O`zbеkiston rеspublikasi
Fanlararo bog‗lanish rejasi
Yüklə 0,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Fanlararo bog‗lanish rejasi
1 - jadval Tabiiy – ilmiy sikldagi fanlar t/n
Mehnat ta‘limi Fizika
Matematika Ximiya
Chizmachilik Biologiya 1. Yog‗och
detallarini yelimlash Kuch; diffuziya; namlik;
qovishqoqlik; va h.k.
Prizma; to‗rtburchak; uchburchak; trapesiya; va h.k. Kristal
panjaralar va h.k.
O‗lcham; qirqim; kesim; proeksiya; va h.k.
Yog‗och tayyorlana- digan o‗simlik- ning xususiyati 2. Detallarga egovlab ishlov berish
Ishqalanish; kuch; ish; sirpanish; va boshqalar Yuza; tekislik; To‗g‗ri
burchak va boshqalar Metallarning ximiyaviy xususiyatlari; termik ishlov va boshqalar O‗lcham; proeksiya; kesim va boshqalar
Tikuv mashinasida ishlash Ishqalanish; ilgarilanma – qaytma harakat; kuch va h.k. Uzunlik; uchburchak; to‗g‗ri
to‗rtburchak; aylana;
trapesiya va h.k.
Sun‘iy tolaning xususiyati O‗lcham; proeksiya; qirqim; kesim; va boshqalar Material tayyorlana- digan paxta yoki sun‘iy tolaning biologik xususiyati
5.Muammoli o‘qitish texnologiyasi darajalari. Муаммоли ўқитиш технологияси даражалари (сатхи): Ўқитувчи ўзи муаммони қўяди, уни шакллантиради ва талабаларни мустақил равишда унинг ечилиш йўлини қидиришга йўналтиради.
Ўқитувчи фақат муаммоли вазиятни вжудга келтиради, талабалар эса муаммони мустақил шакллантирадилар ва ечадилар.
26
Олий сатх бўлиб, унда ўқитувчи шундай қоидани кўзда тутади: муайян муаммони кўрсатиб бермайди, балки унга талабаларни ―рўбарў‖ қилади хамда уларни мустақил ижодий фаолиятга йўналтиради, уларни бошқаради ва натижани бахолайди. Талабалар эса муаммони мустақил англайдилар, уни шакллантирадилар, унинг ечилиш усулларини тадбиқ қиладилар. 1- ilova Ta`lim texnologiyasi muammolarini tadqiq etuvchi tashkilotlar hamda ilmiy jurnallar № Mamlakat- lar Tashkilot nomi Tash. top.yil Jurnal nomi Nashr et. yil 1 AQSH Ta`lim kommunika- tsiyasi
hamda assotsiyasi 1971 ―Ta`lim
texnologiyasi‖ 1961
2 Angliya
Pedagogik ta`lim
milliy kengashi 1967
―Ta`lim texnologiyasi va dasturli ta`lim‖ 1964
3 YAponiya 4 nomdagi ilmiy
jurnallar 1965
1970 ―Ta`lim
texnologiyasi‖ 1965
4 Italiya Milliy markaz tashkil etildi
1971
―Ta`lim texnologiyasi‖ 1971
5 Vengriya O‘qitish texnologiyasi Davlat Markazi tashkil etildi 1973
―Ta`lim texnologiyasi‖ 1971
Sobiq ittifoq
PFA qoshida maktab ta`limi tashkil etildi 1965 ―Maktab va ishlab chiqarish‖ 1965
27
2-ilova
Muammoli o‘qitish texnologiyasi mohiyati va maqsadi Muammoli o‘qitish texnologiya-si mohiyatini o‘qituvchi tomonidan talim oluvchilarni o‘quv ishlarida muammoli vaziyatni vujudga keltirish va o‘quv vazifalarini, muammolarini va
savollarini xal qilish orqali yangi bilimlarni o‘zlashtirish bo‘yicha ularning bilish faoliyatini boshqarishni tashkil etadi.
natijalarini sinchliklab tahlil qilish, o‘rganishdan iborat
bo‘lmay, tinglovchining bu natijalarini olish jarayonini o‘rganishdan, bilish faoliyatini va uning
ijodiy qobiliyatlarini shakllantirishdan iborat.
:
Aqliy hujum metodini qo‘llash. Bunda talabalarda berilgan «Shaxsga yo‘nalganlik» tushunchasining mohiyatini anglagan holda dastlabki fikr yuritish ko‘nikmalari shakllanadi. Shu bilan birga ular o‘zlarining fikrlarini erkin bayon etishni, asoslashni, himoya qilishni, boshqalarning fikrlarini eshitishni va hurmat qilishni o‘rganadilar Aqliy hujum metodi uchun “Muammoli o‘qitish texnologiyasi” to‘g‘risida fikrlaringizni bildiringiz. Muammoli o‘qitish nima? Unday o‘qitishning qanday turlarini bilasiz? Fikringizni bayon qiling. Muammoli o‘qitish texnologiyasi umumiy funksiyalari
Talim oluvchilar tomonidan aqliy amaliy faoliyat usullarini va bilimlar tizimini o‘zlashtirish Talim oluvchilarning bilish mustaqilligini va aqliy qobiliyatlarini rivojlantirish Didaktik fikrlash qobiliyatlarini shakllantirish 28
5-ilova
:
Muammoli vaziyat belgilari:
1. Talim oluvchiga notanish faktning mavjud bo‘lishi 2. Vazifalarni bajarish uchun talim oluvchiga beriladigan ko‘rsatmalar, yuzaga kelgan bilish mashaqqatini xal
qilishda ularning shaxsiy manfaatdorligi
.
1. Muammoli vaziyat
2. O‘quv muammosi
3. O‘quv muammosini yechish uchun izlanish
4. M uammoning yechilishi Muammoli o‘qitish texnologiyasi 1. Ijodiy metod 2. Qisman ijodiymetod 3. Materialni muammoli bayon qilish metodi 4. O‘quv axborot- larining bayonini muammoli boshlash 29
8-ilova Muammoli o‘qitish texnologiyasi darajalari (satxi)
1. Muammoli o‘qitish deganda nimani tushunasiz? 2.Muammoli o‘qitishning zarur shartlari nimalardan iborat? 3.Muammoli o‘qitishning asosiy belgilari nimalardan iborat? 4. Muammoli o‘qitish texnologiyasi darajalari nimalardan iborat? 5.Muammoli o‘qitish texnologiyasi bosqichlari nimalardan iborat? 6. Muammoli vaziyat usulining avzallik va kamchiliklari nimalardan iborat?Nazorat uchun savollar
Muammoli o‗qitish texnologiyasi darajalari(satxi)
O‗qituvchi o‗zi muammoni qo‗yadi, uni
shakllantiradi va talabalarni mustaqil ravishda uning yechilish yo‗lini qidirishga yo‗naltiradi.
O‗qituvchi faqat muammoli vaziyatni vjudga keltiradi, talabalar esa muammoni mustaqil shakllantiradilar va yechadilar.
Oliy satx bo‗lib, unda o‗qituvchi shunday qoidani ko‗zda tutadi: muayyan muammoni ko‗rsatib bermaydi, balki unga talabalarni ―ro‗baro‗‖ qiladi xamda ularni mustaqil ijodiy faoliyatga yo‗naltiradi, ularni boshqaradi va natijani baxolaydi. Talabalar esa muammoni mustaqil anglaydilar, uni shakllantiradilar, uning yechilish usullarini tadbiq qiladilar.
30
Yangi mavzuni mustaxkamlash bo‘yicha test savollari 1-topshiriq. Testni echish: 1. Qaysi qatorda muammolikning to‘rtinchi darajasi (sathi) ifodalangan? A) O‘qituvchi muammoni qo‘yadi, o‘quvchilar esa mustaqil yoki o‘qituvchining rahbarligi ostida muammoni echadilar; B) O‘quvchi muammoni o‘zi qo‘yadi va uni o‘qituvchi echadi; V) O‘quvchi muammoni o‘zi qo‘yadi va uni echadi; G) O‘quvchi muammoni qo‘yadi.o‘qituvchi esa uni echishga yordam beradi. 2. Muammoli vaziyatning belgilari to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni belgilang. A) Talabaga notanish faktning mavjud bo‘lishi; B) Vazifalarni bajarish uchun talabaga beriladigan ko‘rsatmalar; V) YUzaga keladigan bilish mashaqqatini hal qilishda shaxsiy manfaatdorlik; G) Barcha javoblar to‘g‘ri.
A) Didaktik o‘yinli darslar dasturda qayd etilgan ta`limiy.tarbiyaviy.rivojlantiruvchi maqsad va vazifalarni hal qilishga qaratilgan bo‘lishi; B) Muhim muammolarga bag‘ishlanishi va ular o‘yin davomida hal qilinishi; V) Mazkur darslarda didaktik printsiplarga amal qilinishi va ulkan samaraga erishish; YANGI MAVZUNI MUSTAHKAMLASH 7 minut
O‘qituvchi o‘tilgan mavzuni xulosalab, talabalarning mavzu yuzasidan egallagan nazariy bilim va ko‘nikmalarini test savol-javoblari yordamida mustahkamlaydi.
31
G) Javoblarning barchasi to‘g‘ri. 4. O‘yinda ishtirok etuvchilar soniga ko‘ra didaktik o‘yinlar qanday turlarga bo‘linadi? A) Individual, guruhli, ommaviy o‘yinlar. B) Ijodiy, ishbilarmon, rolli o‘yinlar. V) Konferentsiya, syujetli –rolli, o‘yin mashqlar. G) 3akovatni rivojlantiruvchi, bilimlarni nazorat qiluvchi, bilimlarni mustahkamlovchi o‘yinlar. 5. Tadbirkorlik o‘yinlari qaysi psixologlar ishlarida nazariy asoslangan? A) L.S. Vigodskiy, A.N. Leontev, P.YA. Galperin B) SH.A.Amonashvili, A.N. Leontev B.P. Bespalko V) V.F.SHatalov, B.P. Bespalko, A.N. Leontev G) S.N.Lisenkova, P.YA. Galperin, SH.A.Amonashvili
rasmiylashtirish. 3 – topshiriq: Mustaqil ta`lim olish uchun mo‘ljallangan ―Frene maktabidagi ta`lim texnologiyasi‖ va ―Individual ta`lim texnologiyasi: ta`lim har bir o‘quvchining qobiliyatlari bilan bog‘liqlikda olib boriladi‖ ma`ruzalar bo‘yicha 20 tadan test tuzish
A) O‘qituvchi muammoni qo‘yadi, o‘quvchilar esa mustaqil yoki o‘qituvchining rahbarligi ostida muammoni echadilar; B) O‘quvchi muammoni o‘zi qo‘yadi va uni o‘qituvchi echadi; V) O‘quvchi muammoni o‘zi qo‘yadi va uni echadi; G) O‘quvchi muammoni qo‘yadi.o‘qituvchi esa uni echishga yordam beradi. 2. XX–asrning 50 yil boshlarida paydo bo‘lgan va u amerikalik psixolog B.Skinner nomi bilan bog‘liq bo‘lgan o‘qitish texnologiyasining turi? A) Programmalashtirilgan o‘qitish texnologiyasi. 32
B) Muammoli o‘qitish texnologiyasi. V) O‘qitishni jaddalashtirish texnologiyasi. G) O‘yin texnologiyasi. D) Hamkorlik texnologiyasi. 3. Muammoli vaziyatning belgilari to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni belgilang. A) Talabaga notanish faktning mavjud bo‘lishi; B) Vazifalarni bajarish uchun talabaga beriladigan ko‘rsatmalar; V)YUzaga keladigan bilish mashaqqatini hal qilishda shaxsiy manfaatdorlik; G) Barcha javoblar to‘g‘ri.
A) Yo‘naltirilgan B) Aralashgan V) Takomillashgan G) Solishtirilgan
A) muammoli vaziyat→ o‘quv muammosi→ o‘quv muammosini echish uchun izlanish → muammoning echilishi B) o‘quv muammosi→ o‘quv muammosini echish → muammoning echilishi V) o‘quv muammosini echish uchun izlanish → muammoning echilishi G) muammoli vaziyat→ muammoning echilishi 2 – topshiriq: ―Muammoli ta`lim va uning o‘ziga xosliklari: muammoli vaziyatlarni yaratish, faol bilish faoliyati, murakkab masalalarin mustaqil izlash va hal etish‖ ma`ruzasi bo‘yicha texnologik xaritani rasmiylashtirish. 3 – topshiriq: Mustaqil ta`lim olish uchun mo‘ljallangan ―Tarbiya san`ati va texnologiyasi‖ ma`ruzasi bo‘yicha krossvord tuzish.
33
3 minut
O‘qituvchi o‘tilgan mavzu yuzasidan uyga vazifa va topshiriqlar beradi. 34
TAKLIF VA MULOHAZALAR
___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ _______________________________________________________________
35
UCHUN RAHMAT ! 36
Tuzuvchi: M.X.Shomirzayev - «Texnologik ta‘lim» kafedrasi
dotsenti, pedagogika fanlari nomzodi. Sahifalovchi: R.M.Haydarov - «Texnologik ta‘lim» kafedrasi o‘qituvchisi.
Ochiq ma‘ruza dars mavzusi ―Texnologik ta‘lim » kafedrasi qoshidagi kompyuterda tayyorlandi va sahifalandi. Yüklə 0,89 Mb. Dostları ilə paylaş:
|