TÖKÜNTÜ (BİTKİNİN) – Bitkinin ölü hissəsi olub ölü kütləyə
aiddir, bura torpağın səthinə və ya su hövzəsinin dibinə tökülən
yarpaqlar, budaqlar, çiçəklər, toxumlar, meyvələr, qabıqlar, tozcuqlar,
sporlar və s. daxildir. İllik töküntü bəzi bitki qruplaşmalarında (xüsusilə
meşə) torpaq səthində döşənək yaradır. Torpağın səthinə, sonra isə onun
qatlarına töküntü ilə bitki sintez edən üzvi maddə ilə yanaşı, torpaq
qatlarından mənimsənilən mineral (kül elementləri) maddələr də daxil
olur.
TÖKÜNTÜLƏR – dağ süxurlarının sortlaşmamış və kobud
qırıntılarının dağ yamacı özülündə və aşağı hisəsində toplanmış
yığıntılar. Onlar dağ süxurlarının aşınması və yamac boyu aşağıya doğru
yuvarlanması nəticəsində yaranır. Bu proseslər bəzən töküntü eroziyası
da adlanır.
Mergellər və gilli şistlər yayılmış yamaclarda daha çox müşahidə
olunur. T. çox vaxt geniş, münbit torpaq sahələrini örtür. Tərkibində toz
və gil funksiyaları olan T. ərinti və yağış suları ilə eroziyaya məruz
qalır. Yarğan yamaclarının aşağı hissələrində də xeyli T. yığılır və
müvəqəti axınlarla yarğanlardan çıxarılır.
Dostları ilə paylaş: |