Geçmişten Günümüze Hastahane Binalarının Mimari
Açıdan İncelenmesi
Examination of the Development of Hospital Building in
Terms of Architecture from Past to Present
Yaşar Subaşı DİREK
Yrd. Doç. Dr. YYÜ Müh-Mim. Fak. Mimarlık Bölümü VAN/TÜRKİYE
e-mail: yasarsu2000@gmail.com
Özet
Kişinin bedenen, ruhen ve sosyal yönden tam bir iyi olma hali, sağlık olarak
tanımlanır. İnsanın sağlıklı olma hali ise pek çok etmene bağlıdır. Bunların başta
gelenleri kişisel ve çevresel etmenlerdir. Sağlığımıza etki eden Çevresel Etmenler
çok çeşitlidir. Bunlar; sosyal, kültürel ve ekonomik etmenler; psikolojik, fiziksel,
kimyasal, biyolojik etmenler olarak sınıflandırılabilir ve her biri farklı bilim
dallarının konusudur. Ancak tüm bu bilim dallarının dışında yapılı çevre var ki, tüm
insanları etkiler. Bu yapılı çevrenin oluşumunda gösterilecek hassasiyet ve önem,
kişinin sağlıklı olmasını etkileyen en önemli etkenlerden biridir.
Geçmişten günümüze insanın kendini korumak amacıyla doğal çevre içinde, ikinci
bir çevre, yani yapılı çevre oluşturması da mimari olarak tanımlanır. Mimarinin
amaçlarından önde geleni, insanların kullanıcı gereksinimine uygun, sağlam,
fonksiyonel ve estetik mekanlar yaratmaktır, yani mekan oluşturma sanatıdır.
İnsanın iyi olma halini etkileyen fiziki etken ve çevrelerin başında mekan,
dolayısıyla mimari oluşum gelir. İnsan ne iş yaparsa yapsın veya nerede yaşarsa
yaşasın, mutlaka fiziki ve sosyal gereksinimlerini karşılamak için mekana ihtiyaç
duyar. Mekanların bir araya gelmesi binaları oluşturur. Binaların İşlevi, genellikle
insanın sağlıklı kalmasını sağlamak, bazen de sağlık hizmeti vermek de olabilir.
Sağlık hizmeti verilen binalar da çeşitlilik gösterir. Bu binaların başında hastane
binaları gelir. Her dönem ve süreçte farklılık gösteren hastane binalarının tasarımı
ve yapımı özellik olarak çeşitlilik gösterir.
Sağlık hizmeti alımında binalar son derece önemlidir. Bu nedenle bu çalışmada
sağlık binaları olan hastaneler ele alınmaktadır. Hastane binalarının geçmişten
günümüze gelişimini mimari açıdan incelenmesi, bu çalışmanın temel amacıdır.
Dünyadaki ve ülkemizdeki hastanelerin gelişimi, bu gelişimi etkileyen faktörlerle
birlikte irdelenecektir. Hastane mimarisinde yer alan öğeler vurgulanacaktır.
Geçmiş ve günümüzdeki hastane mimarisi kıyaslanarak ve yine hastanelerdeki
kullanıcı gereksinmesinden yola çıkılarak genel bir değerlendirme ile çalışma
sonuçlandırılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Hastane Mimarisi, Sağlık Mekanları
1898 Tarihinde Yayınlanan “Nevsal-i Afiyet” Kitabındaki
“Hipnotizma – Manyetizma” Başlıklı Yazı Bağlamında
Hipnoz Tedavisinin Değerlendirilmesi
The Evaluation of Hypnosis Treatment, Contextual of
"Hypnotism and Magnetism" Topic in "Nevsal-i Afiyet"
Book Which was Published in 1898
Mesut ERSOY*, Eray Serdar YURDAKUL*, Fatih NAMAL*
* Gülhane Askeri Tıp Akademisi
Tıp Tarihi ve Deontoloji Anabilim Dalı
Etlik / ANKARA
mesutersoy@gmail.com
Özet
Hipnoz terimi, Yunan mitolojisinde uyku tanrısı olarak bilinen Hypnosis’ten
gelmektedir. Hipnoz, telkin yoluyla diğer bir kişinin bilinç ve farkındalık, vücut,
hisler, duygular, düşünceler, hafıza veya davranışlarında değişiklik elde etmek
üzere tasarlanmış veya bu sonucu ortaya çıkaran eylem veya prosedürlerden oluşan
uygulama yöntemidir. Hipnotizma günümüzde genellikle alternatif ve tamamlayıcı
tıp yöntemi olarak sporadik vakalarda kullanılmaktadır. Ancak, tarihte bir çok antik
medeniyette şifacılar, medyumlar, kahinler tarafından özellikle insanları etkilemek,
transa geçmek veya kötü ruhları kovmak amacıyla kullanılmıştır. Hipnotizmayı,
bilimsel olarak tıbba tanıtan, Avusturyalı hekim Frans Anton Mesmer’dir ( 1734 –
1815). Hipnotizma, Frans Anton Mesmer’in 1765 yılında yayınladığı “Yıldızların
ve Seyyarelerin İnsan Vücuduna Fizyolojik Etkileri’’ başlıklı doktora tezinden
sonra tekrar popüler hale gelmiştir. Bu çalışmada hipnotizmanın tarihsel gelişimi ve
1898 tarihinde yayınlanan “Nevsal-i Afiyet” kitabındaki “Hipnotizma - Many-
etizma” başlıklı yazının tercümesi kapsamında hipnotizma konusu
değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Hipnoz, Mesmer, Nevsal-i Afiyet.
Summary
The term of “hipnoz”, comes from “hypnosis” in ancient Greek mithology which
is known as the god of sleep. Hypnosis is another person's consciousness and
awareness through inculcate, body, feelings, emotions, thoughts, memories or
changes in behavior designed to achieve this result or action or procedure that
reveals the method of application. Hypnotism is usually used in sporadic cases as a
method of alternative and complementary medicine. However, historically, in
Summary
Health is defined as a state of complete physical, mental, and social well-being
and not merely the absence of disease or infirmity. If a healthy state of being human
is dependent on several factors. They are the leading personal and environmental
factors. Environmental factors that affect our health are many and varied. They;
social, cultural and economic factors; psychological, physical, chemical, biological
factors can be classified as and each one is different branches of science topics.
However, all these branches of science outside the built environment, however,
affect all people. This will be displayed in the formation of the built environment
and the importance of accuracy, the person to be healthy is one of the most impor-
tant factors affecting.
Past and present in the natural environment in order to protect the man himself, a
second environment, the built environment so as to create the architecture is
defined. Architecture of the goals of leading people according to user requirements,
durable, functional and aesthetic is to create spaces, so is the art of creating space.
Physical factors affecting the well-being of people and the environment at the
beginning of the space, hence the formation of architecture income. What do you do
if people work or where you live, you can always meet the requirements for social
and physical space to meet the needs of those duyar.mek creates buildings. Function
of building, usually to keep people healthy, and sometimes may also provide health
services.
Shows the diversity of the health-care buildings. This building comes the begin-
ning of the hospital buildings. And processes differ in each period of hospital build-
ings vary in design and construction features. Health care is extremely important in
the purchase of buildings. Therefore, in this study are discussed hospitals medical
buildings. Development of hospital buildings in terms of architecture from past to
present examination is the primary objective of this study. Development of hospitals
in the world and in our country, along with factors affecting this development will
be discussed. Located in hospital architecture elements will be highlighted. Past and
present architecture of the hospital and the hospital again in comparison with a
general evaluation on the basis of user requirements study will be finalized.
Key Words: Architecture oh Hospitals, healthy places
many ancient civilizations, hypnosis is used by healers, mediums and priests,
particularly to influence people, go into trance or ward off evil spirits. Hypnotism
was introduced by the Austrian physician Frans Anton Mesmer to medicine as a
scientifically (1734 – 1815). Hypnotism has become populer after the doctoral
thesis, "Upon the Influence of the Stars on the Human Body", published in 1765, by
Frans Anton Mesmer. In this study we evaluated that the historical development of
hypnotism and translations of "hypnotism and magnetism" topic in "Nevsal-i
Afiyet" book which was published in 1898.
Key Words: Hypnosis, Mesmer, Nevsal-i Afiyet.
101
İhsan Hilmi Alantar ve “Püerikültür: Ferdi ve İçtimai Çocuk
Hıfzıssıhhası” Kitabı
İhsan Hilmi Alantar and His Book “Puericulture: Individual
and Social Child Hygiene”
Zehra EDİSAN , Selim KADIOĞLU
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı,
zedisan@hotmail.com
Doç Dr, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim
Dalı, selimkad@cu.edu.tr
Özet
Ord Prof Dr İhsan Hilmi Alantar (1881-1962) Türkiye’de çağdaş pediatrinin
yerleşmesine önemli katkıları olan bir hekimdir. Çocuk hekimliği ile çocuk bakımı
alanlarını bütünleştiren bir yaklaşıma sahip olan Alantar’ın, her iki alanda telif ve
tercüme birçok eseri bulunmaktadır. Eserlerden biri ilk olarak 1931 yılında İstanbul
Devlet Matbaası’nda basılmış olan “Püerikültür: Ferdi ve İçtimai Çocuk
Hıfzıssıhhası” başlıklı kitaptır. Bu bildiride hem Alantar hem de onun 1938’de ve
1944’de iki baskısı daha yapılan bu kitabı hakkında tanıtıcı bilgi verilecektir.
Summary
Ord Prof Dr İhsan Hilmi Alantar (1881-1962) is a doctor who had significant contri-
butions to the improvement of modern pediatrics in Turkey. Alantar was interested
in both pediatrics and child care and had an approach to integrate them. He has a lot
of original and translated works in these two fields. One of his original works is the
book titled “Puericulture: Individual and Social Child Hygiene” which was
published in İstanbul thrice in 1931, 1938 and 1944. This study consists of Alantar’s
biography and presentation of this book.
1898 Tarihinde Yayınlanan “Nevsal-i Afiyet” Kitabındaki
“Hipnotizma – Manyetizma” Başlıklı Yazı Bağlamında
Hipnoz Tedavisinin Değerlendirilmesi
The Evaluation of Hypnosis Treatment, Contextual of
"Hypnotism and Magnetism" Topic in "Nevsal-i Afiyet"
Book Which was Published in 1898
Mesut ERSOY*, Eray Serdar YURDAKUL*, Fatih NAMAL*
* Gülhane Askeri Tıp Akademisi
Tıp Tarihi ve Deontoloji Anabilim Dalı
Etlik / ANKARA
mesutersoy@gmail.com
Özet
Hipnoz terimi, Yunan mitolojisinde uyku tanrısı olarak bilinen Hypnosis’ten
gelmektedir. Hipnoz, telkin yoluyla diğer bir kişinin bilinç ve farkındalık, vücut,
hisler, duygular, düşünceler, hafıza veya davranışlarında değişiklik elde etmek
üzere tasarlanmış veya bu sonucu ortaya çıkaran eylem veya prosedürlerden oluşan
uygulama yöntemidir. Hipnotizma günümüzde genellikle alternatif ve tamamlayıcı
tıp yöntemi olarak sporadik vakalarda kullanılmaktadır. Ancak, tarihte bir çok antik
medeniyette şifacılar, medyumlar, kahinler tarafından özellikle insanları etkilemek,
transa geçmek veya kötü ruhları kovmak amacıyla kullanılmıştır. Hipnotizmayı,
bilimsel olarak tıbba tanıtan, Avusturyalı hekim Frans Anton Mesmer’dir ( 1734 –
1815). Hipnotizma, Frans Anton Mesmer’in 1765 yılında yayınladığı “Yıldızların
ve Seyyarelerin İnsan Vücuduna Fizyolojik Etkileri’’ başlıklı doktora tezinden
sonra tekrar popüler hale gelmiştir. Bu çalışmada hipnotizmanın tarihsel gelişimi ve
1898 tarihinde yayınlanan “Nevsal-i Afiyet” kitabındaki “Hipnotizma - Many-
etizma” başlıklı yazının tercümesi kapsamında hipnotizma konusu
değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Hipnoz, Mesmer, Nevsal-i Afiyet.
Summary
The term of “hipnoz”, comes from “hypnosis” in ancient Greek mithology which
is known as the god of sleep. Hypnosis is another person's consciousness and
awareness through inculcate, body, feelings, emotions, thoughts, memories or
changes in behavior designed to achieve this result or action or procedure that
reveals the method of application. Hypnotism is usually used in sporadic cases as a
method of alternative and complementary medicine. However, historically, in
many ancient civilizations, hypnosis is used by healers, mediums and priests,
particularly to influence people, go into trance or ward off evil spirits. Hypnotism
was introduced by the Austrian physician Frans Anton Mesmer to medicine as a
scientifically (1734 – 1815). Hypnotism has become populer after the doctoral
thesis, "Upon the Influence of the Stars on the Human Body", published in 1765, by
Frans Anton Mesmer. In this study we evaluated that the historical development of
hypnotism and translations of "hypnotism and magnetism" topic in "Nevsal-i
Afiyet" book which was published in 1898.
Key Words: Hypnosis, Mesmer, Nevsal-i Afiyet.
102
Ebubekir Nusret Efendi’nin Mahazar Adlı Tıbbî Eseri
A Medical Work:Mahazar Which Was Written By Ebubekir
Nusret Efendi
Muhittin ELİAÇIK
Prof.Dr.Kırıkkale Üniversitesi Fen-Edebiyat Fak. Kırıkkale
e-mail:meliacik63@yahoo.com
Özet
Ebûbekir Nusret Efendi, 18. yüzyıl şâirlerinden olup Harputludur. İstanbul’da
Nuruosmaniye Kütüphanesi’nde hâfız-ı kütüblük yapmış, resmî ilimleri Dağıstanî
Ali Efendi’den, tasavvufî ilimleri de Mustafa el-Bekrî-i Kuddusî’den tahsil etmiştir.
Mâ-hazar adlı eserinin önsözünde verdiği bilgiye göre otuz yıldan fazla İstanbul’da
kalmıştır. 1793 tarihinde İstanbul’da vefat etmiş ve Eyüp civarında Kaşgarî
dergâhına defnedilmiştir. Onun Mâ-hazar adlı tıbbî muhtevalı bir eseri olup, gerek
İstanbul’a gelmeden önce, gerekse hâfız-ı kütüblük yaptığı sırada kitaplardan görüp
derlediği bilgilerle yazılmıştır. Yani Ebûbekir Nusret Efendi tıbbî bilgilerinin
çoğunu hocası ve okuluna giderek değil, kendi çaba ve gayretleriyle ve tecrübî
yollarla edinmiştir. Böyle olmakla beraber eserinde yer alan bilgiler, medrese ve
hoca icazeti almış bir tabip ile karşı karşıya olduğumuz intibaını vermektedir.
Eserin önsözünde verdiği bilgilere göre, Ebûbekir Nusret Efendi tıp ilmine ait
birçok mühim kitap okuyup tecrübeler kazanmış, ehil kimselerden birçok tıbbî bilgi
edinmiş ve edindiği bu bilgileri kağıda dökerek insanlara faydalı olmak istemiştir.
Bu eser, tıbbî bilgilerin derlenip kaydedildiği büyük bir tıp ansiklopedisi hüvi-
yetindedir. Nüshalarının çokluğu, çok okunan önemli bir kitap olduğunu gösterme-
ktedir. Ayrıca, eczacılık bakımından da önemli bir eser olup birçok drog tarifi
verilmiştir. Bir başka önemli özelliği de kadın hastalıkları konusunda verilen pratik
tedavi ve ilaç tarifleridir. Bildirimizde bu eser analitik biçimde incelenerek hastalık,
tedavi, drog ve pratik uygulamalardan seçilenler ayrıntılı olarak ortaya
konulacaktır.
Anahtar kelimeler: Ebûbekir Nusret Efendi, Mahazar, hastalık, tedavi, ilaç.
Summary
Ebûbekir Nusret Efendi who is poets of the 18th century was born in Harput. Nuru-
osmaniye Library in Istanbul guarding of books made the official sciences from
Dagıstani Ali Efendi, the mystical sciences from Mustafa al-Bakri-i Kuddusî
learned. According to the preface of his book Mâhazar stayed in Istanbul for over
thirty years. In 1793 died in İstanbul and on Kaşgari dergah near Eyüp buried. There
1898 Tarihinde Yayınlanan “Nevsal-i Afiyet” Kitabındaki
“Hipnotizma – Manyetizma” Başlıklı Yazı Bağlamında
Hipnoz Tedavisinin Değerlendirilmesi
The Evaluation of Hypnosis Treatment, Contextual of
"Hypnotism and Magnetism" Topic in "Nevsal-i Afiyet"
Book Which was Published in 1898
Mesut ERSOY*, Eray Serdar YURDAKUL*, Fatih NAMAL*
* Gülhane Askeri Tıp Akademisi
Tıp Tarihi ve Deontoloji Anabilim Dalı
Etlik / ANKARA
mesutersoy@gmail.com
Özet
Hipnoz terimi, Yunan mitolojisinde uyku tanrısı olarak bilinen Hypnosis’ten
gelmektedir. Hipnoz, telkin yoluyla diğer bir kişinin bilinç ve farkındalık, vücut,
hisler, duygular, düşünceler, hafıza veya davranışlarında değişiklik elde etmek
üzere tasarlanmış veya bu sonucu ortaya çıkaran eylem veya prosedürlerden oluşan
uygulama yöntemidir. Hipnotizma günümüzde genellikle alternatif ve tamamlayıcı
tıp yöntemi olarak sporadik vakalarda kullanılmaktadır. Ancak, tarihte bir çok antik
medeniyette şifacılar, medyumlar, kahinler tarafından özellikle insanları etkilemek,
transa geçmek veya kötü ruhları kovmak amacıyla kullanılmıştır. Hipnotizmayı,
bilimsel olarak tıbba tanıtan, Avusturyalı hekim Frans Anton Mesmer’dir ( 1734 –
1815). Hipnotizma, Frans Anton Mesmer’in 1765 yılında yayınladığı “Yıldızların
ve Seyyarelerin İnsan Vücuduna Fizyolojik Etkileri’’ başlıklı doktora tezinden
sonra tekrar popüler hale gelmiştir. Bu çalışmada hipnotizmanın tarihsel gelişimi ve
1898 tarihinde yayınlanan “Nevsal-i Afiyet” kitabındaki “Hipnotizma - Many-
etizma” başlıklı yazının tercümesi kapsamında hipnotizma konusu
değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Hipnoz, Mesmer, Nevsal-i Afiyet.
Summary
The term of “hipnoz”, comes from “hypnosis” in ancient Greek mithology which
is known as the god of sleep. Hypnosis is another person's consciousness and
awareness through inculcate, body, feelings, emotions, thoughts, memories or
changes in behavior designed to achieve this result or action or procedure that
reveals the method of application. Hypnotism is usually used in sporadic cases as a
method of alternative and complementary medicine. However, historically, in
is a piece of medical-contents Mâhazar named. This work before coming to Istan-
bul, as well as the while he was guarding of books see books written information
compiled by. So Ebûbekir Nusret Efendi much of his medical knowledges to
teacher and school not going to, has acquired with his own efforts and endeavors
and experiential ways. According to the preface, experience gained by several
important books to read medical sciences, many medical ones who qualified on
paper by pouring this information to gain knowledge and wanted to be useful to
people. This work is a big medical encyclopedia which was compiled and saved
medical informations. Show that the sheer number of copies of an important book
widely read. Pharmaceuticals are also important for the description of many of the
drug works. Another major property is information in the practical treatment of
gynecological diseases and drug recipes. In this paper, the analytical
work examin-
ing the from disease, treatment, drug, and practical applications selections will be
presented in detail.
Dostları ilə paylaş: