dövləti əlindən çıxıb bir cüt öküz, bir inək sahibi olmuşdu. Əvvəlki dövlətdən ona
Qaraqıllı adlı bir çoban iti yadigar qalmışdı. Sonsuz Qayıb kişi bu köpəyi övlad
məhəbbət bağlaması hamını heyrətə gətirirdi. Səbəbini arayanlar deyirdilər ki, bir
falçı onu inandırıb ki, nə qədər Qaraqıllı sağdır sən bir zaman, yenə irəliki kimi
İtin özünə gəldikdə, adi çoban itlərindən xeyli iri, qüvvətli, cəsur və hünərli bir
heyvan idi. uzun qara tükləri onu çox heybətli göstərirdi. Qaraqıllının qorxusundan
bir qurd Qayıbın sürüsünə yaxırı gələ bilməzmiş. "Qayıbın iti" adı ilə ətrafda
məşhur olaraq, bu köpək dillərdə zərbi-məsəl kimi söylənirdi. Birisi itini çox tərif
Mən də bu itdən çox şeylər eşitmişdim. Lakin özünü gönnəmişdim.
Qayıbın iti hürməzdi. Yol ilə dinc gedən adamlarla isə işi olmazdı. Başqa itlər
kimi onların üstünə getməzdi. Lakin birisi qabağından istər atlı, istər piyada
Milli Kitabxana
443
-
Boz madyanı min, bunları Hümmətgilə apar.
Hümmət Tağı əminin xalası oğlu və həm də qaynı idi. Tağı əmi məni ata
mindirdikdə dedi:
-
Bax, Qayıbgilin obasının yanından keçərkən atı yavaş sür. Olmaya-
olmaya çapasan.
-
Arxayın ol, Tağı əmi, çapmaram, - deyə ona söz verdim.
Hümmət əmigil ilə bizim aramız üç kilometrə kimi idi. Gedənbaş obanın
yanından səlamət keçib getdim. Tapşırığı əmələ gətirib qayıdarkən yenə obanın
yanından keçdikdə atı yavaş-yavaş sürdüm. Bir vaxt bir it hürə-hürə üstümə gəldi.
Bunun səsini eşitcək başqaları da tökülüb gəldilər. Atı addım-addım sürərkən
nəzərim itlərdə idi. Onların içində Qayıbın itini arayırdım. Lakin ona oxşar bir it
yox idi. Bu mənə ürək verdi. Bir qədər getdikdən sonra itlərin səsləri kəsilməkdə
idi. Cürətlənib madyanı tərkimlədim. Bir də baxıb gördüm ki, tozu duman kimi
qatdıraraq, bir qara it gəlir. O saat atı saxladım. İt mənə çatan kimi atın önündə
ayaq üstə qalxdı. Başı atın başı ilə bərabər oldu. Qorxudan nəfəsimi içimə
çəkmişdim. Bir az belə durduqdan sonra Qaraqıllı dönüb yavaş-yavaş getməyə
başladı. Mən elə qorxmuşdum ki, atı yavaş sürməyə də cürət etmirdim. İt xeyli
getmişdi ki, mən də atı yürüş ilə sürməyə başladım. İt obaya yaxınlaşırdı, mən də
mənzilə.
-
Yox, daha gəlməz, - deyə özümə ürək verdim. Tağı əmigil də təpədən
mənə tamaşa edirdilər. Bu mənə cürət verdi, madyanı çapmağa başladım. Tağı əmi
əllə mənə nə isə işarə edirdi. Lakin mən nə istədiyini anlamadım. O və başqaları
mənim qarşıma tərəf yüyürməyə başladılar. Bundan mən şübhələnib geriyə
baxdım. Onda gördüm ki, yaramaz köpək məndən əl çəkmək istəmir. Atı saxladım.
İt nəinki kimi atın qabağında dikəldi. Bu səfər at rahat durmayıb başını yırğaladı. O
saat köpək madyanın alt dodağını dartıb parçaladı. İt bununla kifayətlənərək
obalarına tərəf yola düşdü. Madyanın ağzından qan çeşmə kimi axırdı. İt gözdən
itdi. Lakin mən daha səhvimi təkrar etməkdən çəkinərək yerimdə durmuşdum. Tağı
əmi hamıdan irəli gəlib çatdı.
-
İt səni yaralamayıb ki? - deyə təşvişlə sordu.
-
Yox, Tağı əmi, ancaq madyanın ağzını qapdı, - deyə cavab verdim.
-
Madyan cəhənnəmə, sən səlamət çıxmısan. Min belə madyan sənə qurban,
ancaq bu sənə nəsihət olsun. Bundan sonra böyüklərin sözündən çıxmazsan.