Məmmədov N. R.,Aslanov Z. Y.,Seydəliyev İ. M.,Hacızalov M. N.,Dadaşova K. S



Yüklə 7,93 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə17/46
tarix24.05.2020
ölçüsü7,93 Mb.
#31490
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   46
Zabit-Aslanov metrologiya


Universal voltmetrlər. Universal voltmetrlər sabit və 

dəyişən  cərəyan  gərginliklərini  və  sabit  cərəyana 

müqavimətləri  geniş  diapazonda  ölçmək  üçün  nəzərdə 

tutulmuşdur. 

Şə

k.  5.7-də  universal  voltmetrin  ümumiləşdirilmiş 



struktur sxemi verilmişdir, burada  A-açar (iş tərzini dəyişən 

açar);  Ç  -  dəyişən  gərginliyi  sabitə  çevirən  çevirici;  Ç



– 

müqaviməti sabit cərəyan gərginliyinə çevirən çevirici (bax 



paraqraf 5.3).  

 

 



Şə

k. 5.7. Universal voltmetrin struktur sxemi 

 

Çeviricinin  girişinə  naməlum  müqavimət 



x

R

  qoşulur. 

Çeviricinin    Ç

R

  çıxış  gərginliyi  naməlum  müqavimətdən 

asılıdır   

( )


x

çix

R

f

U

=

.  Bu  asılılıq  əsasında  cihazın  şkalası 



müqavimət vahidləri ilə dərəcələnir. 

 

Dəyişdirici  açarın  A  vəziyyətindən  asılı  olaraq 

voltmetr  dəyişən  cərəyan  voltmetri  D  (1  vəziyyəti),  sabit 

cərəyan  voltmetri  (2  vəziyyəti)  və  ya  ommetr  (3  vəziyyəti) 

rejimində işləyir. Bütün rejimlərdə dəyişdirici açardan SCG-


172 

 

nin  girişinə  hər  bir  konkret  halda  ölçülən  kəmiyyətlə 



mütənasib sabit gərginlik verilir.  

Ölçmə mexanizminin ÖM hesabat qurğusunda üç qrup 

ş

kala  vardır:  dəyişən  gərginliyin  təsiredici  qiymətləri,  sabit 



gərginlik  və  müqavimətlər.  Universal  voltmetrin  belə 

funksional imkanları onun tətbiqini çox əlverişli edir.  

İ

mpuls  voltmetrləri.  Müxtəlif  formalı  impuls 

siqnallarının  amplitudunu  ölçmək  üçün  impuls  voltmetrləri 

tətbiq  olunur.  İmpuls  voltmetrlərinin  işinin  xüsusiyyəti 

ölçülən  impulsların  mümkün  kiçik  uzunluğu 



im

t

    və  xeyli 

dərinliyi 

im

im

t

T

=

  (10


9

-dək)  ilə  müəyən  olunur,  burada 



im

T

-

impulsların verilmə periodudur. İmpuls voltmetrləri  ölçülən 



impulsların amplitud qiymətləri ilə dərəcələnir.  

İ

mpuls  voltmetrləri  şəkil  5.3,a  struktur  sxemi  üzrə 



hazırlana  bilər.  Bu  zaman  açıq  girişli  amplitud  qiymət 

çeviriciləri  istğifadə  edilir  ki,  onların  da  çıxış  gərginliyi 

ölçülən  impulsların  amplituduna 

m

U

  bərabər  olmalıdır. 

İ

mpulsların  böyük  dərinliyi  və  kiçik  uzunluğu  amplitud 



qiymət  çeviricilərinə    sərt  tələblər  qoyur.  Ona  görə  də 

impuls  voltmetrlərində  amplitud  çeviricilərinin  xüsusi,  çox 

zaman  kompensasiyalı,  sxemləri  tətbiq  edilir  (şəkil  5.8). 

Giriş  impulsları 



gir

u

  kondensatoru  C1  yükləyir.  Ölçülən 

impulslarla  əlavə  yüklənmənin  və  impulslar  arasında 

boşalmanın  bu  kondensatorda  yaratdığı  gərginliyin  dəyişən 

tərkib  hissəsi  (şək.  5.4,c-yə  analoji)  dəyişən  cərəyan 

gücləndiricisi  G  ilə  gücləndirilir  və  VD2  diodunun  köməyi 

ilə düzləndirilir.  


173 

 

 



Şə

k. 5.8. Amplitud çeviricinin kompensasiya sxemi 

 

RC2  dövrəsinin  zaman  sabiti  kifayət  qədər  böyük 



seçilir,  ona  görə  də  impulslar  arası  müddətdə  C2 

kondensatorundakı  gərginlik  cüzi  dəyişir.  Çeviricinin 

çıxışından  əks-əlaqə  rezitsorunun 

.

.e



e

R

  köməyi  ilə  C1 

konlensatoruna 

kompensasiyaedici 

gərginlik 

verilir. 

Gücləndiricinin  gücləndirmə  əmsalı  böyük  olduqda  bu,  C1 

kondensatorundakı  gərginliyin  dəyişən  tərkib  hissəsinin 

xeyli  azalmasına  səbəb  olur.  Qərarlaşmış  rejimdə  bunun 

nəticəsində  həmin  kondensatorda  gərginlik  praktiki  olaraq 

ölçülən  impulsların  amplituduna 

m

U

  bərabər,  çıxış 

gərginliyi isə bu amplituda mütənasib olur: 

.

.e



e

m

çix

R

R

R

U

U

+

=



.  

İ

mpuls  voltmetrləri  üçün  normativ-texniki  sənəddə 



impulsların uzunluğunun buraxılabilən qiymətlər diapazonu 

(yaxud  onların  tezliyi)  və  voltmetrlərin  xətalarının 

normalaşdırılan  qiymətlər  həddində  yerləşdiyi  dərinliyi 

göstərilir. 



Selektiv voltmetrlər. Belə voltmetrlər hər hansı tezlik 

zolağında  gərginliyin  təsiredici  qiymətini    və  ya  ölçülən 

siqnalın  ayrı-ayrı  harmonik  tərkib  hissələrinin  təsiredici 

qiymətini  ölçmək  üçün  nəzərdə  tutulmuşdur.  Selektiv 

voltmetrin  iş  prinsipi  siqnalın  ayrı-ayrı  harmonik  tərkib 

hissələrini  və  ya  ensiz  tezlik  zolağının  siqnalını  sazlanan 

zolaq  süzgəcinin  köməyi  ilə  ayırmaqdan  və  ayrılan 

siqnalların  təsiredici  qiymətini  ölçməkdən  ibarətdir.  Şək. 



174 

 

5.9-da  bütöv  şaquli  xətlərlə  hər  hansı  bir  ölçülən  siqnalın 



spektri,  qırıq  xətlərlə  isə  zolaq  süzgəcinin  ideallaşdırılmış 

volt-amper 

xarakteristikası 

göstərilmişdir. 

O, 









±

2



.

.

ω



ω

ω

s



z

  üçün 


( )

const

k

K

=

=



ω

,  qalan  tezliklər 

üçün 

( )


0

=

ω



K

  ötürmə  əmsalına  malikdir,  burada 

.

.s



z

ω



zolaq  süzgəcinin  sazlandığı  orta  tezlik, 

ω



-  süzgəcin 

buraxma zolağıdır.  

 

 

Şə



k.  5.9.  Hər  hansı  bir  siqnalın  spektri 

( )


ω

m

U

  və  ideal  zolaq 

süzgəcinin amplitud-tezlik xarakteristikası 

 

.



.s

z

ω

 tezliyini selektiv voltmetrin quruluşu ilə müəyyən 



edilən  hüdudlarda  dəyişmək  olar.  Şək.  5.9-da  təsvir  olunan 

spektrli ölçülən siqnal üçün  zolaq süzgəcinin çıxışında 

2

ω

 



tezlikli  və   

( )


2

ω

m



kU

  amplitudlu  sinusoidal  siqnal 

yaranacaqdır.  Deməli,  zolaq  süzgəcinin  çıxış  siqnalının 

təsiredici  qiymətini  ölçərək,    ölçülən  siqnalın 

2

ω

  tezlikdə 



harmonik  tərkib  hissəsinin  təsiredici  qiymətini  təyin  etmək 

olar.   


.

.s



z

ω

  tezliyini  dəyişməklə  müxtəlif  harmonik  tərkib 



hissələrin təsiredici qiymətlərini ölçmək olar.  

Fiziki  realizə  edilən  zolaq  süzgəcinin  ciddi  şəkildə 

düzbucaqlı amplitud-tezlik xarakteristikası olmur. Bu da ona 

gətirib çıxara bilər ki, belə süzgəcdən bəzi  

( )

0



ω

k

 əmsallı 

qonşu  harmonik  tərkib  hissələri  keçsin.  Bundan  başqa, 


175 

 

ölçülən  siqnalın  spektri  elə  ola  bilər  ki,  zolaq  süzgəcindən 



ω

  buraxma  zolağı  hüdudunda  bir  dəfəyə  bu  siqnalın  bir 



neçə  harmonik  tərkib  hissəsi  keçsin.  Belə  hallarda  selektiv 

voltmetr  süzgəcdən  keçən  harmonik  tərkib  hissələrinin 

onların hər biri üçün real ötürmə əmsalları hesaba alınmaqla 

cəminin təsiredici qiymətini ölçür.  

Selektiv voltmetrin sadələşdirilmiş struktur sxemi şək. 

5.10-da göstərilmişdir.  

 

 

Şə



k. 5.10. Selektiv voltmetrin struktur sxemi 

 

Ölçülən  siqnal 



x

u

  seçən  giriş  gücləndiricisi  GG  

vasitəsilə  ölçülən  siqnalın  tezlik  spektrini  çevirmək  üçün 

nəzərdə  tutulan  qarışdırıcıya  Q  verilir.  Qarışdırıcının 

çıxışında  ölçülən  siqnala  mütənasib,  lakin  spektr  tezlikləri   

i

x

G

Q

i

f

f

f

=



  olan  siqnal  yaranır,  burada 

G

f

-sinusoidal 

generatorun  (həm  də  geterodin  adlandırılır)  G  siqnalının 

tezliyi; 



i

x

f

-giriş  siqnalının  harmonik  tərkib  hissələrinin 

tezliyidir.  Aralıq  tezlik  gücləndiricisi  ATG  hər  hansı  təsbit 

edilmiş  orta  tezliyə 



ATG

f

  sazlanmışdır.  Ona  görə  də  ATG-

nin  çıxışına  qarışdırıcının  çıxış  siqnalının  o  tərkib  hissəsi 

keçəcəkdir  ki,  onun  tezliyi   



ATG

Q

i

f

f

=

  olsun.    Bu  siqnal 



ölçülən  siqnalın 

ATG

G

i

x

f

f

f

=



  tezlikli  harmonik  tərkib 

hissəsinə  müvafiqdir.  Həmin  harmonik  tərkib  hissəsinin 

təsiredici  qiyməti  təsiredici  qiymət  voltmetri  TQV  ilə 

ölçülür. Generatorun tezliyini 



G

f

 dəyişməklə 



x

u

 siqnalının 



176 

 

müxtəlif  harmonik  tərkib  hissələrinin  təsiredici  qiymətini 



ölçmək olar. 

Bu sxemdə zolaq süzgəcinin funksiyasını ATG yerinə 

yetirir.  ATG-nin  sazlanma  tezliyinin  təsbit  edilmiş 

(dəyişdirilməyən)  qiyməti  sayəsində  bu  gücləndirici  böyük 

gücləndirmə əmsalına və ensiz buraxma zolağına malik olur 

ki,  o  da  selektiv  voltmetrin  yüksək  həssaslığını  və  seçmə 

qabiliyyətini təmin edir. 

 

5.3. Elektron ommetrlə

 

Elektron  ommetrlər  ölçülən  müqavimətlərin  geniş 

diapazonuna  malikdir  (10

-4

-10



17

Om)  və  istismar  üçün 

kifayət qədər sadədir. Belə ommetrlərin dəqiqliyi, bir qayda 

olaraq, yüksək olmur: gətirilmiş xəta bir neçə faiz təşkil edir 

və  böyük  müqavimətləri  ölçərkən  (

12

10



>

R

Om)  10-15%-

dək  artır.  Ölçmələrin  diapazonundan  asılı  olaraq  onlar 

ommetrlər, meqommetrlər və teraommetrlər, milliommetrlər 

adlandırılır.  

Ommetrlərin

  işi  ölçülən  müqavimətin  onunla 

funksional  əlaqəli  olan  və  maqnitoelektrik  ölçmə 

mexanizminə 

verilən 

sabit 


cərəyan 

gərginliyinə 

çevrilməsinə  əsaslanır.  Bu  zaman  ölçmə  mexanimzminin 

ş

kalası  müqavimət  vahidləri  ilə  dərəcələnir.  Ommetrlərin 



şə

kil 5.11 və 5.12-də təsvir edilən sxemləri daha geniş tətbiq 

edilir,  burada  SGM  - 

0

U

  stabil  gərginlik  mənbəyi;  SCG  - 

sabit  cərəyan  gücləndiricisi;  ƏG  -  əməliyyat  gücləndiricisi; 

ÖM  -  ölçmə  mexanizmi; 

x

R

-  ölçülən  müqavimət; 

0

R

məlum müqavimət; 



x

U

- ölçülən müqavimətlə 



x

R

 funksional 

ə

laqədə  olan  gərginlikdir.  Şək.  5.11  və  5.12-də  göstərilən 



0

R

  və 


x

R

  müqavimətlərinin  iki  variantda  qoşulması 

mümkündür:  mötərizəsiz  (birinci  variant)  və  mötərizəli 

(ikinci variant).  



177 

 

 



Şə

k 5.11. Sabit cərəyan gücləndiricili elektron 

 ommetrin funksional sxemi 

 

 



Şə

k.5.12.Əməliyyat gücləndiricili elektron 

 ommetrin funksional sxemi 

 

Şə



k. 5.11 sxemi üzrə qurulan ommetrlərdə 

gir

R

 böyük 


giriş  müqavimətli  SCG  istifadə  edilir. 

gir

R

-in  şuntlayıcı 

təsiri  nəzərə  alınmazsa, 

0

R

  və 

x

R

-in  birinci  variantda 

qoşulma halı üçün 

x

x

x

R

R

R

kU

kU

+

=



=

0

0



α

ikinci variantda qoşulma halı üçün 



x

x

R

R

R

kU

kU

+

=



=

0

0



0

α



burada 

α

-  ÖM-in  hərəkətli  hissəsinin  dönmə  bucağı,  k-



SCG və ÖM-in çevirmə əmsalıdır. Düsturlardan görünür ki, 

ölçülən 


müqavimətlərin 

geniş 


diapazonunda 

belə 


ommetrlərin  şkalası  göstərişlər  diapazonu  uyğun  olaraq 



0

 və 


0



 olmaqla qeyri-müntəzəmdir. 

Hesabatın  dəqiqliyini  artırmaq  üçün  ommetrin  bütün 

ölçmə  diapazonu  yarımdiapazonlara  böünür  və  onların  hər 


178 

 

birinə 



0

R

  müqavimətinin  öz  qiyməti  uyğun  gəlir.  Bununla 



x

R

-in  eyni  qiymətləri  üçün  şkala  bölgüsünün  qiymətinin 

dəyişdirilməsinə 

nail 


olunur. 

0

R

 

müqavimətinin 



qoşulmasını  dəyişdirməklə  ölçmələrin  tələb  olunan 

diapazonunda  göstərişlərin  götürülməsi  üçün  daha  əlverişli 

ş

kalanı seçirlər. 



Cihazın  ayrı-ayrı  qovşaqlarının,  xüsusilə  SCG-nin 

işinin  qeyri-stabilliyi  ilə  yaranan  ölçmə  xətalarını  azaltmaq 

üçün  belə  ommetrlərdə  giriş  sıxacları  qısa  qapanmaqla 

(

0



=

x

R

) “Sıfrın qoyulması“, sıxacları ayırmaqla (



x



R



  qoyulması”  kimi  tənzimləmələr  nəzərdə  tutulmuşdur. 

Belə  tənzimləmələr  gücləndiricinin  çevirmə  əmsalını 

dəyişməklə  və  onun  çıxış  siqnalını  sıfır  etməklə  həyata 

keçirilir. 

Nəzərdən 

keçirilən 

sxem 


(bax 

şə

k. 



5.11) 

kombinəedilmiş cihazlarda, xüsusilə universal voltmetrlərdə 

(bax  şəkil  5.5)  tətbiqini  tapmışdır.  Onlarda  sabit  cərəyan 

gücləndiricisi  həm  gərginliyi,  həm  də  müqaviməti  ölçmək 

üçün  istifadə  edilir.  Məsələn,  universal  voltmetr  B7-17  10 

Om  -  1000  MOm  müqavimətləri  ölçmə  diapazonuna  2,5 

dəqiqlik sinfinə malikdir. 

Şə

k.  5.12  sxemi  üzrə  qurulmuş  ommetrlərdə  mənfi 



ə

ks-əlaqə  dövrəsinə 

( )

0

R



R

x

  rezistoru  qoşulan  əməliyyat 

gücləndiricisi  tətbiq  edilmişdir.  Əməliyyat  gücləndiricisi 

böyük  gücləndirmə  əmsallı  k    və  böyük  giriş  müqavimətli 

sabit  cərəyan  gücləndiricisidir.  Ona  görə  də  a  nöqtəsinin 

k

U

x

  kimi  təyin  edilən  potensialı  və  gücləndiricinin  giriş 

cərəyanı  praktiki  olaraq  sıfra  bərabərdir.  Beləliklə, 

0

R

  və 

x

R

 rezistorlarından axan cərəyanlar bərabərdir və 

0

R



x



R

-in 


qoşulma  sxemindən  asılı  olaraq 

x

x

R

U

R

U

=

0



0

  ,  yaxud  



179 

 

x



x

x

R

U

R

U

=

0



  münasibətləri  doğrudur.  Birinci  variantda 

qoşulma  üçün 

0

0

R



R

U

U

x

x

=

  və  deməli, 



0

0

R



R

U

S

x

y

=

α



,  burada 

y

S

-  ÖM-in  həssaslığıdır.  Belə  qoşulma  sxemi  daha  üstün 

tutulur,  çünki  ommetr  müntəzəm  şkalalı  olur.  Həmin 

ommetrlərdə 

ölçmələrin 

yuxarı 


həddini 

müxtəlif 

müqavimətli rezistorlar 

0

R

 qoşmaqla dəyişdirirlər. Bu sxem 

E6-10  elektron  ommetrində  istifadə  edilir  ki,  o,  10Om-

1000MOm  ölçmə  diapazonuna,  2,5  dəqiqlik  sinfinə 

malikdir.  



Teraommetrlərdə

 

böyük 



müqavimətlər 

(

12



6

10

10 −



>

x

R

Om) ölçülərkən şək. 5.12-də verilən sxemin 

birinci  variantından  istifadə  xətanın  xeyli  artmasına  gətirib 

çıxarır.  Bunun  səbəbi  odur  ki,  ƏG-nin  xarakteristikaları  ilə 

təyin edilən çıxış gərginliyini 

x

U

 məhdudlaşdırarkən böyük 



x

R

  üçün  böyük  müqavimətlər 

0

R

  qoşulmalıdır,  onların  isə 

tələb  edilən  dəqiqliyini  təmin  etmək  kifayət  qədər  çətindir. 

Digər  tərəfdən 



x

R

  və 


0

R

-dan  keçən  cərəyanlar  bu  halda 

gücləndiricinin  giriş  cərəyanları  və  sızma  cərəyanları  ilə 

müqayisə  edilə  biləcək  qədər  az  olur.  Ona  görə  də   

0

R

  və 


x

R

-in 


ikinci 

variantda 

qoşulması 

(şək. 


5.12, 

mötərizələrdəki)  tətbiqini  tapmışdır.  Belə  teraommetrlərin 

ş

kalası  qeyri-müntəzəmdir,  çünki 



x

U

R

R

U

S

0

0



=

α

.  Bu  cür 



sxemlərdə  dəqiqliyi  artırmaq  üçün 

0

U

  gərginliyini 

arptırmaq  yolu  ilə  (yüzlərlə  volta  qədər) 



x

R

-dən  axan 

cərəyanın  şiddətini  artırmaq,  kiçik 

0

R

  müqavimətlərini 

tətbiq  etmək  imkanı  vardır.  Baxılan  sxem  ölçmələrin 

diapazonu 

12

7



10

10 −


Om,  dəqiqlik  sinifləri  ölçmələrin 

180 

 

yarımdiapazonundan  asılı  olaraq  4  -  10  olan  E6-14 



teraommetrlərində istifadə edilir.  

Kiçik  müqavimətlərin  (

4

10



Om-dək)  ölçülməsi 

elektron  milliommetrləri  ilə  yerinə  yetirilir.  Belə 

müqavimətləri  ölçərkən  ədədi  qiymətcə  onlarla  müqayisə 

edilə  bilən  kontaktların  və  birləşdirici  naqillərin 

müqavimətlərinin  və  kontakt  termo  EHQ-nin  təsiri  ilə 

ə

laqədar çətinliklər  yaranır. Milliommetrlər (şək. 5.13) şək. 



5.11-də təsvir edilən ommetrin işinə analoji prinsiplə işləyir.  

Ancaq termo EHQ-nin təsirini aradan qaldırmaq üçün 

ölçmələr  generatorun  Gr  hasil  etdiyi  dəyişən  cərəyanda 

aparılır.  

Dəyişən  cərəyanın  tətbiqi  böyük  gücləndirmə  əmsallı 

dəyişən cərəyan gücləndiricisindən G istifadəyə imkan verir. 

Bu  da  kiçik  müqavimətləri  ölçərkən  cihazın  həssaslığını 

artırır.  Gücləndiricinin  çıxış  siqnalı  düzləndirici  D  ilə 

düzləndirilir  və  maqnitoelektrik  ölçmə  mexanizminə  ÖM 

verilir.  

 

Şə

k. 5.13. Elektron milliommetrinin funksional sxemi 



 

Kontaktların  və  birləşdirici naqillərin  müqavimətlərinin 

təsirini  azaltmaq  üçün  rezistor 

x

R

  dördnaqilli  sxem  üzrə 

qoşulur.  Bu  zaman  cərəyan  rezistora  naqillərin  bir  cütü  ilə 

(

0



I

 və 


I

 sıxacları) verilir, ölçülən müqavimətlə mütənasib 

gərginlik  isə  digər  naqillər  cütündən  (

0

u

  və  sıxacları) 

götürülür.  

 

 

 


181 

 

5.4. Elektron-şüa ossilloqrafları 



 

Ümumi qeydlər. Elektron-şüa (elektron) ossilloqrafları 

elektrik  siqnallarının  vizual  müşahidəsi,  ölçülməsi  və 

qeydiyyatı üçün nəzərdə tutulmuşdur. Zamandan asılı olaraq 

dəyişilən  siqnalları  müşahidə  etmək    imkanı  ossilloqrafları 

müşahidə  edilən  siqnalların  müxtəlif  amplitud  və  zaman 

parametrlərini  təyin  edən  zaman  xüsusilə  əlverişli  edir. 

Ossilloqrafların  mühüm  üstünlükləri  onların  geniş  tezlik 

diapazonu, yüksək həssaslığı və böyük giriş müqavimətidir. 

Bütün  bunlar  onların  geniş  praktiki  tətbiqi  üçün  zəmin 

yaratmışdır.  

Hazırda  təyinat  və  xarakteristikalarına  görə  fərqlənən 

çoxsaylı  ossilloqraflar  buraxılır.  Ossilloqraflar  kəsilməz  və 

ya  impuls  proseslərinin  müşahidə  edilməsi  və  ölçülməsi 

üçün  nəzərdə  tutula  bilər.  Geniş  tezlik  diapazonunda 

(10MHs-dək) periodik və qeyri-periodik kəsilməz və impuls 

xarakterli siqnallar üçün universal ossilloqraflar geniş tətbiq 

edilir. Xüsusi təyinatlı ossilloqraflar da buraxılır: dəyişdirilə 

bilən  giriş  bloklu  çoxfunksiyalı  ossilloqraflar,  tək-tək 

impulsları  qeyd  etmək  üçün  yaddaş  ossilloqrafları,  yüksək 

tezlikli  prosesləri  tədqiq  etmək  üçün  stroboskopik 

ossilloqraflar  və  s.  Eyni  zamanda  tədqiq  edilən  siqnalların 

sayından  asılı  olaraq  ossilloqraflar  birkanallı  və  çoxkanallı 

(əsasən  ikikanallı)  ola  bilər.  Son  zamanlar  rəqəm  elektron 

ossilloqrafları  geniş  yayılmışdır.  Ossilloqraflar  həmçinin 

həssaslığı,  buraxılış  zolağı,  əyrinin  formasını  təzələmənin 

xətası və digər xarakteristikalar ilə də fərqləndirilə bilər. 

Daha 

geniş 


yayılan 

universal 

elektron-şüa 

ossilloqraflarının  quruluşunu  və  iş  prinsipini  nəzərdən 

keçirək.  İstənilən  elektron  ossilloqrafların  işinin  əsasını 

tədqiq  olunan  siqnalları  elektron-şüa  borusunun  (EŞB) 

ekranında görünən təsvirə çevirmək təşkil edir.   


Yüklə 7,93 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   46




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin