Azәrbaycanda inflyasiyanın ikirәqmli hәddә çatması makroiqtisadi tarazlıq vә

Şәkil 15. 

Azәrbaycan Respublikasında 2007-ci ilin 

yanvar-iyun ayları üçün İQİ 

18.

06

16

.6

5

17

.4

4

13.

31

12

.6

6

13

.0

2

14.

28

12

.9

4

13

.6

9

35.

51

31

.9

6

33

.9

5

0

5

10

15

20

25

30

35

40

İQİ

Ərzaq

Qeyri-ərzaq

Xidmət

Yanvar-İyun 2007 (Yarım İllik) Bakı

Yanvar-İyun 2007 (Yarım İllik) Regionlar

Yanvar-İyun 2007 (Yarım İllik) Ümumi

 

---

84 

 

 

Әlavәlәrdә 2007-ci ilin yanvar-iyun ayları üçün (Әlavә 1) 

vә 2006-cı ilin dekabrına nüsbәtdә  İQİ tempini nәzәrdәn 

keçirmәk olar.  

Şәkil 16. 

Azәrbaycan Respublikasında 2007-ci ilin yanvar, fevral, mart, aprel, 

may, iyun ayları üçün İQİ 

 

25.27

7.8

9.07

12.03

2.2

3.51

2.6

2.75

1.07

0.89

3.2

2.17

1.85

0.44

0.29

0.64

0.41

0.84

-0.89

-0.18

3.78

0.58

-1.71

-0.01

-5

0

5

10

15

20

25

30

Ya

nv

ar

F

ev

ra

l

M

ar

t

APR

EL

M

A

Y

IYU

N

Xidmət

Qeyri-ərzaq

Ərzaq

İQİ

 

 

Şәkil 17.

 

2006-cı ilin dekabr ayı ilә müqayisәdә 

İQİ-nin dinamikası 

 

16.98

17.44

15.33

13.02

11.83

13.69

27.91

33.95

0

5

10

15

20

25

30

35

40

Yanvar

Yanvar-mart 2007 

Yanvar-İyun 2007

İQİ

Ərzaq

Qeyri-ərzaq

Xidmət

 

---

 

85 

 

 YEKUN 

 

Yekunda hәyata keçirilәn layihәnin effektinin vә 

tәsirlәrinin daha düzgün qiymәtlәndirilmәsinә yardım edәcәk 

bir neçә mühüm mәqamı qeyd etmәk istәrdik. Bunlardan 

birincisi, hökumәtin ikirәqәmli inflyasiya qorxusunun demәk 

olar ki, aradan qalxmasıdır. Mәlum olduğu kimi, hökumәtin 

2007-ci ilә dair makroqitisadi proqnozlarında inflyasiyanın 

birrәqәmli hәddinin qorunub-saxlanacağı qeyd olunmuşdu. İlin 

ilk rübündә  rәsmi statistika oranlarının mәlumatları bu 

proqnozun hәr bir halda doğrulduğunu isbatlamağa 

hәdәflәnmişdi. Lakin İqtisadi Tәdqiqatlar Mәrkәzinin he-

sablamaları  vә  әldә etdiyi nәticәlәr ictimaiyyәtә açıqlandıqdan 

sonra bu mәsәlә әtrafında açılan geniş müzakirәlәr nәhayәtdә 

hökumәtin situasiyanı daha real qiymәtlәndirmәsinә  gәtirib 

çıxartdı. Tәsadüfi deyil ki, ölkә prezidenti İlham Әliyevin iştirakı 

ilә Nazirlәr Kabinetinin cari ilin birinci yarısının yekunlarına hәsr 

olunmuş müşavirәsindә әsas diqqәt yetirilәn mәsәlәlәrdәn biri 

mәhz inflyasiya gözlәntilәri olmuşdur. Müşavirәdә  çıxış edәn 

ölkә başçısı inflyasiyanın onu әn çox narahat edәn iqtisadi 

göstәricilәrdәn biri olduğunu qeyd etmişdir: “Altı ayın 

yekunlarına görә, Azәrbaycanda inflyasiya 16 faiz tәşkil edir. 

İnflyasiyanın qalxmasında müxtәlif sәbәblәr var, o cümlәdәn 

obyektiv sәbәb dә var. İlk növbәdә, dünyada neftin baha-

laşması  vә bunun nәticәsi olaraq istehlak mallarının 

bahalaşması. Azәrbaycanda hәlә ki, bizim istehlak bazarımız 

xeyli dәrәcәdә idxaldan asılıdır. Ona görә idxal mallarının 

bahalaşması istәr-istәmәz Azәrbaycanda qiymәt artımına 

gәtirib çıxarır. Digәr obyektiv sәbәblәrdәn biri dә odur ki, 

Azәrbaycanda çox böyük büdcә artımı mövcuddur. Minimum 

әmәkhaqqının, pensiyaların, büdcәdәn maliyyәlәşәn 

tәşkilatlarda çalışan insanların  әmәkhaqlarının qaldırılması da 

inflyasiyanı güclәndirәn amillәrdәn biridir... 

Ancaq bunlarla bәrabәr, subyektiv sәbәblәr dә var. Biz 

gәrәk bütün diqqәtimizi mәhz bunlara, inflyasiyanı yaradan vә 

---

86 

 

 

onu güclәndirәn subyektiv sәbәblәrin aradan qaldırılmasına 

yönәldәk, bütün tәdbirlәrimizi görәk. Burada hәm iqtisadi 

tәdbirlәr, hәm dә inzibati tәdbirlәr, nәzarәt güclәndirilmәlidir... 

Mәn hesab edirәm ki, biz növbәti mәrhәlәdә  әsas diqqәtimizi 

makroiqtisadi sabitliyin saxlanılmasına vә antiinflyasiya 

tәdbirlәrinin güclәnmәsinә yönәltmәliyik.” 

Göründüyü kimi, növbәti mәrhәlәdә inflyasiyanın 

Azәrbaycanda әn mühüm proseslәrdәn biri olacağı ölkә başçısı 

sәviyyәsindә qeyd edilmәkdәdir. Dövlәt Statistika Komitәsinin 

2007-ci il iyul ayı üzrә elan etdiyi 100,1 faizlik İQİ bu prosesin 

әhәmiyyәtinin artmasından xәbәr verir. Belә ki, hәr ilin may-

avqust aylarında Azәrbaycanda bir qayda olaraq deflyasiya 

qeydә alınsa da, cari ildә bu müddәt cәmi 2 ay çәkdi. May-iyun 

aylarındakı cüzi deflyasiyanın iyuldan yenidәn inflyasiya ilә 

әvәzlәnmәsi bu prosesin ölkә iqtisadiyyatı  vә  әhalinin sosial-

rifah halına mәnfi tәsirlәrinin yumşaldılması istiqamәtindә 

fәaliyyәtlәrin sürәtlәndirilmәsinin vacibliyini göstәrir. Bu, hәm 

dә inflyasiya sәviyyәsinin dәqiq hesablanması  zәrurәtinin 

getdikcә daha da artacağından xәbәr verir. Buna görә  dә 

hesab edirik ki, İqtisadi Tәdqiqatlar Mәrkәzinin reallaşdırdığı 

layihәnin davamlılığı tәmin olunmalıdır. 

 

---