QəRİb məMMƏdov mahmud xəLİlov

ASFİKSİYA (yun. Asphyxia) – oksigen çatışmazlığı nəticsində kök 

sisteminin boğulması. 

ASILI GƏTİRMƏLƏR  – Müvəqqəti və daimi axınlar vasitəsi ilə 

torpağın yuyulması  nəticəsində suda asılı halda olan hissəciklər. Bu 

hissəciklər son nəticədə çökərək allüvial çöküntülər əmələ gətirir.  

ASILI MADDƏLƏR – suyun tərkibində asılı vəziyyətdə olan üzvi 

və qeyri üzvi maddələr. 

ASILI TOZ – atmosferin çirkləndirici komponenti olan havadakı 

bərk hisəciklərdir. A.t.-un 90%-i xırda dispers fraksiyalardan ibarət olub 

toztutanlar vasitəsilə  çətin tutulur. A.t. ciyərlərdə toplanaraq insanın 

---

 

33 

 

sağlamlığı üçün təhlükəli sayılır. A.t.-da təhlükəli ağır metallar və poli-

siklik aromatik karbohidrogenlər (benzopiren daxil olmaqla) çökür. Sür-

tülmüş avtomobil təkərlərinin və azbestin hissəcikləri təhlükəli 

çirklənmə törədir.  Şəhərlərdə A.t.-ların mənbəyi kimya və yanacaq 

energetika kompleksi, həmçinin avtonəqliyyat hesab edilir.