Mundarija


I  bob. Tohir Malik – zamonaviy o’zbek nasrining zabardast vakili



Yüklə 270,69 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/8
tarix02.01.2022
ölçüsü270,69 Kb.
#44529
növüReferat
1   2   3   4   5   6   7   8
tohir malik qissalarida davr illatlarining fosh qilinishi

I  bob. Tohir Malik – zamonaviy o’zbek nasrining zabardast vakili 

    1.1. YOzuvchining hayoti va ijodiy faoliyati 

XX    va    XXI  asrda  fantastik  va  sarguzashtga  boy  detektiv  asarlari  bilan 

o’zbek  adabiyoti  xazinasiga    katta  hissa  qo’shgan  yozuvchilardan  biri,  iste’dodli 

nosir,  mohir  tarjimon  va  taniqli  jamoat  arbobi  Tohir  Malik    1946  yil  27  dekabrda 

Toshkentda  ziyoli  oilada  tug’ilgan.  Taniqli  o’zbek  adibi  va  tarjimoni  Mirzakalon 

Ismoiliy  T.  Malikning  tog’asi  edi.  YOzuvchining  ijod  olamiga  kirib  kelishiga 

tog’asining  ta’siri katta bo’lgan. 

6  yoshidan  boshlab    132-sonli  umumiy  o’rta  ta’lim  maktabida  ta’lim  oladi. 

O’quvchilik  davrida  Quddus  Muhammadiy  boshqargan  adabiyot  to’garagiga  

qatnashadi.  To’garakda  shoir  Quddus  Muhammadiy  va  bolalar  shoiri  Qudrat 

Hikmatdan  ilk  ijod    sabog’larini  oladi.  1963  yilda  o’rta  maktabni    tamomlab, 

ToshDU  ning  jurnalistika  fakul’tetiga  o’qishga  kiradi.  1968  yilda  o’qishni  tugatib, 

o’zi o’qigan maktabda o’qituvchilik  faoliyatini  boshlaydi. 

1966-1971-yillarda  O’z  teleradioda  ishlaydi.  Keyingi  ish  faoliyatini 

«Guliston»  jurnalida,  «G’afur  G’ulom»    va  «CHo’lpon»  nashriyotlarida, 

«YOshlik»,  «SHarq  yulduzi»  jurnallarida  davom  ettiradi.  Bugungi  kunda 




 

«Bekajon»  gazetasida  tahrir  a’zosi.  YOzuvchi  qaerda  ishlasin  hayotni,  insonlarni, 



ularning  tabiatlarini  yaqindan  o’rganishga harakat  qiladi. 

Tohir  Malik  70-yillarning  boshlarida  o’zbek  adabiyoti  maydoniga  kirib  keldi 

va  o’z  ijodini  bolalar  uchun  hikoya yozishdan boshladi.  Keyingi yozgan asarlarida 

esa  fantastika  katta  o’rinni  egallaydi.  Jahon  fantastik  yozuvchilari  asarlarini  qunt  

bilan  o’qib  o’rganadi.  O’zbek  adabiyotida    bu  janrda  ijod  qilgan  Hojiakbar 

SHayxov,  Qudrat  Do’stmuhammedov,    Rustam  Obidov kabi fantastik yozuvchilar 

asarlari  bilan  qiziqib  tanishib  chiqadi.  Tohir  Malikning  «CHorrahada  qolgan 

odamlar»  asari  talabalik    yillarida  yozildi.  U  vaqtda  fantiastik  asarlar  deyarli  yo’q 

edi.  Faqat  Hojiakbar  SHayxovning  bolalar  uchun  yozgan  asarlarida  fantastika 

elementlari  uchrab turardi. 

Tohir  Malik  fantastikaga  milliylikni  olib  kirdi.  U  ijodga  doir  mashqlarini 

davom  ettirar  ekan,  tog’asi  Mirzakalon  Ismoiyliyning  «O’zing  bilmagan  narsani 

yozma»,    «Boshqalar  yurgan  yo’ldan  yurma,  o’z    yo’lingni top» degan o’gitlariga 

doimo  amal  qilib  keldi.  SHu  tufayli    yozuvchi    o’zbek  adabiyotida  kam  e’tibor 

berilgan  fantastika  janriga  qo’l  urdi  va  bir  qator  asarlari  bilan    kitobxonlar 

e’tiborini  qozondi. 

Tohir Malik  – serqirra ijodkor. 

 

YOzuvchining  «Hikmat  afandining  o’limi»    nomli  birinchi  fantastik  qissasi 



1971  yilda  chop  qilinadi.  So’ngra  «Zarli  g’ubor»  (1978),  «Somon  yo’li  elchilari» 

(1979),  «CHorrahada  qolgan  odamlar»  (1985),    «Qaldirg’och»  (1987),    «Bir 

ko’cha,  bir  kecha»  (1988),  «Alvido,  bolalik!»  (1989),  «So’nggi  o’q»  (1990),    4 

kitobdan  iborat  «SHaytanat»  qissasi  (1944-2000)  «Mehmon  tuyg’ular»  (2004), 

«Jinoyatning  uzun  yo’li»  (2005),  «Tilla  kalamush»  hajviy    qissa  va  hikoyalar 

(2007),  «Ayovsiz  ilon»    ma’rifiy    suhbatlar  (2009)  kabi  asarlari  keng  kitobxonlar 

ommasi  tomonidan    iliq  kutub  olingan.  Tohir  Malik  badiiy  imkoniyati  keng 

ijodkor.  U  faqat  etuk  nosirgina  emas,  dolzarb  mavzulardagi  badiiy  maqolalar  

muallifi,  mohir  tarjimon    sifatida  ham  tanilgan.    Tohir  Malikning  bolgar  va  rus 

adabiyotida  qilgan  tarjimalari  o’zbek    kitobxonlarining    sevimli  asariga  aylanib 

qolgan.  SHu  o’rinda  adibning  tarjimachilik  faoliyatida  erkin  tarjimaga  ko’p  e’tibor 



 

qaratilishini  aytib    o’tish  joiz.  Tohir  Malik  tarjimasida  Vladimir  Ikskul  (1860  yilda 



tug’ilgan)ning    «Nomus  va  ajal»  qissasini    2007-yilda  nashr  ettirdi.  Muhabbat  – 

go’zal va nozik tuyg’u. U qalblarga nur, surur beradi.  Muhabbat nomus, hayo kabi  

fazilatlarni  o’ziga  jo  qilsagina  sevishganlarga  chinakam  baxt  bera  oladi.  Nomussiz  

muhabbat  esa  ishq  ahlini    ajalga  giriftor  etadi.  Kavkazliklar    hayotidan  hikoya 

qiluvchi  bu muhabbat  fojiasi  o’zbek kitobxonlarini  befarq qoldirmaydi. 

 

 



 

 

 



 

 


Yüklə 270,69 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin