SəQƏleyn həDİSİNİN ŞƏRHİ Rəhmli və Mərhəmətli Allahın adı ilə


tən,  Cəbrayılın  Muhəmmədə  gətirdiyi  Quran  on  yeddi  min  ayə



Yüklə 0,6 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə25/84
tarix02.01.2022
ölçüsü0,6 Mb.
#44090
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   84
saqaleyn hedisinin sherhi

tən,  Cəbrayılın  Muhəmmədə  gətirdiyi  Quran  on  yeddi  min  ayə 

idi.”  (“Usulu-Kəfi”-də  “Fədlul-Quran”  kitabı  28-ci  hədis.  c.2 

səh.634.  Məclisi  “Miratul-Uqul”12/536-cı  səhifədə  bu  hədisə 

“səhihdir” deyir.) 

                                                



6

  Hicri  307-ci  ildə  vəfat  etmişdir.  “Təfsirul-Qummi”  adı  ilə  məhşurlaşan 

təfsirin  müəllifidir.  Məclisi  onun  haqqında  belə  deyir:  “Əli  ibn  İbrahim  ibn  

Həşim  Əbul-Həsən  əl-Qummi  imamilərin  ən  dəyərli  ravilərindən  və  ən  böyük 

şeyxlərindəndir.  Bütün  tərcümeyi-hallar  onun  dəyəri  və  etibarlılığı  üzərində 

ittifaq  halındadır.”  Rical  alimi  Nəcaşi  “əl-Fihrist”də  demişdir:  “Hədisdə 

doğrucul,  nüfuzu  təstiqlənmiş  və  düzgün  məzhəbli  birisidir.”  (Bax!  “Müqəd-

dimətul-Bihar” səh.128.) Həmçinin onun təfsiri haqqında belə deyilmişdir: “Əli 

ibn  İbrahim  əl-Qummi  Kuleyninin  ən  dəyərli  şeyxlərindən  birisidir.  Heç 

şübhəsiz  ki,  onun  əlimizdə  olan  təfsiri  bizə  çatan ən  qədim  təfsirlərdəndir.  Bu 

təfsir iki doğrucul adamın (Bəqir və Cəfər) əleyhissəlamın təfsiridir.” (İxtisarla 

nəql etdim. Bax! “Tabaqatu əaləmuş-şiə” (4-cü əsr) səh.167. “Əz-Zəria” 4/302. 

“Muqəddimətu  Təfsiril-Qummi”  Şeyx  Musəvi  əl-Cəzairinin  qələmi  ilə  səh.14-

16.) 


7

 H.328-ci ildə vəfat etmişdir. Şiə məzhəbinin ən dəyərli kitabı olan “Kitabul-

Kafi”nin müəllifidir. Onun barəsində Şeyx Tusi demişdir: “Hədisdə alim idi...” 

(“Ricəl  ət-Tusi”səh.495.)  Ərdəbili  demişdir:  “Hədisdə  insanların  ən  doğruculu 

idi. Kitabul-Kafini iyirmi ilə yazmışdır.” (“Cəmiur-Ruvat” 2/218. Hilli səh.145). 

Ağabozork  ət-Tehrani  demişdir:  “Əl-Kafi,  hədisdə  etimad  olunan  əsas  dörd 

kitabın  ən  dəyərlisidir.  Rəsulullahın  ailəsindən  nəql  olunmuş  rəvayətləri  onun 

kimi yazan olmamışdır.” (“Əz-Zəria”17/245) Onun bu kitabı haqqında həmçinin 

belə  deyilmişdir:  “O,  İslami  kitabların  ən  dəyərlisi,  imamilərin  əsərlərinin  ən 

əzəmətlisidir.  Əl-Əstərabadi  deyir  ki,  biz,  şeyx  və  alimlərimizdən  eşitdik  ki, 

İslamda bu kitaba bərabər bir kitab yazılmamışdır.” (Bax!Abbas əl-Qummi “əl-

Kunə vəl-əlqab” 3/98. “Mustədrəkul-Vəsail”3/532). 




 

15 


Cəfər  (rahiməhullah)  dedi:  “Həqiqətən  bizdə  Fatimənin 

müshəfi  var.  Amma  sən  bilmirsən ki,  Fatimənin   müshəfi  nədir?” 

(Ravi deyir ki,)  mən dedim:  “Fatimənin  müshəfi  nə olan  şeydir?” 

O (imam) isə dedi: “Bu elə bir müshəfdir ki, sizin bu Quranınızın 

üç mislinə bərabərdir. Allaha and olsun ki, onda Qurandan bir hərf 

belə  yoxdur.”  (“Usulu-Kəfi”də  “əl-Hüccə”  kitabı  1/239-240. 

Məclisi “Miratul-Uqul”3/54-də bu hədisi səhihləşdirir.) 

Əhməd  ibn  Əbi  Talib  ət-Təbərsi



8

  də  bu  etiqadın  sahibi 

olmuşdur.  Bunu,  onun  Əl-İhticac  kitabında  qeyd  etdiyi  rəvayətlər 

də  isbat  edir.  Bu  rəvayətlərdən  birində  deyilir  ki,  “Peyğəmbər 

(salləllahu aleyhi və səlləm) vəfat edəndən sonra Əli Quranı topla-

dı  və  Peyğəmbərin  (salləllahu  aleyhi  və  səlləm)  vəsiyyət  etdiyi 

kimi onu muhacir və ənsarların yanına gətirib onlara göstərdi. Əbu 

Bəkr onu açanda birinci səhifədə özlərinin biabırçılıqlarının yazıl-

dığını  gördü.  Ömər  sıçrayıb  ayağa  qalxdı  və  dedi:  “Ey  Əli!  Onu 

buradan rədd elə! Bizim ona ehtiyacımız yoxdur.” Əli onu götürüb 

getdi.  Sonra  Zeyd  ibn  Sabiti  çağırıb  gətirdilər.  O,  Quran  oxuyan 

birisi idi. Ömər ona dedi: “Əli bir Quran gətirmişdi, orada muhacir 

və  ənsarların  pis  əməlləri  yazılmışdır.  Biz  belə  qərara  gəldik  ki, 

özümüz  bir  Quran  yazıb  ondan  muhacir  və  ənsarları  biabır  edib 

hörmətdən salan yerləri (ayələri) çıxardaq.” (“əl-İhticac” 1/155). 

Muhəmməd  Bəqir  əl-Məclisi



9

  yuxarıda  qeyd  etdiyim  “on 



yeddi  min  ayə”  hədisini  şərh  edərkən  hədisin  “səhih”  olduğunu 

qeyd  etdikdən sonra  belə demişdir:  “Həqiqətən,  Quranın  naqisliyi 

və dəyişdirildiyi barəsində olan açıq-aydın, səhih hədislər çoxdur. 

                                                



8

 H.620-ci ildə vəfat etmişdir. “əl-İhticac” kitabının müəllifidir. Məclisi onun 

barəsində demişdir: “Şeyx Əbu Mənsur Əhməd ibn Əbi Talib ət-Təbərsi bizim 

dəyərli,  qədim  və  doğrucul  mühəddis  olan  fəzilətli  alimlərimizdəndir  və 

“Kitabul-İhticac”ın  sahibidir.”  (Müqəddimətu  Biharil-Ənvər  səh.140).  Hur 

Amili  də  onun  barəsində:  “Fəzilət  sahibi  bir  alim  və  doğrucul  olan  fəqih  bir 

mühəddis idi” deyir.  (Əməlul-Amil 2/17 və Məməqani “Tənqihul-Məqal”1/69).  

9

  H.1111-ci  ildə  vəfat  etmişdir.  “Biharul-Ənvər”,  “Miratul-Uqul  fi-şərhi 

əxbərir-Rəsul”,  “Ciləul-Uyun”,  “Əl-Ərbəin”,  “Haqqul-Yəqin”  və  bir  çox 

əsərlərin müəllifidir. Onun böyük bir hədisçi və fəqih bir alim olmasında heç bir 

şiə  alimi  ixtilaf  etməmişdir.  O,  öz  zamanında  ən  böyük  şiə  alimi  idi.  Onun 

bioqrafiyası üçün bu kitablara müraciət edin! Ərdəbili “Cəmiur-Rəvat”2/78-79, 

Məməqani “Tənqihul-Məqal”2/85, Hur Amili “Əməlul-Amil”2/248. 



 

16 


Bu  barədə  olan  hədislər  mənaca  mütəvatir  dərəcəsindədir

Onların  (təhrif  barədə  olan  hədislərin)  hamısını  rədd  etmək  bir 

başa  hədislərə  olan  etimadı  aradan  qaldırmağı  labüd  edir.  Mənim 

zənnimcə bu barədə olan hədislər imamət barəsində olan hədislər-

dən  az  deyil.  Bəs  onlar  onu  (imaməti)  hədislər  ilə  necə  isbat 

edirlər?”



10

 (“Miratul-Uqul”12/536 və bəzi nüsxələrdə səh.525). 

Həmçinin  o,  Biharul-Ənvər  adlı  kitabında  Quranın  təhrifinə 

dair belə bir bölüm də açmışdır:  “Bəbut-Təhrif  fil-Əyətil-ləti  hiyə 

xiləfu  mə  ənzəlallah”  (Allahın  nazil  etdiklərinin  xilafına  olan 

ayələrdə təhrif bölümü). 

Əbul-Həsən əl-Amili

11

 də Şeyx Məclisi kimi bu barədə olan 

hədislərin mütəvatir dərəcəsində olduğunu qeyd edərək deyir: “Bil 

ki, inkar olunmaz həqiqətdir ki, mütəvatir və digər xəbərlərə əsa-

sən, həqiqətən, Peyğəmbərin vəfatından sonra Quranda dəyişiklik-

lər  baş  vermişdir.  (Sahabələr)  Quranı  topladıqdan  sonra  bir  çox 

kəlməni və ayələri yox etmişlər.” Daha sonra o, təhrif olunmamış, 

əsil Quranın Mehdidə olduğunu qeyd edir. Sonra bu əqidəyə sahib 

olan  böyük  şiə  alimlərindən  Kuleyninin,  onun  ustadı  Qumminin, 

Əyyaşinin,  Numaninin,  Əbu  Talib  ət-Təbərsinin  və  Məclisinin 

adını  qeyd  edərək  sözünü  belə  tamamlayır:  “Demək  olar  ki,  bu 

əqidə  bizim  məzhəbin  (şiəliyin)  zəruriyyətlərindəndir.”  (Mira-

tul-Ənvər”, səh.36, əlavə olaraq səh.49-51-ə də bax!). 

Adnan əl-Bəhrani



12

 “Məşariquş-Şumus əd-Durriyyə” adlı  ki-

tabında  (səh.126)  qeyd  etmişdir  ki,  Quranın  təhrifinə  dair  olan 

                                                



10

  Yəni,  təhrif  barədə  olan  hədisləri  inkar  etdikləri  halda  imamət  barəsində 

olan  hədisləri  necə  qəbul  edirlər?Axı  təhrif  barəsində  olan  hədislər  heçdə 

imamət haqqında olan xəbərlərdən az deyil!!! 



11

  Şiə  alimlərinin  bioqrafiyalarının  yer  aldığı  “Ravdatul-Cənnət”  əsərində 

Əbul-Həsən Amilinin ən böyük şiə fəqihlərindən olduğu qeyd edilir. Bütün şiə 

alimləri  onu  övmüş,  onun  elmini  təqdir  etmişdir.  Həqiqətən  də,  o,  şiənin 

fəxridir.  (Onun  bioqrafiyası  üçün  bu  əsərlərə  müraciət  edin!  Ağabozork  ət-

Tehrani “Əz-Zəria” 20/264. Yusuf Bəhrani “Lulutul-Bəhreyn” səh.107.) 



12

  “Məşariquş-Şumus  əd-Durriyyə”  kitabının  müəllifidir.  Ağabozorq  ət-

Tehrani  onun  barəsində  belə  deyir:  “Mahir  olan  elm əhlindən  və  fəziləti  kamil 

olanlardan biri idi...” (əz- Zəria 3/1265: ixtisarla nəql etdim.) 




 

17 


hədislər  mütəvatir  dərəcəsindədir.  Həmçinin  bu  məsələ  Şiə 


Yüklə 0,6 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   84




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin