YARIMSƏRTQANADLILAR, TAXTABİTİLƏR (Hemiptera) –
həşərat dəstəsi. Yer kürəsinin hər yerində yayılmış 25-30 min,
Azərbaycanda 900 növü məlumdur. Əksər növləri bitginin generativ
hissəsi ilə, bir qismi xırda onurğasızlar və yosunlarla, bəziləri balıq
körpələri və kürü ilə qidalanırlar. Müəyyən qismi kənd təsərrüfatı
bitkilərinin zərərvericiləri olan mənənələri, gənəlri, böcək sürfələrini,
kəpənəklərin yumurta və tırtıllarını tələf edir, digəri insan və ev
quşlarının qanını soraraq parazit həyat sürür. bəzi növləri insan və
bitkilərlə xəstəlik keçirirlər. Azərbaycanda Y-dan ziyankar bağacıq və
mavr bağacığı, yonca, çəmən, çuğundur, bostan və armud taxtabitiləri
və s. geniş yayılmışdır; meşə və kənd təsərrüfatı bitkilərinə zərər vurur.
Mübarizə tədbirləri kimyəvi, bioloji üsulla aparılır.
YAROVİZASİYA – 1) birillik bitkilərin fərdi inkişaf
mərhələlərindən biri; 2) kənd təsərrüfatı bitkiləri toxumlarının səpini
qabağı işləmə üsulu. 1930 ildə T.D.Lısenko təklif etmişdir. Y. zamanı
toxumlar isladılır və lazımi vaxta qədər müəyyən edilmiş temperaturrda
saxlanılır: bu dənli, bitkilərin məhsuldarlığının artırılmasına imkan
yaradır.
Dostları ilə paylaş: |