203
iqlim. H.i.-də yağıntının miqdarı buxarlanan və yerə hopan suyun
miqdarından xeyli çox olur və artıq qalan su yer səthində çay şəbəkəsi,
yəni çay dərələrinin əmələ gəlməsinə səbəb olur. H.i. şəraitində çay
dərələri və yarğanlar geniş inkişaf etmişdir.
HUMİDLİK – torpaqda və ya suda bitgi və heyvan qalıqlarının
humidləşmə dərəcəsi.
HUMİN MADDƏLƏRİ –humusun komponenti, turşu və
qələvilərdə həll olmur, torpağın qeyri üzvi fraksiyaları ilə bərk kom-
pleks əmələ gətirir.
HUMUS, ÇÜRÜNTÜ (lat. humus – torpaq, yer) – torpağın bitki və
heyvan qalıqlarının biokimyəvi çevrilməsi nəticəsində əmələ gələn tünd
rəngli üzvi hissəsi. H.-un tərkibinə humin turşuları (torpağın
məhsuldarlığı üçün ən vacib olan) və fulvoturşular daxildir. H.-da
mikroorqanizmlərin köməyi ilə bitkilərin ala bildiyi əsas qida
elementləri (azot, fosfor, kükürd, karbon və s.) vardır. H. torpağın
məhsuldarlığını artırır, onun bioloji aktivliyini yüksəldir.
Dostları ilə paylaş: