  formalaşdırır. 
Tələbələr mövzunun sinifdəcə müəllimin nəzarəti altında öyrənir, biri-biri ilə mövzu haqqında 
dialoq qurur, birinin çətinlik çəkdiyi sahə haqqında digəri əlavə etməklə qazandıqları bilikləri 
möhkəmləndirir. Müəllim mövzu haqqında əlavə sual verərkən hər bir tələbə öz münasibətini 
bildirir. Nəticədə mövzu sinifdə əlaqəli şəkildə izah edilir və hər bir tələbə bu izahda yaxında 
iştirak  edir  və  öz  fikrini  söyləyir.  Mövzu  haqqında  qrup  tələbələri  arasında  ümumiləşmiş 
təfəkkür yaranır və mövzu tələbələr tərəfindən  mənimsənilir və həzm olunur. 
Fənnin  təlimində  əsas  amillərdən  biri  də  məntiqə  əsaslanma  və  öyrəndiyi  mövzu 
haqqında  məntiqi  nəticə  çıxara  bilmək  bacarığının  olmasıdır.  Bu  proses  görkəmli  pedaqoq 
alimlər  (K.D.Uşinski,  Y.Ş.Kərimov,  A.N.Abbasov,  F.A.Rüstəmov)  tərəfindən  də  yüksək 
səviyyədə qiymətləndirilmişdir. 
Şagirdlərdə  mühakiməedici  əməliyyatı  inkişaf  etdirmək,  mühakiməedici  assosiasiya 
qabiliyyətinin  yüksəltmək  və  dəqiq  müşahidəni  inkişaf  etdirmək  üçün  bilik  ehtiyaclarının 
artırılması  əsas  şərt  hesab  olunur.  Marağını  həmişə  oyaq  saxlamalı,  fəaliyyət  növünü  bəhs 
haqqında  növbələşdirilməlidir.  Bu  proses  son  nəticədə  zehni  yorğunluğu  aradan  qaldırır  və 
biliyə yeni təfəkkürlə yanaşmağa istiqamət verir. 
Araşdırmalar və tədqiqatlar nəticəsində məlum olmuşdur ki, hər hansı bir fənnin təlim 
prosesi  (məs.  texnologiya,  təbiət  fənləri,  fundamental  fənlər)  didaktik  cəhətdən  düzgün 
qurularsa  qruplarda  nizam-intizam  prosesi  də  öz-özünə  həll  olur  və  şagirdlərdə  fiziki  əməyə 
və qazandıqları biliyi hər hansı bir sahəyə tətbiq etmək marağı formalaşır. Bu zaman didaktik 
təlimin qarşısında bir neçə vəzifələr durur. 
-
 
Şagirdin  əqli  inkişafını  açmaq  üçün  tələb  olunan  başlıca  vəzifələri  müəyyənləş-
dirmək; 
-
 
şagirdlərin  təlimin  ən  əsas  sahəsini  mənimsəmələri  üçün  müəllimi  düzgün  başa 
düşmə  və  təlimin  vəzifələrini  həllinə  müstəqil  yanaşma  imkanı  yaratmaq  təlim  nəzəriyyəsi 
aşılamaq; 
-
 
didaktika  zamanı  əldə  edilmiş  təcrübi  metodlardan  müəllimlərdə  öz  işində  istifadə 
etmək imkanı formalaşdırmaq; 
-
 
təlim  sahəsində  qazanılmış  təcrübəni  öyrənib  tədrisə  tam  tətbiq  etmək  üçün  didak-
tikanın tələblərindən  geniş istifadə etmək. 
Bu göstərilənlər didaktikanın əhəmiyyətinin, onun düşünülmüş və məhsuldar məktəb 
təliminin təmin edilməsinin və didaktik vəzifələrin əsasını təşkil edir. 
Bununla əlaqədar rus pedaqoji K.D. Uşinski öz  əsas ideyasını çox aydın surətdə şərh 
edərək göstərirdi ki, didaktikada başlıca əhəmiyyət qaydanı özünə deyil, onun elmi cəhətdən 
əsaslandırılmasına  məxsusdur.  Didaktik  qayda  mexaniki  şəkildə  deyil,  şüurlu  məktəblinin 
təlimi  və  inkişafının  konkret  şəraitini  nəzərə  almaqla  tətbiq  edildikdə  qiymətli  və  praktik 
cəhətdən faydalı ola bilər. 


Бакы Гызлар Университети                                                                     Elmi əsərlər 2015/2 

Yüklə 2,79 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   151   152   153   154   155   156   157   158   ...   298




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin