Filologiya fakulteti

HISOBOT 

Bir yillik, yarim yillik, bir chorak yoki bir oylik muddat uchun rejalashtirilgan 

ishlar,  vazifalar,  topshiriqlar,  tadbirlar  va  boshqa  shu  kabilarning  bajarilishi,  turli 

ilmiy  va  xizmat  safarlarining  natijalari  bayon  etiladigan  rasmiy  hujjat.  Hisobot 

hajman va mazmunan keng yoki qisqa bo`lishi ham mumkin. Xizmat safari bo`yicha 

buxgalteriya  hisob-kitobi  uchun  mo`ljallangan  raqamlarga  asoslanuvchi  hisobot 

maxsus  ish  qog`oziga  rasmiylashtiriladi.  Bajarilgan  ishlar  tavsifidan  iborat  hisobot 

keng qamrovli bo`lishi bilan birgalikda  hisobot berilayotgan muddat hamda unda aks 

ettirilayotgan  sohaga  doir  ma’lumotlar  aniq  bo`lishi  lozim.  Hisobot  korxona, 

tashkilot, muassasaning  yil, chorak  yoki  oy  davomida  amalga  oshirgan ishlarinigina 

qamrab  olmasdan  qo`lga  kiritilgan  yutuqlar,  ularning  omillari,  yo`l  qo`yilgan 

kamchiliklar  va  ularning  sabablari,  rejalashtirilgan  ishlarning  bajarilishida  ularning 

samaradorligini  ta’minlash  bo`yicha  taklif-mulohazalar  ham  o`z  ifodasini  topadi. 

Shuning  uchun  ham  hisobot  mavzu  bo`yicha  tegishli  taklif,  mulohaza  va  tavsiyalar 

keltirish bilan xulosalanadi.  

 

Hisobotning zaruriy qismlari: 

-  hisobot  beruvchi  shaxsning  o`qish  yoki  ish  joyi,  lavozimi,  familiyasi,  ismi, 

hisobotning nima haqdaligi va hisobot davri; 

- hujjat nomi – hisobot; 

61 

 

- matn (unda rejalashtirilgan ishlar, topshirilgan  vazifa, ular yuzasidan amalga 

oshirilgan  tadbirlar,  ularning  bajarilishi,  erishilgan  yutuqlar,  ularning  omillari,  yo`l 

qo`yilgan nuqson va kamchiliklar, ularning sabablari, taklif, mulohazalar, tavsiyalar, 

ilova materiallar aks etadi); 

      - hisobot yozuvchi shaxsning lavozimi, imzosi, familiyasi, ismi va yozilgan sana 

(hisobot  yuqori  idoralarga  yuboriladigan  bo`lsa,  korxona  rahbari  imzosi  bilan 

tasdiqlanb,  muhri  bosiladi). 

NAMUNA 

 

                                                  Samarqand shahar 17-o`rta umumta’lm 

                                                  maktabining kimyo fani o`qituvchisi 

                                                  Elomonova Marjonaning IX sinf 

                                                  o`quvchilari o`rtasida o`tkazilgan  

                                                   I bosqich    olimpiadasi natijalari yuzasidan  

                                                  qisqacha 

HISOBOTI 

2007-yil  26-yanvar  kuni  avvaldan  tayinlangan  hakamlar  ishtirokida  IX  sinf 

o`quvchilari  o`rtasida  kimyo  fanidan  birinchi  bosqich  olimpiadasi  o`tkazildi. 

Olimpiadada  to`rtta  to`qqizinchi  sinfdan  20  o`quvchi  ishtirok  etdi.  Olimpiada 

ishtirokchilarining har  biri  50 tadan test savollariga  javob berishdi, turli  mavzularga 

doir  uchtadan  masala  yechishdi  va  ikkitadan  kimyoviy  reaksiyalarni  tavsiflashdi. 

Yozma ishlar va test javoblari maktab direktorining o`quv ishlari bo`yicha o`rinbosari 

Davlatova  Guliston  tomonidan  shifrlanib,  hakamlar  tomonidan  adolatli  tekshirildi. 

Tekshirish  natijalariga  ko`ra  IX  ”A”  sinf  o`quvchisi  Madaminov  Ramazon  90  ball 

to`plab  birinchi,  IX  ”D”  sinf  o`quvchisi  Jahongirov  Temurbek  88  ball  to`plab 

ikkinchi, IX ”A” sinf o`quvchisi Raupov Javohir va IX ”B” sinf o`quvchisi Azizov 

Ro`zmurodlarning  har  biri  80  balldan  to`plashib  uchinchi  o`rinni  egallashdi. 

Hakamlar  kimyo  fanidan  birinchi  bosqich  olimpiadasida  faxrli  birinchi  va  ikkinchi 

o`rinlarni  egallab,  g`oliblikni  qo`lga  kiritgan  IX  “A”  sinf  o`quvchisi  Madaminov 

Ramazon  va   IX “D” sinf o`quvchisi Jahongirov Temurbeklarni kimyo fani bo`yicha 

Samarqand shahar o`rta umumta’lim maktablari o`quvchilari o`rtasida o`tkaziladigan 

ikkinchi bosqich olimpiadasida ishtirok etishlari uchun tavsiya etdi. Hakamlar faxrli 

uchinchi o`rinni egallashgan IX ”A” sinf o`quvchisi Raupov Javohir va IX ”B” sinf 

o`quvchisi  Azizov  Ro`zmurodlarni  tuman  xalq  ta’limi  bo`limi  faxriy  yorlig`i  bilan 

taqdirlashga  tavsiya  etdi.  Olimpiada  Xalq  ta’limi  vazirligi    tomonidan  tasdiqlangan 

tegishli nizom qoidalariga to`la rioya etilgan holda o`tkazildi. 

 

               Kimyo 

fani 

o`qituvchisi: 

 

imzo 

ELOMONOVA 

M.                  

2007.27.01.  

TOPSHIRIQLAR 

1.Mavzuni hamda uning zaruriy qismlarini o`qing.  

2.Hisobot, uning vazifasi, ahamiyati haqida gapirib bering.  

3.  Quyidagi  mavzular  yuzasidan  qisqaroq  hajmli  hisobot  namunalari  yozing: 

maktabda  mutaxassisligingiz  bo`yicha  o`tkazilgan  o`quvchilar  olimpiadasi  haqida 

hisobot,  amaliyotchi  talaba  sifatida  maktabda  o`tilgan  pedagogik  amaliyot  haqida 

hisobot,  guruh  rahbari  sifatida  talabalar  bilan  olib  borgan  yarim  yillik  ma’naviy-

62 

 

ma’rifiy  ishlar  yuzasidan  hisobot,  sinf  rahbari  sifatida  o`quvchilar  bilan  Urganch 

shahriga  uyushtirilgan  sayohat  haqida  hisobot,  o`tkazilgan  shanbalik  natijalari 

bo`yicha hisobot va hokazo. 

BUYRUQ 

Buyruq korxona, tashkilot, muassasa rahbari tomonidan chiqariladigan rasmiy 

hujjat.  Uning  asl  nusxasi  O`zbekiston  Respublikasi  gerbi  tushirilgan  maxsus  xos 

qog`oz(blank)ga  rasmiylashtiriladi.  Dastlab  mutasaddi  shaxs  tomonidan  tegishli 

mavzuga doir buyruq loyihasi tayyorlanadi va unga soha bo`yicha javobgar shaxslar, 

mutaxassislarning roziligini ifodalovchi yozuvlar bilan imzolari to`planadi. Korxona 

rahbari  buyruq  loyihasini  "buyruqqa",  "buyruq  uchun"  deb  imzolagandan  so`ng 

devonxona  yoki  xodimlar  bo`limida  ro`yxatga  olingan  sana  va  tartib  raqami  bilan 

buyruq  chiqariladi  va  u  qonuniy  kuchga  kiradi.  Yuqori  tashkilotning  buyrug`i  quyi 

tashkilotlar uchun, tashkilotning o`zida chiqarilgan buyruqlar uning barcha xodimlari 

uchun  bajarilishi  shart  bo`lgan  hujjatdir.  Zarurat  bo`lganda  chiqarilgan  buyruqdan 

ko`chirma berilishi mumkin. 

Buyruqda  korxonada  amalga  oshiriladigan  barcha  turdagi  ishlar  hamda 

kundalik vazifalar o`z aksini topadi. 

Buyruqlar mazmuni va vazifasiga ko`ra ikki turga bo`linadi: 

1. Korxona faoliyatiga doir buyruqlar. 2. Kadrlar shaxsiy tarkibiga oid buyruqlar. 

Har  ikki  turdagi  buyruqlar  ham  ketma-ket  tartibda  sana  va  raqamlar  bilan 

rasmiylashtirib boriladi. Birinchi turdagi buyruqlarda korxona faoliyati bilan bog`liq 

barcha  ishlarni  tashkil  etish,  ularni  amalga  oshirish,  nazorat  qilish,  mablag`  bilan 

ta’minlash,  rejalashtirish,  hisobot  va  hokazolar  o`z  ifodasini  topadi.  Buyruqlar 

vazifasiga ko`ra raqamlar bilan bir qatorda maxsus qisqartmalar bilan ham yuritiladi. 

Masalan, xizmat safarlari (XS) haqida bo`lsa, 00-XS, ijro(IJ) etish to`g`risida bo`lsa, 

00-IJ, moliyaviy(M) masalalar bo`yicha bo`lsa, 00-M, kadrlar – xodimlar(K yoki X) 

shaxsiy tarkibiga oid bulsa, 00-K, talabalar(T) haqida bo`lsa 00-T kabi va hokazo. 

Shaxsiy  tarkibga  oid  buyruqlarda  xodimlarni  ishga  olish,  ishdan  bo`shatish, 

boshqa  lavozim  yoki  ishga  o`tkazish,  rag`batlantirish,  mehnat  ta’tili  berish,  mehnat 

ta’tilidan chaqirib olish kabilar rasmiylashtiriladi. Buyruqning zaruriy qismlari: 

-  davlat gerbi, vazirlik nomi va korxona nomi yozilgan xos qog`oz; 

-  buyruqning nima haqdaligi yoki buyruqning sarlavhasi; 

-  rasmiylashtirilgan sana, buyruq tartib raqami va joyi; 

-  hujjat nomi – buyruq; 

-  matn  (buyruq  mazmuni  va  shu  asosda  bajariladigan  vazifalar,  qo`yiladigan 

talablar va hokazo); 

-   buyruq ijrosini nazorat qiluvchi; 

- 

buyruq uchun asos bo`lgan hujjatlar; 

- 

buyruq loyihasini tayyorlovchining lavozimi, familiyasi, ismi; 

           - 

korxona  rahbarining  lavozimi,  imzosi,  munosabat  belgisi,  familiyasi, 

ismi; 

         - 

buyruqqa  rozilik  bildirgan  mutasaddilarning  imzolari,  familiyasi,  ismi 

(huquqshunos, bosh hisobchi, bosh iqtisodchi, moliya-rejalashtirish bo`limii boshlig`i, 

rahbar o`rinbosarlari va boshqalar). 

 

 

63 

 

NAMUNA 

 

    O`zbekiston Respublikasi Oliy va o`rta maxsus ta’lm vazirligi 

        GULISTON davlat universiteti 

                                        Samarqand shahri 

2005-yil 2-may                       99-ij raqamli  

                                                   BUYRUQ 

   O`zbekistonda xizmat ko`rsatgan fan arbobi, 

filologiya fanlari doktori, professor Nuriddin 

Shukurov tavalludining 75 yilligini nishonlash 

to`g`risida. 

 

Samarqand  viloyat  hokimligining  2005-yil  22-martdagi  66-K  raqamli 

“O`zbekistonda  xizmat  ko`rsatgan  fan  arbobi,  filologiya  fanlari  doktori,  professor 

Nuriddin Shukurov tavalludining 75 yilligini nishonlash to`g`risida”gi qarori ijrosini 

ta’minlash  hamda  taniqli  adabiyotshunos  olim  Nuriddin  Shukurov  tavalludining  75 

yilligini  nishonlash  bilan  bog`liq  tadbirlarning  yuqori  saviyada  o`tkazilishini 

ta’minlash maqsadida 

     

   

 

                            B Y U R A M A N: 

 

1.  Taniqli  adabiyotshunos  olim,  O`zbekistonda  xizmat  ko`rsatgan  fan  arbobi, 

filologiya fanlari doktori, professor Nuriddin Shukurov tavalludining 75 yilligi 

universitet miqyosida keng nishonlansin. 

2. Professor Nuriddin Shukurov tavalludining 75 yilligiga tayyorgarlik ko`rish va uni 

yuqori savida  o`tkazishni  tashkil  etish  uchun    quyidagi  tarkibda  ishchi  guruhi 

tuzilsin: 

2.1. Professor Shirinov T.Sh. – rektor, ishchi guruhi raisi. 

2.2.  Professor  Muhidinov  M.Q.  –  ma’naviy-ma’rifiy  ishlar  bo`yicha  birinchi 

prorektor, rais o`rinbosari. 

2.3. Professor Soliyev A.S. – o`quv ishlari bo`yicha prorektor, a’zo. 

2.4.  Professor  Qodirov  M.Q.  –  ilmiy  ishlar  va  informatsion  texnologiyalar  bo`yicha 

prorektor, a’zo. 

2.5. Pardayev I.R. –  va tadbirkorlik ishlari bo`yicha prorektor, a’zo. 

2.6. Professor Karimov S.A. – o`zbek filologiyasi fakulteti dekani, a’zo. 

2.7. Akademik Valixo`jayev B.N. – o`zbek adabiyoti tarixi kafedrasi mudiri, a’zo. 

2.8. Professor Umurov H.I. – hozirgi zamon o`zbek adabiyoti kafedrasi midiri, a’zo. 

2.9. Professor Mirzayev S.Z. - hozirgi zamon o`zbek adabiyoti kafedrasi, a’zo. 

3. Ishchi guruhiga: 

3.1.  2005-yil  26-may  kuni  universitetda  professor  Nuriddin  Shukurov  tavalludining 

75 yilligiga bag`ishlangan respublika ilmiy konferensiyasi o`tkazish; 

3.2.  O`zbekiston  Yozuvchilar  uyushmasi  Samarqand  viloyati  bo`limi  bilan 

hamkorlikda  fakultetlarda  adib  hayoti  va  ijodiga  bag`ishlsngan  adabiy-badiiy 

kechalar, davra suhbatlari tashkil qilish; 

64 

 

3.3.  Professor  Nuriddin  Shukurov  xotirasini  abadiylashtirish  maqsadida  o`zbek 

filologiyasi  fakultetida    professor  Nuriddin  Shukurov  nomidagi  o`quv  xonasi 

tashkil etish va uni jihozlash kabi tashkiliy vazifalar yuklatilsin. 

4. Adabiyotshunos olim Nuriddin Shukurov tavalludining 75 yilligiga bag`ishlangan 

konferensiyaning  dasturiga  kiritilgan  mualliflarning  maqola  va  ma’ruzalar 

materiallarini tanlash, ularni nashr qilish uchun tavsiya etish bo`yicha takliflar 

tayyorlash uchun quyidagi tarkibda dasturiy qo`mita tuzilsin: 

4.1.  Professor  Umurov  H.I.  –  hozirgi  zamon  o`zbek  adabiyoti  kafedrasi  midiri, 

dasturiy qo`mita raisi. 

4.2. Dotsent Absamiyev H.A. - hozirgi zamon o`zbek adabiyoti kafedrasi, a’zo. 

4.3. Dotsent Hasanov Sh.A. - hozirgi zamon o`zbek adabiyoti kafedrasi, a’zo. 

4.4.   F.f.n. Nosirov A.N. - hozirgi zamon o`zbek adabiyoti kafedrasi, mas’ul kotib. 

5.  Konferensiya  materiallari(maqolalar  to`plami)ni  chop  etish  uchun  quyidagi 

tarkibda tahririyat hay’ati tuzilsin: 

5.1.  Professor  Umurov  H.I.  –  hozirgi  zamon  o`zbek  adabiyoti  kafedrasi  midiri, 

mas’ul muharrir. 

5.2.  Meliyev Q.Y. – nashr-matbaa markazi boshlig`i, a’zo. 

5.3.  Tohirov S.Q. – tahrir-nashriyot bo`limi boshlig`i, a’zo.  

5.4.   Nosirov A.N. – mas’ul kotib. 

6. Konferensiyaning dasturi va taklifnomasini tuzish  hozirgi zamon o`zbek adabiyoti 

kafedrasi  a’zolari  zimmasiga,  dastur  va  taklifnomalarni  konferensiya 

ishtirokchilariga  yuborish  universitet  ma’naviyat  va  ma’rifat  bo`limiga 

yuklatilsin. 

Muddati – 2005-yil 10-maygacha. 

7. Konferensiyada o`qish uchun tavsiya qilingan eng yaxshi ma’ruzalar  materiallari, 

maqolalarni  nashr  etishga  tayyorlash  ilmiy  ishlar  va  informatsion 

texnologiyalar  bo`yicha  prorektor  M.Q.Qodirovga  hamda  nashr-matbaa 

markazi boshlig`i, Q.Y.Meliyevga yuklatilsin. 

Muddati - 2005-yil 10-maygacha. 

8.  Professor  Nuriddin  Shukurov  tavalludining  75  yilligiga  bag`ishlangan  respublika 

ilmiy  konferensiyasini  o`tkazish  bilan  bog`liq  xarajatlar  universitetning 

budjetdan tashqari mablag`lari hisobidan qoplansin. 

9.  Ushbu  buyruq  ijrosini  nazorat  qilish  ma’naviy-ma’rifiy  ishlar  bo`yicha  birinchi 

prorektor professor M.Q.Muhidinovga topshirilsin. 

Asos:  ma’naviyat  va  ma’rifat  bo`limi  boshlig`i  X.To`xtayev  tayyorlagan  buyruq 

loyihasi,  prorektorlar:  Muhidinov  M.Q.,  Soliyev  A.S.,  Qodirov  M.Q., 

Pardayev I.R., huquqshunos-maslahatchi F.B.Valixo`jayevalarning roziliklari 

va rektor T.Sh.Shirinovning munosabat belgisi.  

 

                REKTOR                             SHIRINOV  T. Sh. 

TOPSHIRIQLAR 

 

1. 

Mavzuni va uning zaruriy qismlarini o`qib o`rganing. 

2. 

Mavzu mazmunini og`zaki hikoya qiling. 

65 

 

3. 

Berilgan buyruq namunasidan foydalanib, ishga qabul qilish, ishdan bo`shatish, 

ta’til  vaqtini  o`zgartirish,  xizmat  safariga  yuborish,  yaxshi  ko`rsatkichlari  uchun 

xodimni moddiy rag`batlantirish to`g`risida buyruq loyihalarini tayyorlang. 

 

SHARTNOMA 

 

Bu  hujjat  ikki  yoki  undan  ortiq  fuqarolarning,  yuridik  shaxslarning  huquqiy 

munosabatlari, majburiyatlari  va  boshqalarni  belgilash, o`zgartirish  yoki  to`xtatishni 

nazarda  tutadi.  Shartnomalar  davlatlararo,  korxonalar,  tashkilotlar,  muassasalar, 

xususiy  korxonalar  va  hatto  fuqarolar  o`rtasida  ham  tuzilishi  mumkin.  Mahsulotlar 

yetishtirish, ularni xarid qilish, qayta ishlash, mulkiy javobgarlik, binolar qurish, turar 

joy ijarasi, uy-joy, dala hovli, transport vositalarining oldi-sotdisi, mol-mulkni hadya 

qilish,  almashtirish,  ijaraga  olish,  qarz  berish  va  hokazolar  haqida  korxona  bilan 

korxona,  fuqarolar  o`rtasida  shartnomalar  tuzilishi  mumkin.  Shartnomalar  o`z 

mazmuni  va  mohiyatiga  ko`ra  amaldagi  qonunlarga  to`la  mos  bo`lishi  shart. 

Shartnomalar  tomonlar  imzolaganlaridan  so`ng  yoki  notarial  idora  tomonidan 

tasdiqlangan  paytdan  boshlab  qonuniy  kuchga  kiradi.  Hozirgi  paytda  qo`llanishda 

bo`lgan  shartnomalar  mazmun  va  shakl  jihatdan  turli-tumandir.  Shartnomalarning 

ayrim  turlari  avvaldan  tayyor,  bir  xil  mazmundagi  andoza  asosida  tuzilsa,  ayrimlari 

esa  unda  belgilanayotgan  vazifa  va  majburiyatlarning  turli-tumanligiga  qarab  har 

safar ish jarayonida yangicha mazmun va shakldagi matn asosida tayyorlanadi. 

Turmushda  ko`p  qo`llanishda  bo`lishini  hisobga  olib  talabalar  o`rganishlari 

uchun  korxona  va  fuqaro  o`rtasida  tuziladigan  mehnat  shartnomasi  (bitimi)ning 

zaruriy qismlariga to`xtalamiz. Ular quyidagilar: 

-  hujjat nomi - mehnat bitimi; 

-  hujjat tuzilgan sana va joyi; 

-    bitimni  tuzayotgan  korxona  nomi,  rahbarining  lavozimi,  familiyasi,  ismi, 

fuqaroning ish joyi, lavozimi, familiyasi, ismi; 

-  matn (ijrochi va buyurtmachining majburiyatlari); 

-  ishning bajarilish muddati, to`lanadigan haq, to`lanish muddati va tartibi; 

-   ish sifatiga qo`yiladigan talablar, uni qabul qilib olish tartibi; 

-  tomonlarning  manzillari,  ijrochi  va  buyurtmachi  imzolari,  familiyalari,  ismlari  va 

muhr; 

-   ilovalar ro`yxati. 

NAMUNA 

                                  MEHNAT  SHARTNOMASI 

2000-yil 18-avgust 

Samarqand shahri. 

     

Samarqaand  viloyat  hokimligi  adliya  boshqarmasi  nomidan(bundan  keyin  ish 

beruvchi  deb  qayd  etiladi)  boshqarma  boshlig`i  va  O`zbekiston  Respublikasi 

fuqarosi,  GULISTON  davlat  universiteti  o`zbek  filologiyasi  fakulteti  o`zbek  tili  va 

adabiyoti  kafedrasining  katta  o`qituvchisi  Berdiyev  Husan  Xolnazarovich(bundan 

keyin ish bajaruvchi deb qayd etiladi) birgalikda yshbu mehnat shartnomasini quyida 

bayon  etilgan  majburiyat va vazifalarni bajarish bo`yicha kelishib, imzoladilar. 

    Mazkur  mehnat  shartnomasining  asosi  viloyat  adliya  boshqarmasi  idora 

a’zolari,  notariat  idoralari  va  fuqarolik  holati  dalolatnomalarini  yozish  (FHDY) 

66 

 

idoralari  xodimlariga  lotin  yozuviga  asoslangan  yangi  o`zbek  alifbosi  va  imlo 

qoidalarini o`rgatish bo`yicha amaliy o`quv mashg`ulotlarini tashkil etish hisolanadi. 

                                  I. Ish beruvchi: 

I.1.  Ish  bajaruvchi  tomonidan  tuzilib,  tegishli  tartibda  tasdiqlangan  o`quv-ish 

dasturi asosida guruhlarga taqsimlangan adliya boshqarmasi xodimlariga, notariat va 

FHDY  xodimlariga  belgilangan  xonalarda  va  paytda  oquv  mashg`ulotlari  o`tish 

uchun barcha sharitlarni yaratadi, tinglovchilarning to`liq ishtirokini ta’minlaydi. 

I.2.    Ish  bajaruvchiga  o`tilgan  har  bir  soatlik  amaliy  mashg`ulot  uchun  oliy 

o`quv  yurtlari  talabalriga  o`tiladigan  darslarga  soatbay  asosida  to`lanadigan  ish 

haqiga ellik foiz miqdorida ustama qo`shib to`laydi. 

                                  II. Ish bajaruvchi: 

II.1.  Amaliy  o`quv  mashg`ulotlarini  tegishli  o`quv  dasturi  va  ish  rejasiga 

asosan ish beruvchi tasdiqlagan dars jadvaliga binoan sifatli o`tilishini ta’minlaydi.   

II.2.  Guruhlar  bo`yicha  o`quv  mashg`ulotlarining  natijalari  yuzasidan  har  bir 

xodimning olgan bilim darajasi,  yangi alifbo va imloda qay darajada ish qog`ozlari 

yurita olish malakasi to`g`risida ish beruvchiga yozma ravushda axborot beradi. 

II.3. Ushbu mehnat shartnomasi tomonlarning o`zaro kelishuvi asosida tuzilgan 

bo`lib, unda ko`rsatilgan shartlar to`liq bajarilgunga qadar kuchda bo`ladi. 

II.4.  Shartnomada  ko`zda  tutilgan  majburiyat  va  vazifalarning  bajarilishi 

jarayonida yuzaga keladigan nizolar amaldagi qonun va qoidalar asosida hal etiladi. 

 

Sirdaryo viloyat hokimligi                             GulDU   filologiya 

adliya boshqarmasi boshlig`i:                        fakulteti o`zbek tilshunosligi 

                                                                     kafedrasi    katta o`qituvchisi 

                                                                    BERDIYEV H.X. 

TOPSHIRIQLAR 

1. 

Mavzu va uning zaruriy qismlarini diqqat bilan o`qing. 

2. 

Mavzuni hayotiy misollar bilan hikoya qilib bering. 

3. 

Mavzuga  doir  namunadan  foydalanib,  xizmat  ko`rsatishga  doir  shartnoma 

namunalarini tayyorlang. 

DALOLATNOMA 

Dalolatnoma  ham  kundalik  hayotimizda  ko`p  qo`llanadigan  hujjatlar  sirasiga 

kiradi.  Dalolatnoma,  odatda,  ma’lum  muassasa,  korxona,  tashkilot  yoki  ayrim 

shaxslar  faoliyati  bilan  bog`liq  bo`lgan  biror-bir  voqea-hodisa,  xatti-harakat  yoki 

mavjud  holatni  tasdiqlash  maqsadida  kamida  uch  kishi  tomonidan  tuzilib 

imzolanadigan hujjatdir.  

Dalolatnoma  ikki  yoki  uch  nusxada  tuzilishi  mumkin.  Dalolatnomada 

tekshirilgan  voqea,  hodisa,  xatti-harakat  tafsiloti,  jihozlar,  asbob-uskuna,  ashyolar, 

texnika,  binolarning  yaroqli-yaroqsiz  holati  o`z  aksini  topishi  lozim.  Chunki 

dalolatnomada qayd etilgan holat, dalillar ma’lum korxona, bo`lim yoki shaxs, uning 

yashash sharoiti, iqtisodiy imkoniyati, faoliyati haqida tegishli xulosa chiqarish uchun 

imkoniyat  beradi.  Bu  hujjat  tegishli  joylarda  taftish  o`tkazilganda,  rahbarlar  yoki 

moddiy javobgar shaxslar almashayotganda, moddiy boyliklar bir javobgar shaxsdan 

ikkinchisiga  yoki  bir  joydan  boshqa  biriga  o`tkazilayotganda,  yangi  qurilgan 

binolarni  qabul  qilib  olishda, korxonaga  tegishli  asbob-uskuna,  jihoz  va  buyumlarni 

hisobdan  o`tkazish,  hisobdan  chiqarish,  ish  jarayonida  yoki  ishdan  tashqari  vaqtda 

67 

 

yuz  bergan  baxtsiz  hodisalar,  tabiiy  ofatlarning  oqibatlari  tekshirilganda,  tibbiyot 

sohasida,  sud-tergov  ishlarida,  ishchi  va  xizmatchilarning  iqtisodiy  hamda  yashash 

sharoitlari o`rganib chiqilgandan so`ng tuziladi. 

Dalolatnoma  tuzilgach,  o`sha  vaqtning  o`zidayoq  komissiya  a’zolari, 

ishtirokchilar  yoki  guvohlar  nazorati  ostida  rasmiylashtirilib,  ularning  ham  imzolari 

bilan tasdiqlanadi. O`rganilib, dalolatnoma tuzilgan sohaga doir qo`shimcha hujjatlar 

bo`lsa, unga ilova qilinadi va dalolatnomada ilova hujjatlar nomi, hajmi qayd etiladi. 

Dalolatnomalar  tasdiqlanayotgan  voqea-hodisalar  mazmuni  yoritilishiga  ko`ra 

turli  hajmda  rasmiylashtirilishi  mumkin. Biroq  ularning  barchasida    qamrab  olinishi 

lozim bo`lgan zaruriy qismlar mavjud. Ularga quyidagilar kiradi: 

-  muassasa, korxona yoki tashkilot nomi; 

-  hujjat nomi – dalolatnoma; 

-  tuzilgan sana va joy; 

-  dalolatnomani  tuzish  uchun  asos  bo`lgan  hujjat  (buyruq,  qaror,  ko`rsatma,  ariza, 

farmoyish va hokazo); 

- komissiya tarkibi (rais va a’zolarning lavozimi, familiyalari, ismlari); 

- matn (tasdiqlanayotgan voqea-hodisa yoki mavjud holatning batafsil bayoni); 

-   ilovalar ro`yxati, ularning hajmi; 

-  dalolatnoma  tuzuvchilar,  ishtirok  etuvchilar  yoki  guvohlarning  imzolari, 

familiyalari, ismlari.