binolarni garovga qo’yish asosida beriladi. Quldorchilik tuzumi davrida
vujudga kelgan bo’lib, feodalizm davrida kengaydi, biroq kapitalizm
sharoitida rivojlandi. XIX asrning o’rtalaridan boshlab ipoteka krediti sifatida
ixtisoslashgan – ipoteka banklari tomonidan, qator mamlakatlarda qishloq
xo’jaligi va boshqa tijorat banklari tomonidan berila boshladi.
Revolyutsiyaga qadar Rossiyada dvoryan va erli (zemelnie) banklar
tomonidan berilgan”.
Taniqli iqtisodchi olim, professor O.I.Lavrushin “ipotekali kredit –
ko’chmas mulk, er maydoni garovi ostida berilib, bozor iqtisodiyoti
sharoitida faol ishlatiladigan kreditning bir shakli hisoblanadi. Er mulkiga
ega tashkilotlar va ixtiyorida xususiylashtirilgan xonadoni (kvartira), er
maydonlari bo’lgan aholiga bozor iqtisodiyotiga xos bo’lgan kredit
munosabatlariga kirishish imkonini beradi
48
, deya ta’kidlaydi. Olim ipoteka
kreditiga bergan ta’rifida uning bozor iqtisodiyoti sharoitida yuz berishi,
shuningdek, aholining xonadoni va erini xususiylashtirish lozimligiga alohida
e’tibor qaratgan.
“Ipotekali kredit –deya ta’kidlaydi, yana bir rossiyalik olim
A.S.Neshitoy, uy – joy olish, qurish yoki erni sotib olish uchun beriladigan
kredit. Odatda, ushbu kreditni banklar va ixtisoslashtirilgan bank bo’lmagan
moliya – kredit institutlari taqdim etadi”
49
. Bu erda ipoteka kreditini olish
uchun qo’yiladigan garov ob’ektining ahamiyati xususida fikr bildirilmagan.
Chunki, yuqorida ta’kidlaganimizdek, agar kreditning garovi sifatida mulk
qo’yilmas ekan u ipoteka krediti hisoblanmaydi
50
.
Dostları ilə paylaş: