Pul, kredit va banklar



Yüklə 1,98 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə77/154
tarix01.01.2022
ölçüsü1,98 Mb.
#50588
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   154
9.3. Bank krediti 
 Bank  krediti  –  kreditning  eng  rivojlangan  shakli  bo’lib,  ushbu  kredit 
tijorat  banklari  tomonidan  vaqtincha  bo’sh  pul  mablag’larni  jalb  qilish 
hisobiga,  qo’shimcha  moliyaviy  resurslarga  ehtiyoj  tug’ilgan  yuridik  va 
jismoniy  shaxslarga  beriladi.  Kreditning  shakllari  tarkibida  bank  krediti 
asosiy  ulushga  ega  bo’lib,  jamiyatdagi  vaqtinchalik  bo’sh  pul  mablag’lar 
asosan  banklarda  jamlanadi.  Buning  natijasida,  banklar  ushbu  mablag’lar 
hisobidan  foyda  topish  maqsadida,  ularni  iqtisodiyotning  turli  sohalariga 
bank krediti shaklida joylashtiradi. 
Bank  kreditining  boshqa  kredit  shakllariga  qaraganda  afzalliklari  juda 
ko’p  bo’lib,  xo’jalik  yurituvchi  sub’ekt  istagan  paytda  va  miqdorda  kredit 
olish  uchun  bankka  murojaat  qilishi  mumkin.  Bank  krediti  pul  shaklida 
namoyon bo’ladi, shu bois bu sharoitda kreditning ob’ekti bo’lib pul kapitali 
hisoblanadi. Bank krediti qarz oluvchiga pul shaklida berilishi tufayli tijorat 
kreditining  hajmini  chegaralashga  ijobiy  ta’sir  ko’rsatadi.  Pul  shaklida 
olingan kredit qarz oluvchi tomonidan korxona  ishlab chiqarish faoliyatining 
istagan jarayoniga yo’naltirish imkoniyatini beradi. 
Bank  kreditini  yo’naltirish  va  qarz  oluvchi  tomonidan  foydalanish 
maqsadiga  qarab  turlicha  nomlanishi  mumkin.  Masalan,  bank  krediti  ishlab 
chiqarishni kengaytirishga, ya’ni asosiy va aylanma kapitalni  ko’paytirishga 
yo’naltirilsa,  bank  krediti  ssuda  kapitali  bo’ladi.  Agar  bank  krediti  xo’jalik  
yurituvchi sub’ektning kassadagi  mablag’larning etishmasligiga yo’naltirilsa 
bank  krediti  pul  ssudasi  deyiladi.  Pul  ssudasi  faqat  xo’jalik  faoliyatining 
oborot  kapitalini  to’xtovsiz  davom  etishini    ta’minlaydi,  lekin  uning 
miqdorini ko’paytirishga olib kelmaydi. Ssuda kapitali esa qarz oluvchining 
kapitali  miqdorini ko’paytiradi. 
Banklar  turli    toifadagi  kredit  oluvchilarga  bank  kreditini  beradi. 
Xususan,  korxonalar,  korporatsiyalar,  aholi,  kredit  muassasalari,  mahalliy 
xokimiyatlar 
shular 
jumlasidandir. 
Kredit 
oluvchilar 
faoliyatining 
xususiyatlaridan  kelib  chiqqan  holda,  banklar  bilan  kredit  munosabatlarini 
tashkil  etadi.  Kredit  munosabatlarini  tartibga  soluvchi  asosiy  hujjat  ular 
o’rtasida tuzilgan kredit shartnomasi hisoblanadi.   


Bank  kreditlari  xo’jalik  yurituvchi  sub’ektlarning  takror  ishlab 
chiqarish  jarayonini  to’xtovsizligini  ta’minlashga  va  oborot  mablag’larining 
hajmini  oshirishga yo’naltiriladi. Bank kreditlari muddati jihatidan qisqa  va 

Yüklə 1,98 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   154




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin