Азярбайжан республикасы тящсил назирлийи азярбайжан дювлят игтисад университети

Oduncağın yanmadan mühafizə edilməsi. 

Oduncağın  mühüm nöqsanlarından biri də onun asanlıqla yanmasıdır. Odur ki, 

oduncağı yanmadan mühafizə etmək üçün bir sıra tədbirlər görmək lazımdır: 

1. 

Konstruktiv 

tədbirlər 

görülür.Oduncaq 

elementlərini 

qızma 

mənbəyindən  uzaqlaşdırırlar,  yanmayan  divarlar  və  odadavamlı 

arakəsmələr  düzəltməklə,  böyük  ağac  tikintilərini  ayrı-ayrı  hissələrə 

bölürlər. 

2. 

Oduncaq  hissələrinin  qızmasını  azaltmaq  üçün  onların  üzərini 

suvayır,az istilik keçirən materiallarla örtürlər. 

---

 

47

3. 

Oduncağın  üzərini  maye  halda  olan  oddan  mühafizə  tərkibləri  iəl 

örtürlər ki, onlarında qalınlığı 1mm olmalıdır. 

4. 

Oduncağa antiperinlər hopdururlar. 

Oddan  mühafizə  boyaqları.  Bunların  tərkibi  dolduruculardan  və  yapışdırıcı 

maddələrdən  ibarətdir.  Yapışdırıcı  maddənin  növündən  aslı  olaraq  antiperenlər 

əlavə etməklə yağlı, xlorvinil, slikat və kazein boyaqları vardır. 

Slikat  boyaqlarında  doldurucu  kimi    narın  üyüdülmüş  kvars  qumu,  ağır  şpat, 

təbaşir, maqnezit, yapışdırıcı kimmaye şüşə işlədilir. Boyağa istənilən rəng vermək 

üçün piqmentlərdən istifadə olunur. 

Slikat boyaqları su ilə asanlıqla yuyulur və havadakı karbon qazının təsirində 

dağılır. Hər 8-12 aydan bir rəngləməni təkrar etmək lazımdır. 

Kazein  boyaqları  suyun  təsirinə  qarşı  davamlı  deyildir.  Antiperin  əlavə 

edilmiş yağlı boyaqlar  və xlorvinil boyaqları  suyun təsirinə davamlıdır və açıqda 

olan ağac elementləri üçün şələdilir. 

1m

2

  oduncaq  səthinə  sərf  olunan  mühafizə  boyağının  miqdarı  0,5-0.7  kq  az 

olmamalıdır. 

Ağac  konstruksiyalarını  oddan  mühafizə  etmək  üçün  müxtəlif  tərkibli 

boyaqlar  vardır.  Bu  boyaqların  xüsusiyyəti  ondan  ibarətdir  ki,  qızdırılan  zaman 

boyağın tərkib hissələri yumşalır və şüşəyəbənzər pərdə əmələ gətirir. Həmin pərdə 

oduncağın  üzərində  əmələ  gələn  oduncaq  kömürünü  sementləşdirir  və  istilik 

keçirməsi az olduğundan oduncağın at qatlarını qızmadan qoruyur. 

Oddan  mühafizə  yaxmaları  adətən  xama  qatılığında  olur.  İkiqat  yaxmadan 

sonra  qalınlıq  2-3mm  olamalıdır.  Nəticədə  əmələ  gəən  qat  qalın  olduğu  üçün 

aoduncağı yanmadan mühafizə edir. 

Antipirenlərlə hopdurma. Çox zaman işəlnən antiperinlər diammonium-fosfat, 

ammofos  və  ammonium-sulfatdır.  Bumaddələr  suda  yaxşı  həll  olur,  yanmır  və 

buxarlanmır.antipirenləri  bilavasitə  su  təsirindən  qorunacaq  elementlər  üçün 

işlətmək  lazımdır.  Antipirenləri  oduncağa  fırçalarla  çəkmək,  normal  təzyiqdə 

ardıcıl surətdə isti və soyuq vannalrda və təzyiq altında hopdurmaq mümükündür. 

---

 

48

Göstərilənlərdən birincisi hazır konstruksiyaları emal etmək üçün, ikincisi çox 

qalın  olmayan  materiallar  üçüçn,  üçüncüsü  isə  zavod  şəraitində  tətbiq  olunur  və 

xüsusi  avadanlıq  tələb  edir.  Təzyiq  altında  hopdurulduqda  kristallik  antipiren 

oduncağa 100 kq/m

3

-ə qədər hopdurulur.