GENEL SONUÇLAR
1. Laboratuvar flartlar›nda, düflük s›cakl›k metal ve alafl›mlar› için alç› ba¤l›, yüksek s›cakl›k metal
ve alafl›mlar› için de yüksek alümina çimentosu ba¤l› dereceli hassas döküm kal›p malzemeleri
üretimi baflar›yla gerçeklefltirilmifltir.
2. Döküm çal›flmalar›, büyük oranda tak› üretimi yapan Goldafl A.fi. dökümhanesinde
gerçeklefltirilerek, gelifltirilen kal›p malzemelerinin endüstriyel flartlarda denenmesi bu tez
çal›flmas› için büyük fayda sa¤lam›flt›r.
3. Çok say›da bileflim, farkl› alafl›mlar ve farkl› döküm teknikleri ve cihazlar›yla çal›flmak, deneysel
çal›flmalar› ve sonuçlar› zenginlefltirmifltir.
4. Tez çal›flmas› kapsam›nda kal›p malzemesi üretimi amaçland›¤› için deneysel faaliyetlerde kal›p
bileflimi gelifltirilmesi büyük yer tutmufltur.
5. Dereceli hassas dökümde yüzey kalitesi ve boyutsal hassasiyete etki eden unsurlar araflt›r›l›rken
özellikle kal›p unsurlar› üzerinde durulmufltur.
6. Ticari kal›p malzemeleri referans olarak kullan›lm›fl, gelifltirilen kal›p malzemelerinin tüm
karakteristikleri bunlarla karfl›laflt›r›lm›flt›r.
7. Alç› ba¤l› kal›p malzemelerinin gelifltirilmesine daha fazla a¤›rl›k verilmifltir. Bunun nedenlerinden
birincisi bu malzemeler ile ilgili daha uzun süredir çal›fl›l›yor olmas›, ikincisi bu malzemelerin
endüstride kullan›m›n›n daha yayg›n olmas›d›r. Yüksek alümina çimentosunun laboratvuarda
k›s›tl› miktarlarda üretilebilmesi, bu ba¤lay›c› ile gelifltirilen bileflimlerin say›s›n› s›n›rlam›flt›r.
8. Dereceli hassas döküm kal›p malzemelerinin en önemli bilefleninin ba¤lay›c› oldu¤u, ba¤lay›c›
cinsinin, oran›n ve morfolojisini hem yüzey kalitesi hem de boyutsal hassasiyet üzerinde oldukça
etkili oldu¤u tespit edilmifltir.
9. Is›l genleflmenin, ba¤lay›c› cinsine, agrega cinsine ve ba¤lay›c› agrega oran›na ba¤l› oldu¤u
görülmüfltür. Dereceli hassas döküm kal›p malzemelerinde agrega olarak kullan›lan silika, yüksek
›s›l genleflme sa¤layarak, kal›b›n bütünlü¤ünü korurken, nihai genleflmeyi de desteklemifl olur.
YAÇ ba¤l›, molokit agregal› sa¤lam ve yüksek yüzey kalitesi sa¤layan kal›p malzemesi bileflimi
gelifltirilmesine ra¤men, molokit ›s›l genleflme gösteremedi¤i için nihai genleflmeye katk›
sa¤layamam›flt›r.
10. Deneysel çal›flmalarda gözlendi¤i üzere yüksek alümina çimentosu alç› gibi yüksek oranda bir
›s›l daralma göstermemektedir; bu nedenle agregas› kuvars olan kal›plar piflerken çatlaklar
meydana gelebilmektedir. Bu çatlaklar›n kal›p bofllu¤una ulaflmas›n› engellemek için kullan›lan
modele ön kaplama yap›larak çift katl› kal›p oluflturulmas› baflar›l› bir uygulama olmufltur. Ne
var ki ön kaplama tek modele veya birkaç model içeren seyrek dizilmifl küçük model a¤açlar›na
uygundur. Çok say›da model içeren s›k dizilmifl a¤açlar için pratik bir uygulama de¤ildir.
11. Gelifltirilen tüm kal›p malzemeleri, yap›lan deneyler, analizler ve gözlemler neticesinde daha
iyi bir hale getirilebilir. Çal›flmalar bu yönde devam edecektir.
94
95
Kaynaklar
KAYNAKLAR
[1]
Baumeister, G., Rath, S. ve Hauselt, J., (2006). “Microcasting of Al Bronze and Gold Base Alloy
Improved by Plaster-Bonded Investment”, Microsystems Technology, 12: 773-777.
[2]
Rath, S., Baumeister, G. ve Hauselt, J., (2006). ”Investments for Casting Micro Parts with Base
Alloys” Microsystems Technology, 12: 258-266.
[3]
Beeley, P.R. ve Smart, R.F., (1995). Investment Casting, The University Press, Cambridge,
[4]
Hunt, L.B., (1980). “The Long History of Lost Wax Casting”, Gold Bulletin, 13: 63-79.
[5]
Clegg, A.J., (1991). Precision Casting Processes, Pergamon Pres, Oxford.
[6]
Yaman, B., (2002). Demir D›fl› Alafl›mlar›n Dereceli Hassas Dökümünde Kullan›lan Kal›p
Malzemeleri, Yükseklisans Tezi, YTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, ‹stanbul.
[7]
Beeley, P., (2001), Foundry Technology, Second Edition, Butterworth-Heinemann, Oxford.
[8]
Çavuflo¤lu, E.N., (1992). Döküm Teknolojisi, ‹stanbul Teknik Üniversitesi Kütüphanesi, ‹stanbul.
[9]
Horton, P.J., (2000). “Investment Powders and Casting”, Gold Technology, 28:12-17.
[10]
Faccenda, V. ve Ingo, G.M., (2000). “Advances in Investment and Burnout Furnace Design”,
Gold Technology, 31: 22-28.
[11]
Faccenda, V., (2003). Handbook on Investment Casting, World Gold Council, London.
[12]
Kauçuk Kal›plar ve Mum Modeller, www.jewelry-model.com, 15 Mart 2011.
[13]
Bonilla, W., Masood, S.H. ve Iovenitti, P., (2001). “An Investigation of Wax Patterns for Accuracy
Improvement in Investment Cast Parts”, The International Journal of Advanced Manufacturing
Technology, 18: 348-356.
[14]
Horacek, M., (1997). “Accuracy of Castings Manufactured by Lost Wax Process”. Proceedings
of the 23rd British Investment Casting Trade Association Conference, 8-10 June 1997, Cambridge,
UK, 2:1-20.
[15]
Mum a¤ac› ve derece, www.ganoskin.com, 22 May›s 2005.
[16]
Dereceli hassas döküm tak› döküm a¤açlar›, http://www.schultheiss-gmbh.de/products.html,
24 May›s 2011.
[17]
Dereceli hassas döküm kal›b› kesiti, www.ransom-randolph.com, 15 Kas›m 2010.
[18]
Ünlüer, Ö., (2001). Alç› Kal›plar ve Alç› Kal›plarda Mikro Yap› Dizayn›, Yüksek Lisans Dönem
Projesi, Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskiflehir.
[19]
Kaya, D., (2000). Anhidrit ve Kalsiyum Karbonat›n Döküm Alç›s›na Etkisi, Bitirme Tezi, Anadolu
Üniversitesi Seramik Mühendisli¤i Bölümü, Eskiflehir.
[20]
Meille, S., Saadaoui, M., Reynaud, P. Ve Fantozzi, G., (2003). “Mechanism of Crack Propagation
in Dry Plaster”, Journal of the Europe Ceramic Society. 23: 3105-3112.
|